అజరామర సూక్తి --2
अजरामर सूक्ति --2
Eternal Quote --2
 **************************************************************************************************************************

81.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

प्रकृत्यमित्रा हि सतामसाधवः
ప్రకృత్యామిత్రా హి సతామసాధవః

దుష్టులు తమ మనోప్రవృత్తి వలన సమాజమునకు  సహజ శత్రువులు

बुरेलोग अपने प्रकृति के कारण समाज के सहज शत्रु होते हैं|

Prakrityamitraa hi sataamasaadhavah

Evil men are natural enemies of the society.

కిరాతార్జునీయము(మహాకవి భారవి)
 किरातार्जुनीयम (महाकवि भारवि )

Kiraataarjuneeyam (Mahakavi Bharavi)

• Malladi Venkata Gopalakrishna and Venkata Suresh Morisetty like this.
• 

  Malladi Venkata Gopalakrishna Chakkati maata cheppaaru Cheruku Ramamohanrao gaaru.. o vyakti saadhanato o manchipani chesaadu. Padimandee tanani pogidaaru. Ayinaa aa vaykti vinamrudai krutajnatalu telipaadu. Choosi orvaleni kodaru durjanu atanimeeda avaakulu chavaakuloo peli tamo gunaanni baitapettukunnaaru. Khandinddamanukune samayamlo ee chakkati post kanipinchindi. Tamogunamto ragilipotoo edutivaari unnatini choosi orvaleka kunilipotunna nirakshara kukshulaki idi sadiggaa vartistundi. Manchi post pettinananduku meeku paadaabhivandanaalu.

***********************************************************************************************************************

82.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote




 हस्तस्य भूषणं दानं सत्यं कण्ठस्य भूषणं
 
श्रोत्रस्य भूषणं शास्त्रं भूषणैः किं प्रयोजनम्
 
హస్తస్య భూషణం దానం సత్యం కణ్ఠస్య భూషణం
 
శ్రోత్రస్య భూషణం శాస్త్రం భూషణైః కిం ప్రయొజనం
 
 దానము  చేతులకు ఆభరణము, కంకణములు కావు. సత్య వాక్కు కంఠాభరణము కానీ పసిడి దండలు కాదు.

 సద్వాక్య శృతి కర్ణాభరణముగానీ కుండలములు గావు. బాహ్యాలంకారాలు నిరర్థకములు.

 'చేతులకు దొడవు దానము'
 
(భూతలనాధులకుఁ దొడవు బొంకమి ధరలో
 
నీతియ తొడ వెవ్వారికి
 
నాతికి మానంబు తొడవు నయముగ సుమతీ)

అన్నది సుమతి శతకకారుని మాట,

భూషలు గావు మర్త్యులకు భూరి మయాంగాధ తారహారముల్

భూషిత కేశపాశ మృదు పుష్ప సుగంధ జలాభిషేకముల్ 

భూషలు గావు పూరుషుని భూషితు జేయు పవిత్ర వాణి, 'వా

గ్భూషణమే సుభూషణము' భూషణముల్ నశియించునన్నియున్

 అన్నది భర్తృహరి మాట . 

 శిష్ట వాక్య మొకటె చేవికలంకారమ్ము 

 పైడి భూషణములు పనికి రావు

 దీని నెరిగి నీవు దిద్దుకో బ్రతుకును

 రామమోహనుక్తి రమ్య సూక్తి

  

అన్నది రామమోహనుని మాట

ఫణము పైన మణి వున్నదని పాముతో సహవాసము చేయము కదా ! భగవంతుడు అవయవాలను

మనకొసగినది ఆభరణములతో అలంకరించుకోనుటకు కాదు ఆత్మ ప్రక్షాళన కొరకు. ఆత్మశుద్ధి  త్వరగా

జరిగితే మనగతి పురోగతి ,లేకుంటే అధోగతే !

हस्तस्य भूषणं दानं सत्यं कण्ठस्य भूषणं
 

श्रोत्रस्य भूषणं शास्त्रं भूषणैः किं प्रयोजनम्

 हाथों का आभूषण दान होता है, कंकण नहीं | कंठाभरण होता है सूनृत वाक्य , कोई 'हार' नहीं | सद्भाषण ही 

कानों के सद्भूषण होते हैं, बुन्दे नहीं | 

कोई अभावग्रस्त या जरीब को या कोई जरूरतमंद को देना हाथो का आभूषण होता है | दाहिने हाथ से 

देनेवाला दान बाए हाथ को नहीं दिखाना चाहिए | लेकिन ज़माना बदल गया जो भी देनेका है तो वह 

टीवी केमेरा या पत्रकार के सामने ही देगा ताकि उनका गौरव संघ में बढ़ जाए | दान कभी भी निस्स्वार्थ होना 

चाहिए | 

कंठ का आभूषण कभी भी अफ़्रंज के गहने नहीं बन सकते, सिर्फ़ सत्य वाक्य ही बनसकता है | जो भी बात 

सच्चे दिल से दूसरों के हित में बोली जाती है वही कंठ का आभरण होता है |

कर्ण को सुसज्जित करनेवाले झुमके नहीं है, अच्छे विषयों को सुनना ,बड़ों के बातों पर श्रद्धा रखना , शास्त्र 

पुराण इतिहासों को ध्यान से सुनना , ऐसे चीज होते हैं कानोंके आभूषण

बाहरी दिखावा धोकेबाजों के गहने होते हैं | सांप के पहन पर मणि होनेसे भी उस से हम दूर ही रहते हैं |

hastasya bhUShaNaM daanaM satyaM kaNThasya bhUShaNaM
 

SrOtrasya bhUShaNaM SaastraM bhUShaNai@h kiM prayojanam

To offer,is the ornament for the hand; to tell truth is the embellishment for the throat; good 

counsel (scriptures) is the grace to the ear; what is the use of whim-whams that we mean ?

They  are all futile and worthless  

 Giving something to the needy, assisting someone in their hardships, extending a hand of 

assurance to someone in distress are the real ornaments to the hand and not bracelets or 

bangles or any thing of that kind. It is not advertised to the world with cameras, photos 

and pictures. It is done with no expectations in return either. That beautifies the hand in 

reality.



The purpose of the throat or neck, is not to hang a sparkling necklace around! Truth is the 

true embellishment for the neck.Speaking the truth always is the very purpose of having a 

voice.

Flashy ear rings may entice the eye from the outside. But the reason these sense organs 

were given to us were, to perceive the scriptures,listen to good counsel and put to use. 

That enhances the both the presence and purpose of the ears.
 
A beautiful heart can make a beautiful personality and never the external ornaments. a 

snake having diamond on its hood can never impress us, to be good.

Venkata Ravisundar Komandur Vidhyanu apaharimpabhadani Sampadha gaane naaku thelusu. Mee 

SOOKTHI 

DWARAA ALAANTI 5INTINI THELUSUKUNNANU EE ROJUNA.

Venkata Ravisundar Komandur April 6 at 12:52pm

Dr Cheruku Ramamohanrao gaaru, CHAKKATI MATALATHO CHIKAINA SAMUSKRUTHA SLOKAMU THO MODHALETTI,SUMATHEE SATHAKA MU THO KUMATHINI POGOGTUTHOO, BARTHRUHARI SUBHAASHITHAALANU NIMPI,THAMARI MAATALATHO MOOTAKATTI SWAYAM-HITHAMU, SAMAAJA-HITHAMU, MELLAVINCHI MANCHIKAI MANOHARAMU GAA, MAANAVATHVA VILUVALANU UDHBODHA/UTTHAMABHODHA NUU RAMYAMUGAANE KAAKUNDAA HRUDHYAMU GAA MAN ASUKU HATHUKONI POYE VIDHAMU GAA ANDHINCHINANDHULAKUABHINANDHANALU,ABHIVAADHAMULUNOOO!

***************************************************************************************************************************

83.

అజరామర సూక్తి -196

अजरामर सूक्ति - 196

Eternal Quote - 196

अग्नौ दग्धं जले मग्नं हृतं तस्करपार्थिवैः l 

तत्सर्वं दानमित्याहुः यदि क्लैब्यं न भाषते ll - सुभाषितरत्नभाण्डागार

అగ్నౌ దగ్ధం జలే మగ్నం హృతం తస్కరపార్థివైః l 
 

తత్సర్వం దానమిత్యాహుః యది క్లైబ్యం న భాషతే ll - సుభాషితరత్నభాణ్డాగారము 

ఒకవేళ మన వస్తువేదయినా , అగ్నిలోబడి కాలి పోవడము గానీ, నీటిలోబడి మునిగి పోవడము గానీ లేక చోరులచేత తస్కరింపబడటము కానీ జరిగితే , పోగొట్టుకొన్న దానిని గూర్చి పరితపించక  కృష్ణార్పణం అన్న దృష్టిని అలవరచుకొంటే అంతకు మించిన ఆనందమే ఉండదు. మనసులో బాధ లేకుంటే వుండబోయేది ఆనందమేగదా . కాబట్టి పోగొట్టుకొన్న వస్తువును దానమిచ్చిన  దృష్టితో చూస్తే ఆవేదన పోతుంది, ఆత్మ సంతృప్తి వస్తుంది. ఆవిధంగా మనము వుండలేకపోయినంత మాత్రాన ఎవరూ ఉండరని మాత్రం అనుకోవద్దు. ప్రపంచములో మహా పురుషులింకా వున్నారు. వారలే మనకాదర్శము.

अग्नौ दग्धं जले मग्नं हृतं तस्करपार्थिवैः l 

तत्सर्वं दानमित्याहुः यदि क्लैब्यं न भाषते ll - सुभाषितरत्नभाण्डागार

अगर हमारा कोई भी चीज़ आग में जल जाता है, पानी में डूब जाता है या चोरों के हस्तगत होजाता है और उसी की बारे में चिंतित होतेहुए रह 

जायेंगे तो कोई प्रयोजन नहीं पा सकते. अगर उसे बुद्धि पूर्वक 'दान' समझते हैं तो नातो चिंता रहेगी मन में न काम करने में उदासीनता | उस 

खोयाहुआ चीज़ हमारा ही है तो हमारे हात से नहीं फिसलता |

 agnau dagdhaM jalE magnaM hRtaM taskarapaarthivai@h l

tatsarvaM daanamityaahu@h yadi klaibyaM na bhaaShatE ll - subhaaShitaratnabhaaNDaagaara

Anything burnt in the fire, drowned in water, snatched by the thieves or the kings - all these would be called 'daana' (giving), only if (one) doesn't speak woefully of it.

It is all in the attitude! When a material possession is lost for any reason - if one doesn't lament about it and instead thinks that it was not meant to be his anymore - he gains more than he lost, in the form of virtues for his share! On the contrary, even if one gives generous charities but is emotionally attached to the object, his act of giving goes futile. Hence, attitude is what defines everything and every action in this world.

Bygones are bygones. Do not fret about them. Better times are yet to come!

Syamala Khambhmpati Really men and women will get tranquility if they follow this. I will try it from today itself

***************************************************************************************************************************84.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

शुभं करोति कल्याणम् आरोग्यं धनसम्पदः
शत्रुबुद्धि विनाशाय दीपज्योतिर्नमोस्तुते 

శుభం కరోతి కల్యాణం ఆరొగ్యం ధనసంపదః
శతృబుద్ధి వినాస్శాయ దీపజ్యోతిర్నమొస్తుతే

శుభదాయకమైన ఓ దీప శిఖా! మాకు ఆరోగ్య, ఐశ్వర్య, ధన సంపదలను ప్రసాదించు. మా శతృవులలోని అహంకారమును అడగించు.ఇదే మా నమస్కారమును గైకొనుము.

అర్ర్గ్య ఆనంద ధన సంపదలకు మూలము అహంకార వినాశనము. అహంకారమేల్లపుడూ అరిషడ్వర్గాలనే ఆశ్రయించి యుంటుంది. ఈ అంతః శత్రువులు ఆరుగురు. 1. కామ 2. క్రోధ ౩.లోభ 4. మోహ 5. మద 6.మాత్సర్యము. ఇవి ఒకే శతృవు యొక్క ఆరు తలలగా కూడా భావించవచ్చు. ఆ ఒక వ్యక్తే అహంభావము. అవి పోతే ఇది పోతుంది,ఇది పొతే అవి పోతాయి. మొదట మనలోని శతృవులను తరిమివేసి ఆ మహా జ్ఞానమనే దీప శిఖను మన శత్రువులా యొక్క అహంకారమును తొలగించమని కోరుటకు మించిన కోరిక ఏమున్నది. అప్పుడు ఈ జగమంతా మన కుటుంబమే.

शुभं करोति कल्याणम् आरोग्यं धनसम्पदः
शत्रुबुद्धि विनाशाय दीपज्योतिर्नमोस्तुते

हे शुभदायक दीप शिखा ! हमें आयु, आरोग्य,ऐश्वर्य और  प्रसन्नता दे | उस के अतिरिक्त  हमारे दुश्मनोका अहंकार को मिटादो |ऐश्वर्य, बड़ों का मानना ये है की 'दीपं सर्व तमोपहम' दीप जलते ही अन्धेरा भाग जता है | आदमी में जब अहंकार का अंत होता है तो दुश्मनी की बात ही पैदा नहीं होती | आदमी के अन्तःशत्रू  छे होते हैं | वे है १. काम(इच्छा) २. क्रोध ३. मद ४. लोभ ५. मोह और ६. मात्सर्य. अगर in शत्रुओं को कोई निर्मूलन करले सकता है तो इस संसार ही भाई चारा से भारपूर होजाता है  |                                

SubhaM karOti kalyaaNam aarogyaM dhanasampada@h
SatRbuddhi vinaasSaaya deepajyOtirnamostutE

O light of the lamp ! The bestow-er of auspiciousness, fortune, health, wealth, prostrations to thee, for the  destruction of the attitude of enmity.

A lamp is a symbol of not only light, but also knowledge.  Just as it eradicates darkness where it is, the light of knowledge eradicates ignorance and ego. They both are interrelated. If ignorance is obliterated automatically ego vanishes.   When ego vanishes there will not be any  differentiation, no  inferiority or superiority complex.  No complexity leads to no jealousy, and no jealousy tantamounts to to no  enmity.  Therefore the light of knowledge cuts out this cycle in the  very bud.  For the one who is aware that there is the same light of the Supreme power in everyone, there is no room for enmity!

Let the light of that lamp be in each home and heart. 

**************************************************************************************************************************

85.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

गृहं गृहमटन् भिक्षुः शिक्षते न तु याचते ।
अदत्वा मादृशो मा भूः दत्वा त्वं त्वादृशो भव ॥  - अज्ञात 

 గృహం గృహమటన్ భిక్షుః శిక్షతే న తు యాచతే |
అదత్వా మాదృశో మా భూః దత్వా త్వం త్వాదృశో భవ ||
- అజ్ఞాత కవి

ఇల్లిల్లూ భిక్షాటనతో యాచించే యాచకుడు ఏమని సందేశ మిస్తున్నాడంటే ' మీరెప్పుడూ ఇచ్చేవారిగానే ఉండండి, నా లాగా గ్రహీతగా మారిపోవద్దు.' 'చేతులకు తొడవు అనగా ఆభరణము దానము' అన్నది ఆర్యోక్తి. ఇంకొక మాట కూడా వుంది 

దరిద్రాయ కృతం దానం శూన్య లింగస్య పూజనం 

అనాథ ప్రేత సంస్కారం కోటి యజ్ఞ సమం విధుః

లేనివానికి ఇచ్చుట, పూజలేక ఉండిపోయిన  లింగమునకు పూజచేయుట , తల కొరివి పెట్టె వారసుడు లేని మృతునికి దహన సంస్కారము చేయుట కోటి యజ్ఞములు చేసిన ఫలము నిస్తుంది అని. అసలు జీవన గమనమునకు ఇచ్చుట పుచ్చుకొనుట రెండు చక్రాలు. ఇస్తేనే తీసుకొనుటకు 

అధికారమొస్తుంది. ఆత్మ సంతృప్తి కలుగుతుంది. ఆత్మ అంటే పరమాత్మనే కదా .  మరి 

పరమాత్మను సంతృప్తి పరిస్తే మనకు ఆనందాన్ని ఆయన కలిగిస్తాడు. ఈ జీవన సత్య మొకటి 

గుర్తుంటే ప్రపంచము సౌఖ్యము సౌభాగ్యముతో నిండిపోదా !

నకర్మణా, నప్రజయా, నధనేన, త్యాగైనైకానామృతత్వ మానసుః- అని వేదవాక్యం! 

దానంగొప్పది. అది యమృతత్వమునకు దారిచూపును. ఇకభిక్షులవిషయం; వారు చేస్తున్నది 

భిక్షాటన కాదు. మనకుపదేశంచేయటమే! యెవరికీ యింత పెట్టక నేనిలాగైనాను మీరు 

నావలెగావలదు. నలుగుర కింతబెట్టి మీవలెనే సుఖసంపదలతో నానంగింపుఁడని 

యాసందేశము! చెవిని బెట్టుఁడు;

गृहं गृहमटन् भिक्षुः शिक्षते न तु याचते ।
 

अदत्वा मादृशो मा भूः दत्वा त्वं त्वादृशो भव ॥  - अज्ञात

 याद रखियेगा की भिखारी हमारे यहाँ कुछ लेनेकेलिये नहीं आ रहाहै बल्कि वह ए चेतावनी देरहा है की ' आप देतेही रहना और कभी भी मेरे जैसे नहीं बनना |'

भीक मांगने वालेको एक नहीं तो दुसरे के यहाँ से कुछ मिलता है लेकिन जो नहीं देराहा है वह देने से जो मन को आनंद पहूंचता है वह खो रहा है | अगर दीन दुखी में बिना बांटे कमाता ही गया तो क्या लाभ होगा उस से, सिर्फ मनोव्यथा के सिवा और कुछ नहीं मिलता | अपने दिए हुए पाकर जो आनंद जरूरतमन्द के चेहरे पर प्रकट होता है,

उससे देनेवाले का दिल भारजाता है | लेन देन जीवन के दो पहिये होते हैं | जो देता है भगवान् उसी को ही  लेनेका काबिल समझ्ता है | कभी भी देना भूलना नहीं |

gRhaM gRhamaTan bhikShu@h SikShatE na tu yaachatE |
adatvaa maadRSO maa bhU@h datvaa tvaM tvaadRSO bhava ||
- aj~naata

Roaming from home to home, the cadger is not begging but teaching - do not become like myself, by not giving, but remain like yourself, by giving.

Why does a beggar go from house to house, begging for alms?  Is it because he does not have enough so 

he goes begging?  The poet says, 'not really'!!  The cadger goes from home to home, in order to remind 

the dwellers to remain like themselves by giving alms and not to become like him . He is saying by his 

actionto the givers that  the world is moving on the law of 'Give and Take.' As long as they go on giving 

they get replenished by God even in more quantities to help the needy or desrving.

By giving, one only makes his own life better. In giving, the bigger beneficiary is the giver really!  For, the contentment that comes in giving, is far more than the satisfaction of receiving.  Give with all your heart.

*******************************************************************************************************************************

86.

 అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

आदानस्य प्रदानस्य कर्तव्यस्य च कर्मणः ।

क्षिप्रमक्रियमाणस्य कालः पिबति तद्रसम् ॥

ఆదానస్య ప్రదానస్య కర్తవ్యస్య కర్మణః

క్షిప్రమక్రియమాణస్య కాలః పిబతి తద్రసం

ఇచ్చి పుచ్చుకొనుట,కర్తవ్యపాలన, కర్మాచరణ లలో జాప్యము జరిగిందంటే దాని ఫలితము అన్న రసాన్ని 

కాలమే త్రాగివేస్తుంది. కావున ఎప్పటికీ చేయవలసిన పనులలో తాత్సారము పనికిరాదు . తరువాత  
నిముసము కాలము ఏమి చేయబోతుందో మనకు తెలియదుకదా.పెద్దలు నిత్యం సన్నిహితో మృత్యుః కర్తవ్యం ధర్మ సంగ్రహం' అన్నారు.కావున ఆలోచించి చేసే పనులు ఆచరించుటలో ఆలస్యము చేయరాదు.


आदानस्य प्रदानस्य कर्तव्यस्य च कर्मणः ।

क्षिप्रमक्रियमाणस्य कालः पिबति तद्रसम् ॥

लेन देन और अपना कर्तव्य पालन विषयोन मे कभी भी किसी प्रकार क देर नाही होनी चाहिये |
किसी तरह का देरी हमारे तरफ़् से होजाता है तो हम जो क्रिया करनेसे जिस फल प्राप्त होथा है उस फल का रस समय ही पीलेता है | उसी लिये विद्वान् लोग बोल्थे हैं कि 'नित्यं संनिहितो मृत्युः कर्तव्यं धर्म संग्रहं' ' माने जो भी काम हं कर्णे जारहे हैं उस का उचितानुचित पर्कः के हं बिना देरी से करना है |

aadaanasya pradaanasya kartavyasya cha karmaNaH |

kshipramakriyamaaNasya kaalaH pibati tadrasam ||

Deeds like receiving, giving and responsibilities; if not executed instantaneously, time shall ingest the essence/sweetness (of the deed). It's all in the timing!  Every deed has its own worth, based on the timing.  What is appropriate today, doesn't necessarily hold good tomorrow - especially in deeds like giving, receiving or discharging one's duties.

The poet says, when the need for these deeds arise, if not done instantly, their essence will dissipate with lapse of time.  It is said a little help at the right time is better than a lot of help at the wrong time! The primordial importance is not to be given to the amount of aid, but to the time of aid.

**********************************************************************************************************************************

87.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

 सत्यानुसारिणी लक्ष्मीः कीर्तिस्त्यागानुसारिणी
अभ्याससारिणी विद्या बुद्धिः कर्मानुसारिणी

- सुभाषितरत्नभाण्डागार
 

సత్యానుసారిణీ లక్ష్మీః కీర్తిస్త్యాగానుసారిణీ
 

అభ్యాససారిణీ విద్యా బుద్ధిః కర్మానుసారిణీ
 

- సుభాషితరత్నభాణ్డాగారము
 

సన్మార్గపు సంపాదన తోనే సతతము లక్ష్మి మనల నంటిపెట్టుకొని  యుంటుంది.కీర్తి ఎల్లపుడూ త్యాగము తోడుతే వుంటుంది. అభ్యసించే కొలదీ విద్య వంటబడుతుంది.బుద్ధి ఎల్లవేళలా కర్మను అనుసరిస్తుంది.

పైన చెప్పినదంతా నిజమేకదా. వక్ర మార్గముల ద్వారా సంపాదించే సంపాదన క్షణ భంగురము. సంపాదకునికి లేక అతని సంసారమునకు ఏవిధమైన ఆపదైనా సంభవించి అతని ద్రవ్యము హరించి పోవచ్చును. సత్య పథమే సంపాదనకు మార్గము. కీర్తి త్యాగాన్ని అనుసరిస్తుంది.దదీచి,శిబి,బాలి కర్ణాది మహనీయులు తమ త్యాగనిరతి చేతనే చిరంజీవులైనారు. అభ్యాసము కూసు విద్య అన్న పెద్దల మాట ఉందనే వుంది. అభ్యాసము నేర్చుకోవతముతో సరిపోదు. దానిని యోగ్యులకు పంచవలె. అప్పుడే ఆ విద్యకు సార్థకత. ఇక బుద్ధి ఎప్పుడూ మన పురాకృత సంచిత కర్మల పైనే ఆధారపడి యుంటుంది.

తమసోమా జ్యోతిర్గమయ

सत्यानुसारिणी लक्ष्मीः कीर्तिस्त्यागानुसारिणी
अभ्याससारिणी विद्या बुद्धिः कर्मानुसारिणी

- सुभाषितरत्नभाण्डागार

लक्ष्मी कभी भी सत्य के पथ पर चलनेवालों के साथ ही रहती है | जो त्यागी होता है उन्ही के साथ कीर्ती जुडती है | निरंतर अभ्यास करने से ही विद्या प्राप्त होता है और बुद्धि कभीभी हमारे अच्छे बुरे कर्तूतों के साथ चलती है |

अच्छे और सच्चे मार्ग से कमाएंगे तो धन हमारे यहाँ टिकता है | कुछ लोग ऐसा भी सोचते हैं की बुरे मार्गों से भी कमाई की जा सकती है| लेकिन वह तो क्षणिक है | हमेशा केलिए नहीं टिकता| उसीलियेकमाई सीधे रास्तो पे ही करनी चाहिए |

कीर्ति की त्याग से अविनाभाव सम्बन्ध है | शिबी, बलि और कर्ण जैसे महापुरुष अपने त्यागों से ही लाखों साल बीतने पर भी उन लोगों का कीर्ति काय जीवित हैं |निरंतर ज्ञान आर्जन करतेहुए उसे फैलानेसे ही लोग पंडित बन सकते हैं | हमारे ऋषि मुनियों को देखें तो इस बात की वास्तविकता हम समझ सकते हैं | हमारा बुद्धि हमारे कर्मानुसार ही चलता है|

तमसोमा ज्योथिर्गामय

satyaanusaariNI lakShmI@h kIrtistyaagaanusaariNI
abhyaasasaariNI vidyaa buddhi@h karmaanusaariNI
- subhaaShitaratnabhaaNDaagaara

Wealth follows truthfulness; fame follows liberality; knowledge follows practice; intellect follows implementation  that is action.

Goddess Lakshmi is known for her affinity and affiliation to honesty and cleanliness. Where there is no honesty, tentatively, prosperity might seem to reside. But in the longer run, it is certain to end up paying the price, one way or another.Hence it is better to let prosperity take its course, following honesty.

Both the good guys and the bad guys make it to the news.  It is the good guy who did a noble deed. It is the morality and the liberality of action that brings laurels to the deserved. Knowledge is not any ready to serve item. It comes only through practicing over and over again. Learning ,retaining and preaching enable one to acquire  the knowledge.The one thing that is to be remembered is that knowledge is infinite.  The more humility we have the more we can learn from the scholars. Intellect is something that comes along with one's implementation of his knowledge. An architect can think very well, how he can design a space. That intellect comes to him due to constantly thinking in that module. Hence intellect follows implementation.No shortcuts. TAMASOMA JYOTIRGAMAYA .

*********************************************************************************************************************************8

88.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

 कृतस्य करणं नास्ति मृतस्य मरणं तथा
गतस्य शोचनं नास्ति ह्येतद्वेदविदां मतम् 
- अज्ञात

కృతస్య కరణం నాస్తి మృతస్య మరణం తథా
 

గతస్య శొచనం నాస్తి హ్యేతద్వేదవిదాం మతం
 

- అజ్ఞాత

చేసిన దానిని చేసేదేమిటి

చచ్చిన జీవిని చంపెదేమిటి

జరిగినదానికి ఏడ్చేదేమిటి 

తెలుసుకోన్నచో తొలగును చీకటి

\ఏడుస్తూ కూర్చుంటే ఎటుల జరుగుతుంది పని

పంటంతా పక్షులన్నిఏరిఏరి తిన్నాయని

పాలు పొంగి పోయినచో అగునుకదా పొయ్యి పాలు 

ఈ నిజాన్ని తెలుసుకొని మసలుకొన్న నీవు చాలు

(యధా శక్తి అనువాదము )

 कृतस्य करणं नास्ति मृतस्य मरणं तथा
गतस्य शोचनं नास्ति ह्येतद्वेदविदां मतम् 
- अज्ञात
 

हो ही गयातो करना क्या है 

मराहुआ फिर मरना क्या है

बीते दिनों को लौटना क्या है

वेड विदित के सोच यही है 

रोते रोते रहनेसे से दुःख दूर नी होता 

चिड़ियाँ चुग गयी खेत से फसल नहीं आता

चूल्हे में गिरा दूध बर्तन में नहीं आता 

यही विचार बुद्धिमानों में सदा होता

(यधा शक्ति अनुवाद )

kRtasya karaNaM naasti mRtasya maraNaM tathaa
gatasya SochanaM naasti hyEtadvEdavidaaM matam
- aj~naata

There is no doing of that which is already done. There is no death to what already dead; there is no sorrow for that which happened - this is the opinion of those that are cognizant of the vedas.

What to do on what is done

No death comes once life has gone

Why to forlorn on what bygone

This is the knowledge scholars dwell on 

'Ready to serve' you need not fry

For things with you, need not try

 Over spilt milk you don't cry

Perennial words don't run dry

(Foot prints of my mind )

*********************************************************************************************************************************

89.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

गुणाः सन्ति नराणां चेद्विकसन्त्येव ते स्वयम्
न हि कस्तूरिकामोदः शपथेन निवार्यते 
- अज्ञात

గుణాః సంతి నరాణాం చేద్వికసంత్యేవ తే స్వయం
న హి కస్తూరికామోదః శపథేన నివార్యతే
 

- అజ్ఞాతము

  ఒక వ్యక్తితన గుణగణములను బయట పెట్టకుండా గుండెల్లోనే దాచుకోలేడు. అవి బయట పడి తీరవలసినదే.కస్తూరి పైన, కప్పి ఉంచితే మాత్రం సువాసన పరిసరాలలో ప్రాకకుండా ఉంటుందా! యెవ్వడూ తనగుణాలను దాచుకోలేడు " కస్తూరీ పరిమళమం గుప్పిడి మూస్తే ఆగేదిగాదు గదా! - అంటాడు కవి. కస్తూరి పరిమళంతో గుణాలను పోల్చటం , సద్గుణ గరిష్ఠతను వెల్లడించటం కోసమే!

ఒక వ్యక్తి లోని మంచి లేక చెడ్డ లక్షణములు ఎదో ఒక సమయములో బహిర్గతము కావలసినదే. పెట్టెలోని కస్తూరి వాసన  పెట్టె తెరిచిన వెంటనే

ఏ విధంగా బయటికి వస్తుందో, పెట్టె లో నున్న చిమట కూడా బట్టల కొట్టి ఆ విధంగానే బయటికి వస్తుంది. మనలో మంచిని పెంచితే , దానిని పంచితే మన చుట్టూ గల సమాజాన్ని బాగుపరచ వచ్చు. లేకపోతే ' వెనుక చింతించుటయు చాల వెర్రితనము' అన్న చందమౌతుంది.

गुणाः सन्ति नराणां चेद्विकसन्त्येव ते स्वयम्
न हि कस्तूरिकामोदः शपथेन निवार्यते 
- अज्ञात
 

आदमी अपने  अंदरूनी गुणगण पर हमेशा परदादाल नहीं सकता | क्या कोई कस्तूरी के ऊपर कपड़ा बिचानेसे उसका महक नहीं 

फैल सकता है क्या ?

इनसान में गुण चाहे अच्छे हो या बुरे , हमेशा केलिए छपाए जा नहीं सकते | एक न एक दिन वे बाहर निकलके आजाते हैं | अच्छे गुण 

बाहर आनेमे कोई आलस्य हवा तो भी  कोई परवाह नहीं है, लेकिन बुरे गुण है तो वैसे गुणों को पहचानने में किसी तरह का देरी नहीं 

करनी चाहिए | वह समाज कलिए हानिकारक साबित हो सकता है | उसी लिए हमें भी अच्छे आदतों को अपनाना है | तभी एक श्रेष्ट 

समाज बनाने में कामयाब हो सकते हैं |

guNaa@h santi naraaNaaM chEdvikasantyEva tE svayam
na hi kastUrikaamOda@h SapathEna nivaaryatE
- aj~naata

If there are efficacies in people, they shall blossom on their own.  It is not possible to ward off the perfume of the musk by any means.

What is inherent, can for no reason, stay hidden, nor can it be changed!  Can any amount of washing or drying in the sun, wash away the innate fragrance of musk?  Can any amount of coaxing, make a nightingale sing any less sweetly?  Can any amount of bleaching, strip away the colors from the feathers of a peacock?

The attribute which is inherent, is as good as engrained in its very existence!  That is true for the nature of people as well.  The intrinsic nature of a person can not be masked for very long.  One day or another, it shall surface.  Whether it is a person's good attributes or the evil ones, they can't lay low for ever.

*****************************************************************************************************************************

90.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

पिण्डे पिण्डे मतिर्भिन्ना कुण्डे कुण्डे नवं पयः
जातौ जातौ नवाचारा नवा वाणी मुखे मुखे 
- सुभाषितरत्नभाण्डागार 
 

పిణ్డే పిణ్డే మతిర్భిన్నా కుణ్డే కుణ్డే నవం పయః
 

జాతౌ జాతౌ నవాచారా నవా వాణీ ముఖే ముఖే
 

- సుభాషితరత్నభాణ్డాగారము

ఈ సృష్టి కి కర్త ఎవరు అన్న విషయాన్ని ఒక్క నిముసము ప్రక్కన ఉంచితే ఎంత విచిత్రమనదో ఈ సృష్టి గమనించండి. మనుషులందరికీ అవయవాలు అవే . కానీ ఒక్కొక్కరి బుద్ధి వేరు. నీటిని ఎక్కడిదైనా నీరనే అంటారు కానీ రుచి మాత్రము ఒకటిగా ఉండదు. ప్రజలోకటే ఆచార వ్యవహారములు వేరు. మాట అందరిదీ ఒకటే అంటే ఒకే చోటినుండి ఉత్పన్నమౌతూవుంది కానీ మాట్లాడే తీరు వేరు. 

ఒక్క నిముసము ఆలోచించండి ఆ సృష్టికర్త అన్నీ ఒకే విధముగా సృష్టించి వుండివుంటే మనలను నీరసము నిస్సహాయత ఎంతగా ఆవరించియుండేదో గమనించండి. కాబట్టి ఇంతటి ప్రకృతిని సృష్టించుటకు ఎంతటి పరిజ్ఞానము కర్తకు వుండియుండవలేనో ఆలోచించండి.

మరి ఆ కర్త అంతటితో ఆగినాడా లేదు . తన సృష్టికి తానె భర్త. అంతటితో వూరకున్నాడా లేదు ,తానె హర్తగా కూడా వ్యవహరించుచున్నాడు. మన చేతిలో ఏమీలేదు. మరి ఏమీ లేనపుడు మనము మన మనసును మంచివైపే మరలించితే మంచిది కదా. కక్షలు, కలహాలు, కార్పణ్యాలు, కావేశాలు కలతలు లేని సంఘాన్ని ఎందుకు నిర్మించలేము. మనసు ఉంటె మార్గము ఉండదా !

 पिण्डे पिण्डे मतिर्भिन्ना कुण्डे कुण्डे नवं पयः
जातौ जातौ नवाचारा नवा वाणी मुखे मुखे 
- सुभाषितरत्नभाण्डागार

अगर थोड़े देर केलिए इस विश्व का स्रुष्टिकर्ता कौन है, कितना हसीं और कितना सुन्दर लगता है देखिये | लोग देखनेमे एक होते हैं लेकिन  उनके विचार  भिन्न होते हैं | पानी एक होनेसे भी  एक कुंड से दुसरे कुंड का पानी का स्वाद  भिन्न होता है | मनुष्य एक होनेसे भी आचार व्यवहार बदलते हैं  और बातें करने का टूर तरीखा भी बदलता है |

बुद्धि एक होने से भी सोच विचार और बोली अलग होते हैं | अंग एक होतेहुये भी हर व्यक्तिमे भिन्नता स्पष्ट दिखाईदेता है |यही इस सृष्टि का चमत्कार है |अगर हम एक नया मोटर कार खरीदते हैं समझिये | उस का देख बाल दिलसे करलेते हैं | उसी तरह इस शरीर भगवान् का दीया हुवा भेंट है, उसीलिये इसे और अच्छा संरक्षण करलेना चाहिए | सेहद, सोचविचार हर एक न सिर्फ अपनेलिए ही नहीं देखने वालोंको बी अच्छा लगना चाहिए | अगर रूप रेखा,सोच विचार ऐसे हर एक चीज़ में सब एक ही तरह दिखने लगेंगे तो कितना नीरस बनजाते हैं हम | एक दुसरे का पहचाना भी बहुत मुश्किल होजाता है| उसी लिए भगवान् को सदा कृतज्ञता जताना चाहिए उनके इस कारनामे केलिए|

piNDE piNDE matirbhinnaa kuNDE kuNDE navaM paya@h
jaatau jaatau navaachaaraa navaa vaaNI mukhE mukhE
- subhaaShitaratnabhaaNDaagaara

Varied is the intellect in different people; varied is the taste in water from different sources; varied are the customs for different descents; varied are the speech from different visages.

Water from each well, pond and lake taste different.  Each lineage of people have different customs, practices and beliefs.  Each individual speaks differently and sounds differently.  Similarly, each person is different and each has a different perspective.  It is these varied perspectives that make the world different and beautiful!  Else, imagine a world full of people like oneself!!  That is not only impractical and boring, but also impossible at the same time.  If one person is exactly like the other, each with his own ego, imagine the outcome of such a situation!  Neither shall give up, neither shall win.  End of the day neither likes each other, which implies that they both hate themselves!  So, thank God! for making variety the spice of life :).  Inspite of being born out of the same energy and shining through the light of the same supreme power, each individual is different .  It is best when the surroundings are accepted in their varied colors and hues.  

The essence of all beings is the same, only their approaches different.  Everybody is ignorant, only on different subjects .  When received with an open mind, the world around seems quite amusing and entertaining too.  No point hanging on to a stringent mindset and fretting about every fleeting thought that arises in the mind, isn't it! 

************************************************************************************************************91.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

द्वाविमौ पुरुषौ राजन् स्वर्गस्योपरि तिष्ठतः ।
प्रभुश्च क्षमया युक्तो दरिद्रश्च प्रदानवान् ॥
- विदुरनीति

ద్వావిమౌ పురుషౌ రాజన్ స్వర్గస్యోపరి తిష్ఠతః |
ప్రభుశ్చ క్షమయా యుక్తో దరిద్రశ్చ ప్రదానవాన్ ||

- విదురనీతి

స్వర్గమునకు అర్హత రెండు విధములైన వ్యక్తులు కలిగి వుంటారు. ఒకరు శిక్షించ గలిగీ క్షమించేవాడు. రెండవ వాడు తనకే తక్కువగా ఉన్నాకూడా వున్నది ఆర్తులకు పంచేవాడు. ఒక రాజు నో లేక ఒక అధికారినో శిక్షించాగాల్గిన అర్హత కలిగిన వానిని ఊహించుకోండి. క్షమార్హమైన తప్పు చేసిన వ్యక్తికి క్షమా భిక్ష పెడితే ఆతడు , సమయమొచ్చినపుడు, ఆ రాజు లేక అధికారి అడుగకుండానే సహకరించుటకు ముందుకు వస్తాడు. రాజు లేక అధికారి ఇచ్చట గ్రహించావలసినది ఏమిటంటే పాత్రత. దయ పాత్రత నెరిగి
చూపించవలె.దానము తానే లేమిలో ఉంటూ కూడా ఆర్తి కి సహాయము చేయగలిగితే అంతకన్నా మించిన ఆనందము అటు దాతకు ఇటు గ్రహీతకు వేరే ఏముంటుంది. అసలు స్వర్గము భూమిపై నిలిచినట్లు కాదా ! అటువంటి వ్యక్తి జీవితాంతమునకూడా స్వర్గము చేరడా !
దీనికి ఆదర్శము భాగావతమునందున్న రంతిదేవుని చరిత్ర ఒకసారి చదివితే తెలుస్తుంది.

ఒక రోజు రంతి దేవుడు 48 రోజుల పాటు వరుసగాఉపవాసం ఉంటాడు. 49 వరోజు కొద్దిగా అన్నం వండుకుంటాడు. దాన్నిఆరగించేలోగా ఒక పేదవాడు ఆకలితో ఆయన్ను సమీపించి ఆకలేస్తుంది అన్నం పెట్టమంటాడు. రంతి దేవుడు సంతోషంగా కొంత అన్నం అతనికి సమర్పించుకుంటాడు. అతను ఆ అన్నం తినేసి తన దారిన వెళ్ళిపోతాడు. రంతిదేవుడు రెండో సారి ఆరగించడానికి ఉద్యుక్తుడవుతుండగా ఇంకా ఇద్దరు పేద వాళ్ళు వచ్చి అన్నం కోసం అడుగుతారు. వాళ్ళకు కూడా సంతోషంగా సమర్పించుకోగా
ఇంక కొంచెం అన్నం మాత్రమేమిగిలి ఉంటుంది. ఆ సమయానికి కుక్కళ గుంపుతో వచ్చిన ఒకనికి మిగతా అన్నము సమర్పించుకొంటాడు. ఆపై ఆకలితో నకనక లాడుతూ ఒకడు వస్తే నావద్ద అన్నమయిపోయింది ఈ నీరు త్రాగమని అవికూడా ఇచ్చివేస్తాడు. మరుక్షణమే దేవుడు అక్కడ ప్రత్యక్షమై అతనికి మోక్ష ప్రాప్తిని కలుగ జేస్తాడు. ఇటువంటి గుణములు పిల్లలలో కలుగవలెనంటే ఈ కథలను తల్లిదండ్రులు పిల్లలకు చెప్పవలె. మరి తల్లిదండ్రులకు ఎవరుచేబుతారు?

రంతి దేవుడు అన్నదానాన్ని హరి సమర్పణంగా భావించి, తనకు లభించిన దానిలో కొంత అన్నమును వానికిచ్చి, వానిని సంతుష్టుని చేసి సాగనంపేడు. ఆ తరువాత శూద్రుడొకడు ఆకలితో వస్తే మిగిలిన దానిలో సగ భాగం యిచ్చి వేసి గారవించి పంపించాడు. తరువాత కుక్కల గుంపును వెంట నిడు కొనిన వాడొకడు రాగా, వానికి మిగిలినదంతా యిచ్చి వేసి భక్తితో నమస్కరించి పంపించాడు. తరువాత క్షుద్బాధతో వచ్చిన నాలవ జాతి వానికి దండమిడి, అన్నము లేదు, కొన్ని మధురాంబులున్నవి త్రావు మన్న ! రావన్న ! ... అంటూ వానిని సగౌరవంగా పిలిచి తియ్యని నీళ్ళు సమర్పించుకున్నాడు. మన వారికి అతిథి మర్యాదలంటే ఇంత నిష్ఠ. హర విలాసంలో చిరుతొండ నంబి భక్తికి ఆది దంపతులు పరీక్ష పెడితే, ఆ నంబి తన శివ భక్త్యాచార సంపత్తిని ఎలా నిరూపించుకున్నాడో తెలిసినదే కదా. పదకొండు రోజుల పాటు ఎడ తెగని వర్షాలు శివ మహిమ చేత కురిస్తే, అతిథి సమర్పణకు వంటలు చేయడమే కష్టమై పోయింది. యింట ఎండిన వంట చెఱకు లేకుండా పోయింది. అయినా తైలంలో ముంచిన గుడ్డలకు నిప్పు అంటించి , పొయ్యలు వెలిగించి, వంటలు చేయించాడు. అతిథులు భుజిచనిదే తాను ఔపోసన పట్టని వ్రతం కలవాడు. అష్టకష్టాలూ పడి వంటలు ముగించినా, ఒక అతిథీ ( జంగముడూ) కనిపించక ఆశ్చర్య పోతాడు. ముసురు పట్టిన వేళ, తమ యింటి అరుగులు మీద, పంచల క్రిందా, భస్మం పూసుకున్న వాళ్ళూ, పరమ పావన మూర్తులు, మహా శివ భక్తులూ అయిన వారు అనేకులు ఉండే వారు. ఆ రోజు ఒక్కరూ కనబడక పోవడం చూసి నంబి ఆశ్చర్యచకితుడయ్యాడు. తర్వాత అతను భక్తి పరీక్షలో నెగ్గిన తీరు ఒళ్ళు జలదరింప చేస్తుంది.

द्वाविमौ पुरुषौ राजन् स्वर्गस्योपरि तिष्ठतः ।
प्रभुश्च क्षमया युक्तो दरिद्रश्च प्रदानवान् ॥
- विदुरनीति

दो तरह के लोग होते हैं जो आसान से स्वर्ग पहुँच सकते हैं | एक ओ है जो दंड देनेका अधिकार रहतेहुए भी मुजरिम को क्षमा करता है | is का यह अर्थ नहीं की दोषी को दंड नहीं देनी चाहिए | अर्थ ए है की अगर उनका दोष घातुक नहीं है तो राजा या कोई अधिकारी जिन के यहाँ वह काम करता है , उसे माफ़ कर सकता है | ऐसा होनेसे उस आदमी का दिल कृतज्ञता से भर जाती है और मौका
आने से अपने आप सहायता का हाथ बढाता है | दूसरा आदमी, उनके यहाँ खुद के लिए भी कुछ भी बिना बचाए दूसरों में बांटता है वह स्वर्ग को जाना ही नहीं धरती पे ही स्वर्ग बसा सकता है | ऐसे नियम हम जीवित में अपनाते हैं तो हमेशा हमारे नज़दीक ही स्वर्ग रह जाता है |

dvaavimau puruShau raajan swargasyOpari tiShThata@h |
prabhuScha kShamayaa yuktO daridraScha pradaanavaan ||
- viduranIti
O king! These two people surpass even heaven - a master associated with forgiveness and an impoverished who is still giving.
If the authority feels that the victim is innocent and sets him free, we can not imagine the unbound happiness he experiences and the commitment to express his gratitude to the master at the opportune time. One who can set himself and the other person free consciously, despite having it in his power to do otherwise, Isn't such a person creating his own living heaven!

When someone impoverished and is grazing by the day to day requirements himself,extends charity, Doesn't it show how big and generous of a heart he has! It is this emotion that links one to humanity and humility. Such a quality only brings internal and eternal peace as well. Such a person experiences the deepest, truest joys of life now and beyond. That raises him above all paradises even when here.
It is in our hands to instil heaven on earth which promotes him to the heaven up above the sky.

**********************************************************************************************************************************92.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

 यदशक्यं न तच्छक्यं यच्छक्यं शक्यमेव तत् ।
नोदके शकटं याति न नौका गच्छति स्थले ॥
- हितोपदेश, मित्रलाभ 

యదశక్యం న తచ్ఛక్యం యచ్ఛక్యం శక్యమేవ తత్ |
 
నోదకే శకటం యాతి న నౌకా గచ్ఛతి స్థలే ||
 
- హితొపదెశము, మిత్రలాభము

 ఏ పని ఎవరు చేయ గలరో ఆ పని వారు చేయ వలసినదే. అంతే గానీ అన్ని పనులూ అందరూ చేయలేరు. బండి 

నీటిలో తేలుచూ నడవదు, పడవ బాటపై పయనించదు. దీనినే ' వస్తు ధర్మము' అంటారు పెద్దలు.

ఒక బక్క పలుచటి వ్యక్తి బరువైన మూట ఎత్త గలడా అదే విధంగా ఒక లావుపాటి వ్యక్తి సన్నని వ్యక్తికీ సరిసాటిగా 

నడవగాలడా ! పాత్రలో పాలు పట్టుకోవచ్చును గానీ పంచె లో పాలు పట్టుకోలేము కదా ! ప్రతియొక్కరికీ తమ బలము 

బలహీనత తెలుసుకొనుట చాలా అవసరము. అదేవిధంగా అవకాశాలు అవరోధాలు కూడా తెలుసుకొని 

మసలుకోవాలి. అప్పుడే వ్యక్తి పరిణతి చెందినవాడవుతాడు. భగవంతుడు అందరికీ అన్నీ ఇవ్వడు కానీ తెలివి 

అందరికీ ఇస్తాడు. తేడా ఏమిటంటే ఆ తెలివిని  ఉపయోగించుకొనవలెనని మనము తెలుసుకోవడమే.

यदशक्यं न तच्छक्यं यच्छक्यं शक्यमेव तत् ।
नोदके शकटं याति न नौका गच्छति स्थले ॥
- हितोपदेश, मित्रलाभ 

जो काम कर सकते हैं वह जरूर करते हैं जो काम बस की बात नहीं वह किसी भी हालत में नहीं कर सकते. ना थो गाडी नदी में 

नाव जैसा जा सकती है | न ही नाव गाडी जैसा सड़क पर.

इस दुनिया में कोई भी वस्तु या मनुष्य अपने गुण गनोके अनुसार और जिस काम करनेका क्षमता है वही काम करसकते हैं | 

मनुष्यमे, एक समय ऐसा भी होता है की वह काम शुरू करनेसे ही पहचान सकता है टा की वह काम कर सकता है या नहीं | एक 

छोटासा बालक , घर में खेलते समय कोई कुर्सी उनके सामने आजाती है तो थोड़े देर केलिए विफल प्रयत्न करके उस काम छोड़
 

देता है | मनुष्य को तो काम के बारे मे सुनते ही वह उस काम का का लायक है या नहीं , खुद ही समझ जाता है | उस को अपने 

शक्ती का जरूर पहचान होना चाहिए | भगवान् जो भी दिया है दिया है हम उन गुणों को पहचान कर चल्नेमे ही हमारे भलाई है |

yadaSakyaM na tachChakyaM yachChakyaM SakyamEva tat |
 

nOdakE SakaTaM yaati na naukaa gachChati sthalE ||
 

- hitopadeSa, mitralaabha

That which is not possible, is not possible; that which is possible, is certainly possible.  A cart can not go in the water, a boat can not go on earth!

There is a purpose for everything and everyone here in this world.  Each person or object has to cater to the world as per the attributes that come with them.  that is called  'vastu dharma', its basic attribute.
There is no point fretting or exerting energies in the wrong directions.  But the problem in real life is, not everything comes with a tag about its attributes!  Sometimes, it is a thin line between possible and not possible.  It is for us to figure out what is doable and what is just plain impossible.  Another problem with real life, it does not come with back ground music.  When watching a movie or a play, many a times, the back ground music helps us comprehend the scenario.  In reality, such hints are not dropped here and there for us.  It is for us to figure what should be pursued an what should be given up!  You have torealise your SWAT.(Strength,Weakness,Threats and Weaknesses)

For that God has granted wisdom  to find out  the serenity to accept the things which  cannot  be changed and also  the courage to change the things that one  can, and the capacity   to distinguish the difference.

**********************************************************************************************************************************

93.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

यदीच्छसि वशीकर्तुं जगदेकेन कर्मणा ।
परापवादसस्येभ्यो गां चरन्तीं निवारय ॥
- सुभाषितरत्नभाण्डागार 

యదీచ్ఛసి వశీకర్తుం జగదేకేన కర్మణా |

పరాపవాదసస్యేభ్యొ గాం చరంతీం నివారయ ||

- సుభాషితరత్నభాణ్డాగార 

గౌరవము పొందుటకు ఒకే మార్గమేమిటంటే పరులను తూలనాడ వద్దు. ఆవు గడ్డి మేసే ఆనందములో అది పరుల పొలమా అని ఆలోచించదు. మనిషి పైమెట్టు చేరగానే సాటి మనుషులను హీనంగా చూస్తాడు. అన్నీ తెలుసుననుకొంటే అగాధమే గతియౌతుంది.స్థితి ఏదయినా  ఆ గౌరవము కాపాడుకొనుట తనమీదనే ఆధారపడుతుంది. గౌరవము ఆదాన ప్రదాన మైనది అంటే  ఇచ్చిపుచ్చుకోవలసిన వస్తువు. పెద్దలకు మరియాద పిల్లలకు ప్రేమ ఇస్తే అది గౌరవమును కాపాడినట్లవుతుంది. మన ప్రవర్తన మనకు ఎన్నో విషయాలు పెద్దలచే నేర్పించే అవకాశాన్ని కలిగించుతుంది. 

यदीच्छसि वशीकर्तुं जगदेकेन कर्मणा ।
परापवादसस्येभ्यो गां चरन्तीं निवारय ॥
- सुभाषितरत्नभाण्डागार 
सामान्यतः आदमी अपना शान बढानेकेलिए दूस्रोका या तो कदर नहीं करता या उन लोगोंको नीचा दिखाता है | दूसरों के खेतों में चराई करने का शौक तो गाय को रहताहै लेकिन वह कभी भी दूसरों को कितना नुक्सान पहून्चाराही है यह नहीं देखती |

उसी तरह लोग जब ऊपर का अदाव पहून्च्जाता है लोगों को नीचा दिखाना शुरू करता है | दूसरों के मन दुख्लाने से उनको  कितना पीड़ा पहूंचता है यह नहीं देखते | यह गलत बात है | बड़ों को सम्मान देना ,चोटों को प्यारसे देखना हमरे धर्म का मुख्या सूत्र है | अगर बुजुर्गों का हम कदर करते है तो उन लोगों से बहुत कुछ सीख सकते हैं | व्यक्तित्व मूल आधार मर्यादा है | मर्यादा उन लोगों  में रहता है जिनमे बड़ों केलिए गौरव और चोटों केलिए अनुराग होता है | घमंड अपनोंको दूर करता है| 

yadIchChasi vashIkartuM jagadekena karmaNaa |
paraapavaadasasyebhyo gaaM charantIM nivaaraya ||
- subhaaShitaratnabhaaNDaagaara 

If desirous of captivating the world with just one action, avert the cow grazing on the other's  pastures . That is the cow will not care to know in whose grass land she is grazing and  how much damage is being caused to the owner of the land, because it is interested only  in its own eating and enjoying.

This has got a great meaning . normally when one comes to know he knows as little he climbs to the top rung of the pedestal and starts looking down upon others. This bad habit will not gain him any respect or reverence, on the contrary he will be disrespected or disgraced. respect is reciprocal. That does nat mean an old man of 70 years of age calling a person 40 around with all respect. Our culture will not envisage that. The younger is to be addressed with affection and elder is to be addressed with respect. Then there will be the likelihood of the elder parting his advises with the younger. this attitude gets them closure to each other.The younger should not hurt the elder. This is the reciprocity of respect. That essence of attitude adds flavor to the character.

*********************************************************************************************************************************
94.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति 
Eternal quote

सन्तुष्टो भार्यया भर्ता भर्त्रा भार्या तथैव च ।
यस्मिन्नेव कुले नित्यं कल्याणं तत्र वै ध्रुवम् ॥ 
- मनुस्मृति
సంతుష్టో భార్యయా భర్తా భర్త్రా భార్యా తథైవ చ |
యస్మిన్నేవ కులే నిత్యం కల్యాణం తత్ర వై ధృవం ||
- మనుస్మృతి
భార్య భర్త బండియొక్క రెండు చక్రాలైతే వారి అన్యోన్యతే ఇరుసు.ఇరుసు సరిగా వుంటే ఇక సంసారమనే బండి సజావుగా దారి పై పరుగిడుతుంది.అన్యోన్యత, ఆత్మీయత, ఆప్యాయత, అంతఃకరణ , అనురాగము కలిగిన భార్యాభర్తల కుటుంబమే సంతోషానికి చిరునామా. వాళ్ళు బాగుంటే పిల్లలు బాగుంటారు . వాళ్ళు బాగుంటే ఆనందమే ఆనందం. మరి సంసారమన్నాక కలతలు రావా అంటే ముళ్ళున్నాయని రోజా పూలు కోయకుండా వున్నామా. ఇదీ అంతే. సహకారము సామరస్యము , సహయోగము, సాభిప్రాయము కలిసిన సహవాసమే భార్యాభర్తల అనుబంధమును బిగించే బందులు (hinges ). అవి వదులైతే అప్పుడప్పుడు బిగించుకొంటూ వుండాలి. మన పెద్దలను మనమేట్లు చూస్తున్నామో మనలను కూడా మనపిల్లలట్లే చూస్తారన్నది గుర్తించవలసిన విషయం.
सन्तुष्टो भार्यया भर्ता भर्त्रा भार्या तथैव च ।
यस्मिन्नेव कुले नित्यं कल्याणं तत्र वै ध्रुवम् ॥ 
- मनुस्मृति

पती पत्नी गाडी के दो पय्ये होते हैं और उनके बीच के तालमेल ही धुरी होती है | ताल मेल ठीक है तो गाडी रास्ते पे आसान से चल सकती है | एक दुसरे को ठीक से समझना बहुत जरूरत है | अगर दोनोमेसे एक गुस्सेमे है तो दूसरा ,हालत समझ के दुसरे को समन्वय के साथ काम करना पड़ता है | अगर माता पिता ठीक हैं तो बच्चे भी वही रास्ते पे चलना शुरू करते हैं | छोटे मोटे झगडे घर में होते ही हैं | लेकिन जो सूजबूज के हालत को परख के निर्णय लेता है उस घर नंदन वन बनजाता है | पति पत्नी अगर अपने बड़ों को गौरव देते हैं तो बुढापे में वो गौरव पा सकते हैं क्यों की बच्चेलोग बहुत होनहार और अक्लमंद होते हैं |जो बोते हैं सो पाते हैं |घर के मूल व्यक्ति पति और पत्नी ही होते हैं |

santuShTO bhaaryayaa bhartaa bhartraa bhaaryaa tathaiva cha |
yasminnEva kulE nityaM kalyaaNaM tatra vai dhRvam ||
- manusmRti

In a family in which, the wife is jubilant with her husband and so also the husband is exultant with his wife, there resides prosperity This, is incontrovertible .
True prosperity does not lie in abundance of wealth. It is happiness that brings peaceful existence. When the ambiance is conducive and each member of the family has the mindset to use their fullest potential in amicability ,adjust-mentality, mutual recognition without leaving any room for contaminating the serene atmosphere of the home the happiness can not move from there. For this wife and husband are the two wheels to drag the cart of life and harmony between them is the axis . If they mutually understand each other in perfect synchrony then the children will also follow the suit. If, as wife and husband you respect your elders your children will also respect you couple in futur course. Petty tiffs and tantrums do exist but they are like thorns of a rose tree. If we are cautious we can attain the flowers.
In such a household, there will never be a controversy that persists harping the peace and prosperity, laughter and love, joy and jubilation of the house. May that be showered abundantly and bestowed generously on all!!

*********************************************************************************************************************************

95.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

दूरस्थो ज्ञायते सर्वः पर्वते ज्वलनादिवत् ।95.
चूडामणिः शिरस्थोऽपि दृश्यते न स्वचक्षुषा ॥
- रामयणमञ्जरी, किष्किन्दा कांडम्
దూరస్థో జ్ఞాయతే సర్వః పర్వతే జ్వలనాదివత్ |
చూడామణిః శిరస్థోపి దృశ్యతే న స్వచక్షుషా ||
- రామయణమఞ్జరీ, కిష్కింద కాండ
ఎక్కడో పర్వత శిఖరము అంటుకొని మంటలెగుస్తుంటే దానిని మణిగా భావించి ఆహా అది పొందితే ఎంతబాగుండుననుకొంటాము కానీ మన తలపై కిరీటములోగల నిజమైన మణిని గూర్చి విచారించము.
అందుకే గదా పెద్దలుదూరపు కొండలు నునుపు అన్నది. మనము పని ప్రారంభించునపుడు ముందు మన సత్తా అంచనా వేసి, మనకందుబాటులో నున్న వస్తు,వ్యక్తి సముదాయముల విశిష్ఠతను పరికించి,పరిశీలించి,పరీక్షించి పరిశోధించిన పిమ్మటే దూరపు వ్యక్తీ లేక వస్తువులను గూర్చి ఆలోచించ వలెను కానీ చంకలో పిల్లిని పెట్టుకొని ఊరంతా వెదుక కూడదు.

दूरस्थो ज्ञायते सर्वः पर्वते ज्वलनादिवत् ।
चूडामणिः शिरस्थोऽपि दृश्यते न स्वचक्षुषा ॥
- रामयणमञ्जरी, किष्किन्दा कांड
दूरी पहाड़ पर जो आग देखके हम उसे अनमोल पारस समझते हैं लेकिन जो अनमोल रतन हमारे सर पे ही है वो हम नहीं देखते|
 

यह लोगों का मानसिक स्वाभाव है की जो भी वास्तु या आदमी निकट है जिन के जरीय सम्पूर्ण सहायता हमें मिलसक्ता है उनके कदर हम नहीं करते लेकिन  जो हम से दूर होने के कारण नहीं देख सकते लेकिन सिर्फ दूसरों से सुन सक्ते हैं उस पे अधिक भारसा रखते हैं |आदमी किसी भी समय पर सतर्क रहना चाहिए | काम शुरू करने के पहले अपने बल का अंदाज लजाना चाहिए | कल्पनाओं पर भरोसा रखके काम नहीं करना चाहिए |

dUrasthO j~naayatE sarva@H parvatE jvalanaadivat |
chUDaamaNi@H SirasthOpi dRSyatE na svachakShuShaa ||
- raamayaNama~njarI, kiShkinda kanda
Those that are far away seem like the fire atop a hill.  But when on one's own head, even a crest jewel, is invisible to the eye.

Grass on the other side is greener!  The verse says the same thing.  It is our illusion that when something is far away,we value it more.  It appears to be  nice and shiny, just as the fire atop a hill misleading us to be a jewel .   Unfortunately one will not care to identify the  precious crest jewel on his own head, He never thinks to see it with his own eyes.The essence here is, know the worth of what's in hand.  Ignoring one's own talents & gifts and aspiring for something that is not, will aid in no way.   People ignore to see the good in those things or persons  closely around them, but sing the greatness of those with whom they din't come into touch.Think first what is available in your vicinity. grab the opportunity. don't depend on imaginations.
 

**********************************************************************************************************************************96.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
eternal quote

कुतो वा नूतनं वस्तु वयमुत्प्रेक्षितुं क्षमाः ।
वचो विन्यासवैचित्र्यमात्रमत्र विचार्यताम् ॥
- न्यायमञ्जरी
కుతో వా నూతనం వస్తు వయముత్ప్రేక్షితుం క్షమాః |
వచో విన్యాసవైచిత్ర్యమాత్రమత్ర విచార్యతాం ||
- న్యాయమఞ్జరి

ఈ శ్లోకము, మాటలాడవలసిన తీరు యొక్క ప్రాశస్త్యము తెలుపుచున్నది. మన మాట నిజముతో కూడియు , 

హితమైనదియు, సులభాగ్రాహ్యమైనదియు అయివుండవలె. మనము చెప్పదలచుకొన్న విషయము మన 

మాట ఎత్తుగడలోనే ఎదుటివానికి అర్థమైపోవలె. అంతే కానీ మన సంభాషణకు కమ్మలు కడియాలు తొడిగి 

వాస్తవాన్ని చీకటి లోనికి గెంటి అలంకారయుతంగా అబద్ధాలు చెప్పకూడదు. అసలు అబద్ధమే 

చెప్పకూడదు. అందుకే పెద్దలు కూడా  ' సత్యం భ్రూయాత్ ప్రియం భ్రూయాత్ న భ్రూయాత్ సత్యమప్రియం

ప్రియంచ నానృతం భ్రూయాత్ఎషాదర్మః సనాతనః

అన్నారు . అంటే ప్రియమైన నిజము చెప్పమాన్నారు. ప్రియమని అబద్ధము చెప్పవద్దన్నారు. దీనికి ఒక 

చక్కని ఉదాహరణ మనకు రామాయణములో లభించుతుంది. హనుమంతులవారు లంకకు పోయి సీతను 

కనుగొని రాముల వారి వద్దకు వచ్చిన వెంటనే 'దృష్ట్వా సీతా ' అంటారు. ఇక్కడ సీత అన్న మాట ముందు 

కూడా  వుపయోగించవచ్చు. అట్లు చేస్తే సీత పై అమిత మమకారము గల రాముడు సీతకేమో అయినదని 

అసంకల్పితముగానే తలచి మూర్చిల్లవచ్చు లేక జరుగాకూదనిదేదయినా జరిగి పోవచ్చు. ఆయనది మానవ 

జన్మమే కదా ! అందువల్ల ఆంజనేయులవారు ఆ విధమైన రీతిన ఘోషించినాడు. ఆయన వాక్చాతుర్యాన్ని 

రాములవారు కిష్కింధ కాండలో మొదటి సారిగా హనుమంతుని చూసినపుడు  పొగుడుతారు.

కావున మాట్లాడే తీరును గూర్చి ఎంతయో తెలుసుకోవలసి యున్నది. విచక్షణా రహితముగా మాట్లాడ 

కూడదు.
कुतो वा नूतनं वस्तु वयमुत्प्रेक्षितुं क्षमाः ।
वचो विन्यासवैचित्र्यमात्रमत्र विचार्यताम् ॥
- न्यायमञ्जरी

आगा किसी से किसी विषय पे हम बताना है तो हमारे बातचीत  वास्तविकता या यदार्थ से भरा रहना चाहिए | और उस में भी 

बहुत सावधान से शब्द चुनके व्यवस्थित तारीखे से रखना है | किसी भी हालत में न तो झूट न अतिरंजित तरीखा अपनी बोली में 

प्रयोग करना है | इसी बात की एक  बहुत अच्छा उदाहरण देखिये |

जब हनुमान लंका से लौटता है तो पहले अपने आवाज़ में संतोष भरके ' द्रष्टा सीता' बोलता है| उस वाक्यमे सीता का प्रयोग भी 

करसकता ता, लेकिन वसा करनेसे राम गलत समझनेका संभावना अधिक है | अगर राम को कुछ होगया तो हनुमान का पूरा 

श्रम बेकार होजाता ता और राम को भी कुछ होसकता था | हनुमान तो बड़ा विद्वान् है और उन्हें सही पदों का इस्तेमाल बहुत 

अच्छा मालूम था | उसीलिए उन्होंने वैसा बोला |

इसलिए हम हमारे बातचीत में सावधान रहना चाहिए |

kutO vaa nUtanaM vastu vayamutprEkShituM kShamaa@h |
vachO vinyaasavaichitryamaatramatra vichaaryataam ||
- nyaayama~njarI


A fact can be told in many ways. We have to ensure that our expression is at its best. Otherwise any damage can happen to whom the message is related.We should be careful of using the preceding and succeeding words in our dialogue. But we should never exaggerate things obliterating the reality.

The best example fin supporting the above sookti is that of Hanuman.  After his return from lankaa, when He first met Rama, He ardently said, 'द्रष्टा सीता' (draShTaa SItaa - saw SIta), instead of inadvertently saying the word SIta first.  The logic being, He didn't want to cause any unnecessary anxiety in Rama's mind, immediately on hearing the word sIta.  Rama's mind could have thought of many unpleasant happenings to SIta, before Hanuman could even have a chance of saying that He saw Her.  He was THAT thoughtful!  He first conveyed the main highlight of his quest, which was, the sighting of SIta!  The same thing could have been narrated with choice uncanny words, unwanted details or an unpleasant demeanor.  But that wasn't the case.  He was SO cautious of Rama's feelings even in the split second timing of his words!  That should be the true thoughts behind one's speech and that is a marvelous way of presenting the facts as well.

Hence realize that our dialogue should be always soothing, nearer to the realty  consisting SUBHAM and SUKHAM  to whom it is addressed.

******************************************************************************************************************************

97.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

सुदुर्बलं नावजानाति किञ्चित् युक्तो रिपुं सेवते बुद्धिपूर्वम् ।
न विग्रहं रोचयते बलस्थैः काले च यो विक्रमते स धीरः ॥
- विदुरनीति
సుదుర్బలం నావజానాతి కిఞ్చిత్ యుక్తో రిపుం సేవతే బుద్ధిపూర్వం |
న విగ్రహం రొచయతే బలస్థైః కాలే చ యో విక్రమతే స ధీరః ||
- విదురనీతి

బలహీనుల యెడల దయాళువై యుండువాడు , శత్రువులను శక్తితో కాకుండా బుద్ధితో ఎదిరించువాడు,శత్రు 

బలమును తులనాత్మక రీతిలో పరిశీలించి ఎదిరించుటకు తగిన సమయముకై నిరీక్షించువాడు నిజమైన ధీరుడు.
దుర్బలుల కభయ మివ్వని  దుర్జనుండు
పొగురు తో వైరి వర్గాల పోరు చుండు
రిపుని సామర్థ్యమెరుగని రీతి గల్గి
మసలుచుండును మదము పై మరులు కొనగ
పైన ధీరుని లక్షణముల గూర్చి చెబితే దానికి వ్యతిరేక దిశలో హీనుని లక్షణాలను ఈ పద్యములో నేను 

తెలియబరచినాను.

सुदुर्बलं नावजानाति किञ्चित् युक्तो रिपुं सेवते बुद्धिपूर्वम् ।
न विग्रहं रोचयते बलस्थैः काले च यो विक्रमते स धीरः ॥
- विदुरनीति

धैर्यवान वह होता है जो कमजोरों पर दया दिखाता है,शत्रुवोंके आक्रमण के सिलसिलेमे अपने बुद्धिमत्ता से काम लेता है,शत्रु के बल तुलनात्मक ढंग से परख के उनपर आक्रमण करनेका इरादा टलता है और ऐन मौके का इंतज़ार करताहै वही धीर कह्लायाजाता है |

sudurbalaM naavajaanaati ki~nchit yuktO ripuM sEevatE buddhipUrvam |
na vigrahaM rochayatE balasthai@h kaalE cha yO vikramatE sa dhIra@h ||
- viduranIti

He who does not show even a little contempt towards the weak, handles the enemies with discern, steers clear from having a conflict with the stronger and demonstrates valor is brave.
Bravery is not a measure of how muscular a person is.  Nor is it the yard stick of how aggressive one is.  True bravery shows up in different colors.
The brave are compassionate towards the weak.  They do not show the slightest contempt towards those that have lesser endurance.
They deal with their opponents tactfully.  Just because they have muscle , do not invite trouble onto themselves unnecessarily.
If the opponent is stronger, it is certainly not a smart idea to rub the wrong way.  Acknowledging the other person's strength takes courage too!
All these are validations for one's bravery.


********************************************************************************************************************************

98.


అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

तृणानि भूमिरुदकं वाक्चतुर्थी च सूनृता ।
एतान्यपि सतां गेहे नोच्छिद्यन्ते कदाचन ॥ 
-महाभारत, उद्योग पर्व

తృణాని భూమిరుదకం వాక్చతుర్థీ చ సూనృతా |

ఎతాన్యపి సతాం గేహే నోచ్ఛిద్యంతే కదాచన || 

- మహాభారత, ఉద్యొగ పర్వము

తృణము అనగా గడ్డి, భూమి, నీరు  సహృదయ భాషణము ఈ నాలుగు సత్పురుషుల స్వంతము.

గడ్డి అంటే వచ్చిన అతిధికి వేయు దర్భాసనము. పూర్వము అతిధి మర్యాదకై దర్భాసనమును ఉపయోగించేవారు. మరి ఎంతో దూరము నుండి వచ్చిన వానికి మనకు కలిగినంతలో ఆసనము అమర్చవలెను కదా .అటు పిమ్మట అతిధి విశ్రమించుటకై   కాస్త స్థలము, ఇస్తే తానూ కొంత సేద తీరుతాడు. దానికి తోడు త్రావుటకు మంచినీరిస్తే అతని బడలిక ఉపశమిస్తుంది. ఈ మూడింటికి తోడుగా హృదయ పూర్వక 
ప్రియభాషణము  తోడయితే గృహస్తు కు ఆత్మానందము అతిథికి అమితానందము కలుగుతాయి.

ఆచరణయోగ్యమైన  ఎంత మంచిమాటో చూడండి.

तृणानि भूमिरुदकं वाक्चतुर्थी च सूनृता ।
एतान्यपि सतां गेहे नोच्छिद्यन्ते कदाचन ॥ 
-महाभारत, उद्योग पर्व

उस जमाने में अतिथियों को बैठने केलिए 'दर्भासन ' पर उपस्थित होनेकेलिये बोलते the | वह एक प्रकार का घास होता है|

तृण,भूमि, पानी और सहृदयता से बात करना अगर यह चार किसी गृहस्थी के घर होतेहैं तो वह न ही अपने आप खुश रह्सकता है , दूसरोंको भी खुश रख सकता है | अतिथी के आराम केलिए जगह बनातेथे | उससे उनका थकावट दूर होता है | पीने केलिए पानी देते थे |पानी को तो अमीर गरीब का अंतर नहीं रहता है ना| चौथा सहृदयता से बात करना | हमारे बात कभी भी त्रिकरण शुद्ध होना है | माने १.मन २. वचन .३.तन  in तीनोंका मिलाप ही त्रिकरण बोलते हैं | अपने घमंड को दूर करना है |

अगर एक गृहस्त in गुणों को अपनाता है तो वह स्वयं खुश रहता है और दूसरों को भी खुश रख्सकता है |

tRNaani bhUmirudakaM vaakchaturthI cha sUnRtaa |

etaanyapi sataaM gEhE nOchChidyantE kadaachana || 

- mahaabhaarata, udyoga parva

Grass, land, water and fourth being pleasant and honest speech - these are never severed off from the home of a righteous person.

A righteous man, may not be rich and famous.  He may not have cushions of silk with threads of gold.  He may not have silver plates and golden spoons to eat from.  He may not have an elaborate course of menu to offer either.  But, there is never a scarcity of grass, that means Ddarbhaasana'.    They have land, meaning, a place to sit or lie down even, so that the guest is comfortable.  Water, a very essential element for the survival of any kind of being.  Be it a rich man or a poor man, it is ultimately H2O only.
The fourth, is a distinct one.  Pleasant and gentle speech!  This is a faculty that comes through cultivating a good disposition and having a generous heart.  It doesn't need any special equipment or privileges. All it takes, is a pure, pleasing and gentle demeanor and a great big heart. 

Adapting these four, completely inexpensive traits, shall lead us to the path of happiness and peaceful co-existence.  Let us work towards adapting them and see where it takes us.  After all, they cost nothing .

*********************************************************************************************************************************

99

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

यदि सत्सङ्गनिरतो भविष्यसि भविष्यसि ।
तथा सज्जनगोष्ठिषु पतिष्यसि पतिष्यसि ॥
- हितोपदेश, मित्रलाभ

యది సత్సఞ్గనిరతో భవిష్యసి భవిష్యసి |
తథా సజ్జనగొష్ఠిషు పతిష్యసి పతిష్యసి ||
- హితొపదెశము, మిత్రలాభము
సత్సాంగత్యము కలిగియుంటే పెరుగుతూనే పోతూవుంటావు. ఆ గొష్ఠి వదిలితే పతనమేపతనము.
సత్సాంగత్యమును గూర్చి ఎంత చెప్పినా తక్కువే. సకాలములో పడే వర్షము చేనుకు ఎంత మేలు చేస్తుందో చెప్పనక్కర లేదు. సత్సాంగత్యము అటువంటిదే. మంచి ఫలితమిస్తుంది ఆ పంట. మంచి విత్తనములను కూడా ఇస్తుంది . మళ్ళీ పంట మళ్ళీ వాన ఈ విధంగా పెరుగుతూనే పోతుంది. అదే చీడ పట్టిన పంటయితే కోసి పారవేయుటకు తప్ప ఎందుకూ పనికిరాదు.

అందుకే కవి సజ్జన సాంగత్యము పెంచుకొంటే నీవు పెరుగుతావు , పదుగురిలో గుర్తింపబడుతావు పదుగురికీ ఉపయోగపడుతావు. అట్టి ఉన్నత శిఖరము పైనుండి పతనమైతే ఆకాశములో పుట్టిన గంగ అధోలోకము చేరిన గతే కదా!

यदि सत्सङ्गनिरतो भविष्यसि भविष्यसि ।
तथा सज्जनगोष्ठिषु पतिष्यसि पतिष्यसि ॥
- हितोपदेश, मित्रलाभ
यदि तुम सद्गुण भारित लोगों से दोस्ती करतेहो तो करते ही रह्जाओगे क्यूँ की उन लोगों के गुणों को अपनानेका उत्सुकता तुम्हारे दिल में बढते ही रहता है और धीरे द्गीरे तुम भी सज्जन बंजाओगे | अगर तुम उस सांगत्य से पतित होते हो माने गिर जातेहो या छोडदेतेहो तुम्हारा पतन बरकरार रहेगा और तुम एक लायक इनसान नहीं बनपाते हो |

yadi satsa~nganiratO bhaviShyasi bhaviShyasi |
tathaa sajjanagoShThiShu patiShyasi patiShyasi ||
- hitopadeSa, mitralaabha

If (you) stay in good company, you shall stay.  Similarly, if (you) fall off from good company, (you) shall fall.
One's character is immensely influenced by the company he keeps.  The more one stays in good company, the better he prospers.  That, in turn implies, that when one's company or association is not up to the mark, he shall fall off from the pedestal of character.
May each person be good and keep good company, so the entire universe will become a 'company to keep'

*********************************************************************************

 100.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

दशकूपसमा वापी दशवापीसमो ह्रदः।

दशह्रदसमः पुत्रो दशपुत्र समो द्रुमः ॥  

- मत्स्य पुराण

దశకూపసమా వాపీ దశవాపీసమో హ్రదః|

దశహ్రదసమః పుత్రొ దశ పుత్ర సమో ద్రుమః||

- మత్స్య పురాణము

జలము లేకుంటే భూమి జ్వలించక తప్పదు . అందులోనూ శుద్ధమైన నీరు మానవ జీవితమునకు అత్యంత అవసరము.అటువంటి జలము కల ఒక బావి మన ఆర్తిని తీ రుస్తుంది.మరి అవే 10 వుంటే ! అటువంటి 10 బావులకంటే ఒక తటాకము మేలు. అటువంటి 10 తటాకములకంటే ఒక సరోవరము మేలు . అట్టి పది సరోవరములకంటే ఒక సుపుత్రుడు మేలు. అట్టి 10 మంది సుపుత్రులకన్నా ఒక్క ఫల వృక్షము మేలు. మంచి కొడుకు పుట్టుట మన చేతిలో లేదు. కానీ మంచి విత్తనము కోరి ఏరి తెచ్చి వేస్తె మన జీవితాంతము నీడ పళ్ళు అనుభవించుతూనే ఉండవచ్చు. తన వద్ద ఉన్నదేదీ ఇవ్వను పోమ్మనడు, ఒక కుపుత్రునిలాగా !

మన ఋషిమునివర్యులు ఎటువంటి దార్శనికులో చూడండి. Eco Friendly అనేది నేటిమాట కాదన్నది గ్రహించండి. 
నుత జల పూరితంబులగు నూతులు నూరిటికన్న సూనృత/

 వ్రత యొకబావిమేలు, మరిబావులునూరిటికంటెనొక్కస/ 

త్క్రతువదిమేలు, దత్క్రతు శతంబునకన్న సుతుండుమేలుద/

త్సుతశతకంబుకంటె, నొక సూనృతవాక్యము మేలు చూడగన్! 

పైశ్లోకానినికి నన్నయగారి యనువాదం

दशकूपसमा वापी दशवापीसमो ह्रदः।
दशह्रदसमः पुत्रो दशपुत्र समो द्रुमः ॥
- मत्स्य पुराण

हमें मालूम है की बिना पानी के हम जी नहीं सकते. जल के बिना जग जलजाता है| | पानी हमारेलिये उतना आवश्यक है |वैसे शुद्ध पानी वाले दस कुएँ के बराबर एक तटाक होता है| वैसे दस तताकों के बराबर एक सरोवर होता है| वैसे दस सरोवर के बराबर एक सुगुण सुत होता है | लेकिन एक पेड़ वैसे दस पुत्रों के बराबर है| सरोवर को पुत्र से तुलना किये है कवीने | अगर पुत्र संस्कारी है तो अपने लोगों केलिए सब कुछ करता है | अगर उसे किसी भी वजह से कुसंस्कार आ गया तो ? उनके माता पिता जीतेजी नरक देख सकते हैं |लेकिन परख कर एक बीज  बोयेंगे तो वह हमारे जीवन भर स्वादिष्ट फल देता ही रहेगा |
देखिये हमारे ऋषि मुनिवरों के विचार कितने अच्छे हैं| कई हजारों साल पहले ही वृक्षों के आवस्यकता जान चुके हैं  |


daSakUpasamaa vaapI daSavaapIsamO hrada@h|
daSahradasama@h putro dashaputra samO druma@h||
- matsya puraaNamu

A pond is equal to ten wells.  A reservoir of water  is worth ten such ponds. Ten such reservoirs are same as a son (offspring).  But, a tree is equal to ten such sons.Water is an integral part of life's very existence.  In fact, we have known man to send out space ships to different spacial objects, just to detect the existence of water.  When such is the case, a well obviously is an invaluable asset to living beings.  A well after all, is a small body of water and  Without any doubt, a pond can easily be equated to ten such wells. Such ten ponds can be easily be contained in a reservoir.  But then, a son,good, cultured, educated one specially, is no match to even ten such reservoirs!   Because, a child quenches the thirst of the parents, in all respects, provided he is good cultured. But then, there is something that can easily be equal ten such sons!  That is none other than a 'tree'. As to sow a tree we have the choice of the seed and once it gets fructified without any discrimination it starts giving fruits. Realize that this is a slogan thousands and thousands of years ago  also told by our sages and seers. Let us by heart prostrate before them.

********************************************************************************************************************************

101.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

आरम्भगुर्वी क्षयिणी क्रमेण

लघ्वी पुरा वृद्धिमती च पश्चात् |

दिनस्य पूर्वार्धपरार्ध भिन्ना

छायेव मैत्री खलसज्जनानाम् ||

- नीतिशतक

ఆరంభగుర్వీ క్షయిణీ క్రమేణ

లఘ్వీ పురా వృద్ధిమతీ చ పశ్చాత్ |

దినస్య పూర్వార్ధపరార్ధ భిన్నా

ఛాయేవ మైత్రీ ఖలసజ్జనానాం ||

 - నీతిశతకము

 ఈ విషయాన్ని చక్కగా చెప్పినారు  ఈవిధంగా  ఏనుగు లక్ష్మణ కవి గారు...

''మొదలు చూచిన కడుగొప్ప పిదప కురచ

ఆది కొంచెము తరువాత అధికమగుచు

 తనరు దినపూర్వ పరభాగ జనితమైన

 ఛాయ పోలిక కుజన సజ్జనుల మైత్రి "

''చెడ్డవారి స్నేహము ఉదయపు ఎండ నీడలాగ ముందు గొప్పగా ఉండి తరువాత సన్నగిల్లుతుంది. మంచివారి స్నేహము మధ్యాహ్నపు ఎండ నీడలాగ ముందు కొద్దిగా ఉండి మెల్లిగా వృద్ధి చెంది విశాలమౌతుంది.తల్లిదండ్రులను ప్రసాదించేది విధిస్నేహితులను ప్రసాదించేది మది, ఆ స్నేహాన్ని కాపడుకొనేది హృది. మైత్రి మనిషికి వరం! దుర్జనులతోమైత్రి శాప సదృశం' సజ్జనమైత్రి సర్వ సంపత్కరం.ఖల , సజ్జనుల మైత్రికిది నిర్వచనం .కొలతబద్ద! దీనినాధారంగాయెవరిమైత్రి కావాలో యెవరికి వారు నిర్ణయించుకోవాలి.

తావి మల్లెల యందున తగ్గ వచ్చు
మంచు లోనిప్పు చెలరేగి మండవచ్చు
పుట్ట తేనియలో చేదు పుట్టవచ్చు
మంచి స్నేహిత మెన్నడూ మారబోదు (ఇది నామాట )

 आरम्भगुर्वी क्षयिणी क्रमेण
लघ्वी पुरा वृद्धिमती च पश्चात् |
दिनस्य पूर्वार्धपरार्ध भिन्ना
छायेव मैत्री खलसज्जनानाम् ||
- नीतिशतक

सुबह में हम किसी वस्तु का छाया देखते हैं तो वह बहुत लंबा दिखता है और धीरे धीरे वह ह्रस्व होते होते शून्य  होजाता है |फिर वहां से लेकर सूर्यास्तामय तक वही छाया बढ़ता जाता है |दुर्जन और सज्जन के दोस्ती में यही फ़रक होती है | समय ही सही दोस्ती का मानदंड होता है |



aarambhagurvI kShayiNI krameNa
laghvI puraa vRuddhimatI cha pashchaat |
dinasya pUrvaardhaparaardha bhinnaa
Chaayeva maitrI khalasajjanaanaam ||
- neetishataka

The shadow cast, is longer than the object itself, earlier in the morning. As the day progresses and the Sun is above the head, the shadow is barely evident and lies right at the foot of the object. If this is the story of the shadow for the first half, during the second half of the day - it starts off small, at the foot of the object and grows gradually, to be bigger than the object itself by the end of the day. Such is the difference between the friendships of a rogue and a noble person. With a rogue, it starts off on a very high note, only to diminish and disappear over time. Where as, with the noble, although it starts on a low key, it grows bigger and stronger by the end.Time is, the true testing ground of friendship!

******************************************************************************************************************************

102.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

आपदि मित्र परीक्षा शूरपरीक्षा च रणाङ्गणे

विनये वम्श परीक्षा च शील परीक्षा तु धनक्षये

ఆపది మిత్ర పరీక్షా శూరపరీక్షా చ రణాఞ్గణే
వినయే వంశ పరీక్షా చ శీల పరీక్షా తు ధనక్షయే
మన వద్ద ధన భ్రుత్య వస్తు సంపద ఉన్నప్పుడు బంధువులకు స్నేహితులకు కొదవ ఉండదు.

ఎప్పుడు సంపద కల్గిన 

అప్పుడె  బంధువులు వత్తురదిఎట్లన్నన్

తెప్పలుగ చెరువు నిండిన 

కప్పలు పదివేలు జేరు కదరా సుమతీ 

అన్నది ఆర్య వాక్కు. ఆ సంపద దూరమైనా నిలచేవాడే అసలు స్నేహితుడు. 

ఇక ఒక వ్యక్తీ శూరుడా అనేది తెలియవలేనంటే అది రణాంగణము లోనే సాధ్యము. ఇక్కడ రణము, యుద్ధభూమి అన్నమాటలు అన్వయించుకో నవసరములేదు. ఒక వాదము ఏర్పడిన తన వాదనాపటిమ ఆ వాగ్యుద్ధములోతేలిపోతుంది.

అదే విధంగా ఒక వ్యక్తీ యొక్క వంశము యొక్క గొప్పదనము అతని వినయ విదేయటలలో తెలిసిపోతుంది . వినయము చేతనే కదా పాత్రత లభించేది . 

ఇక వ్యక్తీ యొక్క శీలము అతని వద్ద వనరులన్నీ వున్నపుడు ఎంతో సౌశీల్యత ప్రదర్శించవచ్చు. అది లేనపుడు కూడా రాముని వాలే ధర్మరాజు వలే తమ ధర్మమూ పై ధృఢముగా నిలచినవాడే మాన్యుడు. 

आपदि मित्र परीक्षा शूरपरीक्षा च रणाङ्गणे

विनये वम्श परीक्षा च शील परीक्षा तु धनक्षये

अगर सही मित्रता क्या है यह परखना है तो वह अवसर हमारे आपत्तियों में मिलता है | अगर कोई हमारे आपत्तियों में अपने तन मन और वचन से साथ देता है ,वही असली मित्र होता है|
युद्ध भूमि में जो निडर और अटल रह के युद्ध करता है वही वीर शूर होता ह | चाहे कितना भी बलवान हो अगर ऐन मौके पर अपना शौर्या नहीं दिखाता है वह कपूर सामान है जो जलाने पर भी नहीं जलता|
कुटुंब का सही परीक्षा तब होताहै जब धन दौलत समाज में नाम आजाता है|चाहे कितना भी धनी हो या कितना  भी नाम कमाया हो आदमी किसी भी हालत में अपना विनय नहीं खोना है| विनय एक ऐसी चीज है सिर्फ जिस के जरिये आदमी को पात्रता मिलता है |
अंतिम में, आदमी जब अपने यहाँ सबकुछ होता है तो उनका परीक्षा लेना बहुत आसान है .उनके बहुत रिश्तेदार और दोस्त भी होते हैं| तालाब में पानी है तो मेंदकों का कमी किधर से आयेगा | एक बार धन हाथ से छूटटा है तो तब पता चलता की उस आदमी , अपने लोग दूर हटने से भी धीरज नहीं खो बैठता है तो वह आदमी माननीय होता है |

aapadi mitra parIkShaa SUraparIkShaa cha raNaa~ngaNE
vinayE vamSa parIkShaa cha SIla parIkShaa tu dhanakShayE

A friend's testing ground is calamities, the brave are tested on the battlefield, the test of a family is in its humility and character is tested in times of poverty.

One might have gazillions of friends that they hang out with, he might have many more that would want to get to know him. But the true testing ground for the friendship is, in times of trouble. The true colors of all friends surface, the minute he is in a calamity. A person who stands by him through thick and thin, is his one true friend.
Talking about courage and even training in marshal arts doesn't make one brave. A person's valiance comes to light when he has to face real circumstances and fight a battle on a battle field. That is his real testing ground.
A family is not weighed as per their possession, wealth, friends and foes. The real test for a family is in its values. What kind of culture and moralities are imbibed in the children, speak volumes about the state of affairs in the family.
One can be of great character in pleasant times. When he has all the riches in the world, it is easy for one to follow the rules, do good to others, be cheerful, etc. But when the materialistic riches are gone, there is scarcity of resources and there is no fall back, then, the mettle of the person's character is put to test.
To keep one's moral grounds, under all circumstances, takes courage and character.

• 
  
• 18 mins · Edited · Like
• 

  Jyothiprakasan Sambasivapillai Meeru Nijamaina Soorude

******************************************************************************************************************************

103.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

सर्वथा सुकरं मित्रं दुष्करं परिपालनम्
अनित्यत्वात्तु चित्तानां मतिरल्पेऽपि भिद्यते
- रामायण, किष्किन्दाकण्ड

సర్వథా సుకరం మిత్రం దుష్కరం పరిపాలనం
అనిత్యత్వాత్తు చిత్తానాం మతిరల్పే.పి భిద్యతే
- రామాయణము, కిష్కిందాకాండము
స్నేహము చేసుకొనుట కాదు సులభము కానీ దానిని నిభాయించుట చాలా కష్టము , కారణము మనసే. ఈ మనసు కోటి వంటిది. ఈ క్షణము ఈ కొమ్మ మీదయితే మరుక్షణము ఇంకొక కొమ్మ మీద.ఎన్ని చెట్లు చుట్టుకొస్తుందో తనకే తెలియదు. కావున మనసు మీద మనకు పట్టు వుండవలె. స్నేహితము చేయుటకు వ్యక్తీ యోగ్యత పరిశీలించడము అత్యవసరము.స్నేహము చేసిన తరువాత మాత్రము దానిని ఎపారిస్తితిలోనూ కాపాఉకొనవలసినదె కానీ చిన్న చిన్న పోరాపోచ్చులతో దూరము కాకూడదు. మనసును నియంత్రిమ్చుకొంత మనిషికి మిక్కిలి అవసరము.

सर्वथा सुकरं मित्रं दुष्करं परिपालनम्
अनित्यत्वात्तु चित्तानां मतिरल्पेऽपि भिद्यते
- रामायण, किष्किन्दाकण्ड
दोस्ती करना बहुत आसान है लेकिन उसे निभाना ही बहुत कठिन है | क्यों की मन बन्दर जैसा मचलता ही रहता है | उसीलिये उसे काबू में रखना बहत जरूरत होताही | मन को निर्मल और निश्चल रखने का प्रयास करना और उसका सदा अभ्यास करना बहुत जरूरत होता है |

sarvathaa sukaraM mitraM duShkaraM paripaalanam
anityatvaattu chittaanaaM matiralpE.pi bhidyatE
- raamaayaNamu, kiShkindaakaanDamu

It is easy to earn friends, but very hard to sustain it.. As the mind is transient, the friendship can be broken by a petty conflict.

The verse says, it is very easy to make friends but very hard to nurture and nourish the friendship. The reason is the mind.It is like a monkey that never stays on a particular branch of a tree, it will be so quick to jump from one branch to the other. That means the nature of the mind is unstable, transient, uncertain and ephemeral. So, the slightest tiff can cause a rift and pull the people apart.

Beware of such causes. Do not ruin a good friendship due to petty misunderstandings.Have control on your mind.It is not so easy but practise meketh a man perfect.

**************************************************************************************************************************

104.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

आचारः कुलमाख्याति देशमाख्याति भाषणम्

सम्भ्रमः स्नेहमाख्याति वपुराख्याति भोजनम्
- चाणक्य नीति

ఆచారః కులమాఖ్యాతి దేశమాఖ్యాతి భాషణం
సంభ్రమః స్నేహమాఖ్యాతి వపురాఖ్యాతి భొజనం
- చాణక్య నీతి

ఒక వ్యక్తియొక్క ఆచార వ్యవహారములచేత కుల గోత్రములను,సంభాషణా చతురత వల్ల బాస లోని యాస వల్ల ఎక్కడి వాడు అనేది, హావభావములవల్ల అసలైన స్నేహితుడా యన్నది మరియు శరీరాకృతి వల్ల ఆహార విహార నియమములను ఉహించుకోన వచ్చును.

ఎంత మంచిమాటో చూడండి.నడవడిక లోని నాణ్యత నాతని పితరులు అనగా కులగోత్రాలు గుర్తు చేయవా. మాట్లాడే విధానము, అందలి సంస్కారము కనిపించే నాగరికత అతని దేశాన్ని గుర్తు చేయవా. నేటి కాలములో ఇది కష్టమేమో. ఎందుకంటే మన నాగరికతను మంట గలిపి పరుల పంచన పడి మిడుకుతున్నాము కదా ! తన హావభావముల చేత ఒక వ్యక్తికీ తన స్నేహితునిపై ఎంత మమకారము, ఎంత అభిమానము, ఎంత, కష్టమునకు ఆదుకొనే మనస్తత్వము కలదు అని అవలీలగా తెలుసుకొన వచ్చును. ఇక అతని శరీరాకృతి గమనించితే అతని  అన్నపానాదులకు సంబంధించిన అలవాట్లను అట్టే పసికట్ట వచ్చు. 

వీటన్నిటికి నియమము నిష్ఠ అతి ముఖ్యము. అప్పుడే ఏకాగ్రత విషయానులోకన సక్రమమైన విదివిదానములలో కొనసాగుతాయి.

आचारः कुलमाख्याति देशमाख्याति भाषणम्
सम्भ्रमः स्नेहमाख्याति वपुराख्याति भोजनम्
- चाणक्य नीति

एक व्यक्ति का चाल चलन से वह किस वंशावली का है यह जान सकते हैं | संभाषण से वह कहाँ का है यह जान सकते हैं | उनके हावभाव से वह हमें कितना चाह्ता है यह जान सकते हैं
और शरीराकृति देखकर वह कितना तन और मन से दुरुस्त है यह जान सकते हैं |
कितनी अच्छी बातें बतायी गाई है देखिये |  एक व्यक्ति का गुणगण और उनके पूर्वज कितना संस्कारी है, यह उनके चाल चलन से समझ लेते हैं | उनके जुबान से और उनके आचार व्यवहार और संस्कृति से वह कहाँ के है यह जान सकते हैं | अपने दोस्त केलिए उन के
हाव भाव परख्नेसे वह सच्चे दिल से अपने मित्र को चाहता है या नहीं ,देख सकते हैं  और उनके शरीराकृति से खाने पीने के आदटन का उम्मीद लगा सकते हैं |


aachaara@h kulamaakhyaati dESamaakhyaati bhaaShaNam
sambhrama@h snEhamaakhyaati vapuraakhyaati bhojanam
- chaaNakya nIti

One's comportment tells about his lineage; speech mentions his land; excitement communicates affection; form declares food traits.
 A person's composure tells about his personality and his family background.The way a person speaks gives clues about his country. He would speak a certain language or dialect, in a certain style and accent added to that the culture and customs also can be known by that. That signifies his motherland.
The expression on seeing another person speaks volumes about his affection towards him. When a near or dear one comes, the eyes light up with excitement. The excitement emotion and expression are directly proportional to the fondness of the person towards one's self.
A person's physical form declares his food habits. you are what you eat. The food consumed is what nurtures the body. Hence the body form gives away food habits. Hence these are the parameters to identify a stranger of good qualities.

******************************************************************************************************************************
105.

 అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

परोक्षे कार्यहन्तारं प्रत्यक्षे प्रियवादिनम्

वर्जयेत्तादृशं मित्रं विषकुम्भं पयोमुखम्
- चाणक्य नीति

పరొక్షె కార్యహంతారం ప్రత్యక్షె ప్రియవాదినం
వర్జయెత్తాదృశం మిత్రం విషకుంభం పయొముఖం
- చాణక్య నీతి

కడవ లోన విసము కన పైన నీరము

కలిగి యుండునట్టి కాలమాయె

అట్టి నీటి తోడ నతి దూరముగ నుండు  

రామమోహనుక్తి రమ్య సూక్తి

నోరు మాట్లాడుతూ వుంటే నొసలు వెక్కిరించినా భరించ వచ్చు నెమో కానీ  ఆత్మలోన విసము అంగిట బెల్లమున్న వారైతే మాత్రము ఎప్పుడూ ప్రక్కలో బల్లెమే.వీరని పయోముఖ విష కుంభములనుట అత్యంత స్వభావోక్తి.

परोक्षे कार्यहन्तारं प्रत्यक्षे प्रियवादिनम्
वर्जयेत्तादृशं मित्रं विषकुम्भं पयोमुखम्
- चाणक्य नीति

जो आदमी एक के उपस्थिती में  प्रशंसा करके और  उनके अनुपस्थिती में  बुरा बोलता है और उन के अच्छे कामों में बाधा डालनेका प्रयास करता है उसे 'पयोमुख विष कुम्भ' कहाजा सकता है | वह ऐसा एक घटा है जिस के ऊपर पानी दिखता है और नीचे जहर भरा रहता है |

parokShe kaaryahantaaraM pratyakShe priyavaadinam
varjayettaadRSaM mitraM viShakumbhaM payomukham
- chaaNakya nIti

Meaning of the subhAShita:
Disrupting one's work in his absence, sweet spoken in his presence - shun such a friend as if, milk at the mouth of a pot of poison.


Because it is milk at the brim of a pot of poison, would one drink it? Would he be able to distill out just the milk and throw away the poison? Same is the case with a person who has sweet words to speak, but stabs in the back the first chance he gets. A person's character is all blended into one, just as the milk and poison in the example.

It could be a friend, a relative or a neighbor. He would be called a hypocrite and it is very hard to believe such people. Trust is the cornerstone for any relationship. Where there is no trust, no bond can hold ground. The poet says, for your own benefit, shun such people and stay away.

******************************************************************************************************************************

106.
అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

सद्भावेन जयेन्मित्रं सद्भावेन च बान्धवान्

स्त्रीभृत्यान् दानमानाभ्यां दाक्षिण्येनेतरं जनम्
- सुभाषितरत्नभाण्डागार

సద్భావేన జయెన్మిత్రం సద్భావేన చ బాంధవాన్
స్త్రీభౄత్యాన్ దానమానాభ్యాం దాక్షిణ్యేనేతరం జనం
- సుభాషితరత్నభాణ్డాగారము

మానవుడు సంఘజీవి. తానూ సాతిమనుషులతో సవ్యంగా వుంటే వారూ అతనితో అలాగే వుంటారు. ఇది ప్రకృతి సహజమైన విషయము. దీనికి ముఖ్యం గా కావలసినది నిర్మలమైన మనసు. భూమి సారవంతమైతే కోరిన పంట పండుతుంది లేకుంటే పిచ్చి మొక్కలతో నిండుతుంది.

సమాజములో ఎన్నో విధములగు వ్యక్తులు తారసపడుతూవుంటారు. మరి అందరినీ ఒకే గాట కట్టివేయలేము. అందుకే పెద్దలు ఈ విధంగా చెప్పినారు.

 మిత్ర బాంధవులను నీ సద్భావనలతో సదాశయాలతో సచ్చీలముతో ఆకర్షించుకోవాలి. ఇంటి స్త్రీలను కానీ పరాయి స్త్రీలను కానీ ఉచిత గౌరవముతో ఆదరించి వారి అనురాగము సంపాదించాలి. వారిది కోమలమైన మనస్తత్వం. పైగా

యత్ర నార్యంతు పూజ్యంతే రమంతే తత్ర దేవతాః
యత్రైతాస్తూ అపూజ్యన్తే తత్రైస్తాత్ అఫలాక్రియాః

అన్నది ధర్మశాస్త్రము. వారికి సంతోషము కలిగించుటకు శక్తి కొలది ఏదయినా బహుమానమునోసగితే అమితానన్దభరిథులౌతారు.

అదేవిధంగా పనిచేసేవారిని గుర్తించి భుజముతట్టి సముచితముగా ఆదరించితే ఎంతో ఆప్యాతతో పనిచేస్తారు. ఆప్యాత వుంటే చేయాలనే ఆర్తి కూడా వుంటుంది. తావి పూవును చేరే కదా వుండేది. తన నౌకరు శ్రద్ధను, అతను చేపట్టిన పనిలో గల కష్టాన్ని గుర్తించి అడపా దడపా తన శక్తి మేరకు ఏదయినా ఉపహారము ఇస్తే అతడు ఉప్పొంగిపోతాడు. అపుడు

cha baandhavaan
strIbhRutyaan daanamaanaabhyaaM daakShiNyEnEtaraM janam
- subhaaShitaratnabhaaNDaagaara

Win friends with a good presence; win kinsmen with good presence too; women and dependents by - giving and respect; others through politeness.
How each person is handled has a huge impact on the way the relationship shapes up. And also, the same rule doesn't apply to all relationships either. The way one deals with a friend, is not the same as he would deal with his children. The poet hence says that one has to deal with friends and kinsmen with a good presence. One needs to be calm and composed when dealing with kith and kin, because spoken words and sped arrows can never be taken back. One wrong word can break the relationship for ever. Women are to be treated with respect. Giving is another faculty that one needs to develop, be it with women or dependents. They being the primary care takers, when they are valued, the household runs smoothly. Everyone else should be dealt politely. Rudeness and arrogance isn't appealing to anyone. Be he a king or a common man, arrogance and high strung attitude doesn't sit well with anybody.
Politeness is the art of choosing amongst one's real thoughts! One of the greatest victories one can gain over someone is to beat him at politeness. Adapting it wins many a wins.

*******************************************************************************************************************************
107.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

रिक्तपाणीर्नपश्येत राजानं दैवतं गुरुम्
दैवज्ञं पुत्रकं मित्रं फलेन फलमादिशेत्

రిక్తపాణీర్నపశ్యేత రాజానం దైవతం గురుం
దైవజ్ఞం పుత్రకం మిత్రం ఫలెన ఫలమాదిశేత్
రాజు వద్దకు,దేవునివద్దకు,గురువు వద్దకు, విద్వాంసునియొద్దకు,పిల్లలు లేక సంతానము వద్దకు, స్నేహితునియొద్దకు రిక్త హస్తముల జనరాదు.

रिक्तपाणीर्नपश्येत राजानं दैवतं गुरुम्
दैवज्ञं पुत्रकं मित्रं फलेन फलमादिशेत्

जब भी राजा,भगवान्,गुरु,विद्वान्,बच्चे और दोस्त के यहाँ जानेके समय खाली हाथ नहीं जाना चाहिए |

riktapaaNIrnapaSyEta raajaanaM daivataM gurum
daivaj~naM putrakaM mitraM phalena phalamaadiSEt

Do not go empty handed to see a king, God, teacher, a learned person, a child or a friend. Invoke fruitfulness with fruit!
There is a purpose for going to see someone. It could be love, reverence, devotion, affection or even fear! Without a purpose, one would have not taken the pain and effort to go to see anyone. For the visit to be fruitful, why not start with a fruit! Meaning, take some fruit to offer to the person.

****************************************************************************************************

108.


అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

 किं मित्रमन्ते सुकृतं न लोकाः
किं ध्येयमीशस्य पादं न शोकाः ।
किं काम्यमव्याजसुखं न भोगाः
किं जल्पनीयं हरिनाम नान्यत् ॥
- रसगङ्गाधरम्

కిం మిత్రమంతే సుకృతం న లొకాః
కిం ధ్యేయమీశస్య పాదం న షొకాః |
కిం కామ్యమవ్యాజసుఖం న భొగాః
కిం జల్పనీయం హరినామ నాన్యాత్ ||
- రసగఞ్గాధరం

నీ స్నేహితులెవరు? నీవు చేసే మంచే, నీ అందుబాటు లోవుండే లోకము కాదు. మన ధ్యానము ధ్యేయము పరమేశ్వరుని పద కమలాలే గానీ మన ఈతిబాధలు కాకూడదు.మనము కోరవలసినది నిత్యమూ శాశ్వతమైన ఆనందమేగానీ లౌకిక క్షణిక సుఖాలు కాదు.మన మనన హరినామ స్మరణమే అన్యథా కాదు.

మనసు పెట్టి ఒకసారి ఆలోచన చేస్తే మన గమనమేమిటో గమ్యమేమిటో అర్థమౌతుంది.మన దృష్టి అంతా ధనము పైనే.అంతకన్నా ఘనమైనదే లేదు.మరి అది మనకు పరమాత్మ దర్శనము చేయించ గలుగుతుందా! ఎడారిలో ఎంత డబ్బున్నా దాహము తీర్చగాలుగుతుందా! అసలు పరమాత్మను వదలి లౌకికముగా ఆలోచించినా రావణుని ,దుర్యోధనుని దుర్మార్గులుగా గుర్తు పెట్టుకోన్నామే గానీ మంచివారిగా కాదు. వారి మంచితనము అంతా ఒక అవలక్షణముతో కప్పివేయబడినది. అందుకే పెద్దలు 'కుమ్మరికొక ఏడు గుదె(కుమ్మరివారు ఉపయోగించే కర్ర)కోక నాడు అంటారు.సంవత్సరమంతా పడిన కష్టము గుదె వ్రేతుకు నేలమత్తమే కదా. అందుకే నిలుపు నిదానముగానైనా మంచి మాత్రమె సంపాదించ వలెను.
ఈ సందర్భములో జగద్గురువు ఆదిశంకరుల మాట గుర్తు చేసుకొందాము.

సత్సంగత్వే నిస్సంగత్వం
నిస్సంగత్వే నిర్మోహత్వం
నిర్మోహత్వే నిశ్చల తత్వం
నిస్చాలతత్వే జీవన్ముక్తిః

నాలుగు పాదాలలో నభోేమండలము చేరే వివరము అతి సరళముగా తెలిపినారు. ఒక్క సత్సాంగత్యము ఉంటె సర్వేశ్వరుడు నీ చెంతనున్నట్లే.


किं मित्रमन्ते सुकृतं न लोकाः
किं ध्येयमीशस्य पादं न शोकाः ।
किं काम्यमव्याजसुखं न भोगाः
किं जल्पनीयं हरिनाम नान्यत् ॥
- रसगङ्गाधरम्

दोस्त कौन होता है ? केवल तुम्हारा सुकृत (अच्छे काम), तुम्हारे आसपास के लोग नहीं|

तुम्हारा दृष्टी किधर होनी चाहिए परमेश्वर के चरनों पर रहना चाहिए  व्यथाओं पे नहीं |

किस के बारे में सोचना चाहिए ? उस आनंद के लिए सोचना है जिस के अतिरिक्त कुछ भी नहीं है |हर दम हर पल क्या गुनगुना है ? सिर्फ हरी के नाम और कुछ नहीं |

तो पहले पहल हमारा सांगत्य शुद्ध रहना चाहिए | जगद्गुरु आदि शंकराचार्यजी ऐसा कहते हैं|

सतंसंगत्वे निस्संगात्वाम

निस्संगात्वे निर्मोहत्वाम 

निर्मोहत्वे निश्चला तत्वं

 निस्चालातात्वे क्जीवंमुक्तिः

अगर सज्जन का सांगत्य मिलता है तो कोई और सांगत्य आदमी नहीं चाहता | दूसरा सांगत्य ही नहीं चाहा तो ओस इंसान के मन में किसी भी तरह का मोह पैदा नहीं होता | निर्मोहत्वा चा जाताहै तो निस्चाल्तात्वा आजाता | अगर मन निश्चल और अटल रहगया तो आदमी जीवन्मुक्त  होजाता है |

kiM mitramantE sukRtaM na lokaa@h

kiM dhyEyamISasya paadaM na shokaa@h |
kiM kaamyamavyaajasukhaM na bhogaa@h
kiM jalpanIyaM harinaama naanyaat ||
- rasaga~ngaadharam


Who is a friend in the end?  Good deed(s), not people.  What should be contemplated upon?  Eswara's  feet, not sorrows.  What should be desired?  Un-abound happiness, not indulgences.  What should be prattled?  Only the name of shrI hari, nothing else.

A friend in need is a friend indeed.  True friends are hard to find.  A single rose can be my garden, a single friend, my world!  All these statements are nice to quote and very true as well.  But they can only go so far.  When passing on, one's best friends are his vices & virtues, and his vices & virtues alone!  One needs to keep this in mind, at all times, when here.  Earn as many friends here, but at the same time, keep thy sight on the friends that accompany through the entire journey!
'Sat sangatve nissangatvam
Nissangatve nirmohatvam
Nirmohatve nischala tatvam
Nischala tatve jeevan mukthiH'
is what is said by Jagadguru Aadi Shankaraachaarya.

Once the friendship is good enough to lead you towards good it attains for you nonattachment. When there is no attachment there will not be any craze for anything. When you shun all your craze you will attain perfect stability. When you could keep your mind stable salvation is at your threshold .

The first and foremost thing to be cultivated in the youth is to listen to elders' words observe the good in it and then follow. If you don't like just keep yourself away but don't hurt them by your criticism.

**********************************************************************************************************************************109.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

क्षन्तव्यो मन्दबुद्धीनामपराधो मनीषिणा

न हि सर्वत्र पाण्डित्यं सुलभं पुरुषे क्वचित्

క్షంతవ్యో మందబుద్ధీనామపరాధో మనీషిణా
న హి సర్వత్ర పాణ్డిత్యం సులభం పురుషె క్వచిత్

జ్ఞానము భగవద్దత్తము. కావున జ్ఞాని తన జ్ఞానమును చూసి గర్వించనవసరము లేదు.ఒకరు జ్ఞానవంతుడై 

వేరొకరు అజ్ఞానియైనా అంతా భగవదేచ్చ యన్నది మనము గ్రహించవలసియున్నది. 

 పండిత గర్వం విడచి మంద బుధ్ధులను గూడా గౌరవించమంటాడు. దైవసృషిలో అతడుకూడా భాగం. అందువల్ల! " 

మందోప్య మందతామేతి సంసర్గేణ విపశ్చితః" కాబట్టి వారిని దగ్గరకుదీసి జ్ఙానబోధ తోవిజ్ఙానులుగా తీర్చిదిద్దమనే 

సందేశం అంతర్లీనంగాఉందేమో?

क्षन्तव्यो मन्दबुद्धीनामपराधो मनीषिणा
न हि सर्वत्र पाण्डित्यं सुलभं पुरुषे क्वचित्

बुद्धिमत्ता भगवान् की दें है | बुद्धिमान कभी भी बुद्धिहीन लोगों का निरादर नहीं करना चाहिए, क्यों की जो बुद्धिमत्ता इंसान को प्राप्त हुयी है वह तो भगवान् की देन है और कम बुद्धि वालों को भी अपने अपने कर्मानुसार भगवान् ने ही पैदा किया है |अहंकार बुद्धिमान को भी बुद्धिहीन बनादेता है |

kShantavyO mandabuddhInaamaparaadhO manIShiNaa
na hi sarvatra paaNDityaM sulabhaM puruShe kvachit

The follies of the dull witted should be forgiven. For, erudition doesn't come easy to people everywhere.
Erudition and eloquence are God given gifts. It does not come easily to all. Those that are blessed with that gift, have no reason to be proud of it. They did not have much of a say in being intelligent, it was given to them! At the same time, the intelligent need to be tolerant to the follies of the less intelligent. They deserve forgiveness for, fastidiousness in not their best trait!

*********************************************************************************************************************************

110.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

अहिंसा प्रथमं पुष्पं पुष्पमिन्द्रिय निग्रहः ।
सर्वभूतदया पुष्पं क्षमा पुष्पं विशेषतः ॥
ज्ञानं पुष्पं तपः पुष्पं शान्तिः पुष्पं तथैव च ।
सत्यमष्टविधं पुष्पं विष्णोः प्रीतिकरं भवेत् ॥

అహింసా ప్రథమం పుష్పం పుష్పమింద్రియ నిగ్రహః
సర్వభూతదయా పుష్పం క్షమా పుష్పం విశేషతః
జ్ఞానం పుష్పం తపఃపుష్పం శాంతిః పుష్పం తథైవ చ |
సత్యమష్టవిధం పుష్పం విష్ణొః ప్రీతికరం భవేత్ ||

భగవంతునికి ఈ ఎనిమిది పుష్పాలూ అత్యంత ప్రీతికరమైనవి.1.అహింస 2.ఇంద్రియ నిగ్రహత 3.భూత దయ 4. క్షమా 5. జ్ఞానము 6. ధ్యానము మరియు తపస్సు 7. శాంతి 8. సత్యము 

ఇందులో మనకు తెలియనివి ఏవీ లేవు. కానీ వీనిని మనము సాధించినామా , సాధించ దలచినామా, లేక వీని ముసుగులో మనము సంఘాన్ని మభ్యపెడుతున్నామా అన్నది ఆత్మా విమర్శకు అత్యంత యుక్తమైనది.

వీనిని సాధించిన జీవితము ధన్యము. వీనిని మనసునందే పాదుగొలిపి భగవత్  చింతన చేసినచో ఆయన ఆశ్రయము పొందుటలో ఆలశ్యముండదు.

अहिंसा प्रथमं पुष्पं पुष्पमिन्द्रिय निग्रहः ।
सर्वभूतदया पुष्पं क्षमा पुष्पं विशेषतः ॥
ज्ञानं पुष्पं तपः पुष्पं शान्तिः पुष्पं तथैव च ।
सत्यमष्टविधं पुष्पं विष्णोः प्रीतिकरं भवेत् ॥

आठ तरह के पुष्प भगवान् को अत्यंत प्रीतिदायक होते हैं | १.अहिंसा २. इन्द्रिय निग्रह्ता  ३.
भूत दया ४. क्षमा ५. ज्ञान ६. ध्यान ७. शान्ति ८. सच्चाई
इन आठ पुष्प भगवान् के बहुत प्यारे  होते हैं | अगर मनुष्य इन पुष्पों का प्राप्त कर सकताहै तो वही भगवान् का अनुग्रह प्राप्त करनेकेलिये काफ़ी है | अगर सदैव इन्ही पुष्पों से मनःपूर्वक प्रार्थना करेंगे तो हमारे लिए कमी महसूस होनेका सवाल ही पैदा नहीं होता है |


ahiMsaa prathamaM puShpaM puShpamindriya nigraha@h
sarvabhUtadayaa puShpaM kShamaa puShpaM viSEeShata@h
j~naanaM puShpaM tapa@hpuShpaM Saanti@h puShpaM tathaiva cha |
satyamaShTavidhaM puShpaM viShNo@h prItikaraM bhavEt ||

Non-violence is the first flower, control over the senses is a flower, compassion towards all beings is a flower, forbearance is a flower especially, (right) knowledge is a flower, penance is a flower, then, also, peace is a flower, truth being the eighth flower - these are dearest to Lord viShNu.

*********************************************************************************************************************************

111.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः ।

नास्त्युद्यमसमो बन्धुः कुर्वाणो नावसीदति ॥

-नीतिशतक

ఆలస్యం హి మనుష్యాణాం శరీరస్తో మహాన్ రిపుః |

నాస్త్యుద్యమసమో బంధుః కుర్వాణో నావసీదతి ||

-నీతిశతకము

మానవునికి అలసత్వానికి మించిన శత్రువు లేనేలేదు. అదేవిధంగా ఉత్సాహానికి మించిన మిత్రువు లేదు.

आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः ।
नास्त्युद्यमसमो बन्धुः कुर्वाणो नावसीदति ॥
-नीतिशतक

अलासत्व जो होताहै ओअही इंसान का बड़ा दुश्मन है | उत्साह से बढ़कर कोई साथी नहीं होता जो हर नेक काम में साथ देता है |

aalasyaM hi manuShyaaNaaM SarIrastO mahaan ripu@h |
naastyudyamasamO bandhu@h kurvaaNO naavasIdati ||
-nItiSatakamu

Laziness present in one's body, is the biggest enemy of humans.  There is no kin parallel to zeal and he who is zealous never perishes.

Kusuma Piduri ప్రపంచంలోనే మన సుభాషితాలు గొప్పవి, nice suuktulu Cheruku Ramamohanrao gaaruu

********************************************

రాబోవు సంక్రాంతి పర్వ సందర్భంగా 112. అజరామర సూక్తి अजरामर सूक्ति Eternal Quote तिलवत् स्निग्धं मनोऽस्तु वाण्यां गुडवन्माधुर्यम् तिलगुडलड्डुकवत् सम्बन्धेऽस्तु सुवृत्तत्त्वम् । अस्तु विचारे शुभसङ्क्रमणं मङ्गलाय यशसे कल्याणी सङ्क्रान्तिरस्तु वः सदाहमाशम्से ॥ - अज्ञात  सूक्ति తిలవత్ స్నిగ్ధం మనోస్తు వాణ్యాం గుడవన్మాధుర్యం తిలగుడలడ్డుకవత్ సంబంధేస్తు సువృత్తత్త్వం | అస్తు విచారే శుభసంక్రమణం మఞ్గళాయ యశసే కల్యాణీ సఞ్క్రాంతిరస్తు వః సదాహమాశంసే || --అజ్ఞాత సూక్తి నూవులు ఎంతో స్నిగ్ధంగా నునుపుగా వుంటాయి. కవి మనసును అంతటి స్నిగ్ధతకు పోలుస్తున్నాడు. మాటలలోని తీయదనాన్ని బెల్లము తో పోలుస్తున్నాడు.ఆ రెండిటిని కలిపి చేసిన లడ్డు లోని మాధుర్యము అనుభవైకవేద్యము.ఆ రెండింటి కలయిక అంటే మనసు మాటల కలయిక వలన కలిగే సౌభాగ్యము వర్ణనాతీతము. అట్టి సౌభాగ్యమును, సంక్రాంతి మనకు పొందజేయవలయునని కవి ఆశించుచున్నాడు. పేరే తెలుపని ఆ మహనీయుని మనోభావము ఎంత కమనీయమైనదో చూడండి. మకర రాశి లో సూర్యుడు ప్రవేశించే వేళను మకర సంక్రాంతి అంటాము. సమ్యక్ క్రాంతి ఇతి సంక్రాంతి అంటే సుగమముగా ప్రవేశిచుట అని అన్వయించుకొనవచ్చును. కొన్ని ప్రాంతాలలో ముఖ్యముగా తమిళనాడులో రవి చారమును బట్టియే మాసము మొదలవుతుంది. కావున సంక్రాంతి ప్రతిసంవత్సరము దాదాపు జనవరి 14 వ తేదీన (ఎప్పుడయినా 15 వ తేదీన) వస్తుంది. సంక్రాంతి సంబరాలకు పేరు. ఆ సమయానికి పంటలు ఇంటికి వస్తాయి. కొత్త బట్టలు, కొత్త ధాన్యము కొంగ్రొత్త సంతోషముతో పల్లెసీమలలోని ప్రతిగడప కళకళలాడుతూ వుంటుంది. ఆ సమయములో కొత్త నూవులు దంచి బెల్లము దంచి ఆ రెంటినీ కలిపి ఉండలు చేస్తారు. దానిని 'చిమ్మిలి' అనుట కూడా కద్దు.దాని గుణము ఏమిటంటే అది తినడానికి ఆనందము తిన్న పిదప ఆరోగ్యము కలిగిస్తుంది. ఎంత చక్కటి అన్వయమో . మరి ఈ సంక్రాంతి నుండి మనసు మాట నూవులు బెల్లము లాగా కలిపి ఆనందము ఆరోగ్యమయమైన భవితకు బాట వేస్తారు కదా . तिलवत् स्निग्धं मनोऽस्तु वाण्यां गुडवन्माधुर्यम् तिलगुडलड्डुकवत् सम्बन्धेऽस्तु सुवृत्तत्त्वम् । अस्तु विचारे शुभसङ्क्रमणं मङ्गलाय यशसे कल्याणी सङ्क्रान्तिरस्तु वः सदाहमाशम्से ॥ - अज्ञात  सूक्ति तिल बहुत मुलायम होते हैं| और गूढ़ मधुर | अगर दोनों को मिलाके लड्डू बनाके खायेंगे तो वह मिठाई बहुत् स्वादिष्ट होता है | वह आरोग्यदायक भी है | इधर कवि मन को तिल से तुलना करतेहुए, उसे  तिल जैसा बहुत मुलायम रखना चाहते हैं | और अपने वाणी को गुढ़ से तुलना करते हैं | यानी हमारी बातों में मिठास रह्नेकेलिये बोलते हैं | अगर इन दो गुणों का मिश्रण होजाय तो समाज कितना  बेहतरीन बंनजायेगा | कवी की कितनी अच्छी भावना है देखिये | इस श्लोक में और एक विशेष है | नया फ़सल, नए कपडे, नए उमंगों को लेकर 'संक्रान्ति' आती है | सूरज एक राशी से दुसरे राशी में जाना संक्रान्ति कहतेहैं | सूरज मकर राशी में प्रवेश करनेसे 'मकर सम्क्रान्ती होता है | उस दिन नए फ़सल से कई तरह के पकवान और मिठाईयां बनाते हैं | गूढ़ और टिल का लड्डू जीब को मिठास और सेहद को आरोग्य देता है | हम भी अगले सम्क्रान्ती से मन और वाणी को टिल और गूढ़ जैसा मिलाके एक आदर्श संघ का निर्माण करनेका प्रयास करते हैं | tilavat snigdhaM manOstu vaaNyaaM guDavanmaadhuryam tilaguDalaDDukavat sambandhEstu suvRttattvaM | astu vichArE SubhasankramaNaM ma~ngaLaaya yaSasE kalyaaNI sa~nkraantirastu va@h sadaahamaaSamsE || --Unknown May the mind be affectionate like sesame seeds, may there be sweetness in thy words as in jaggery. May there be goodness in thy relations as is in the relation of sesame and jaggery in a laddoo. May there be in thy thoughts a concurrence towards auspicious glory. I always wish that may the festival of sankraanti prove to be blessed and auspicious for one and all. The festival of harvest, sankraanti, is celebrated on January 14th generally.  (Occasionally, it falls on the 15th of Jan).  This is one of those festivals that follow the solar axis and hence the date doesn't change much with every year, like with other festivals that follow the lunar calendar.  It is the time when the axis of the Sun enters the zodiac sign Capricorn (makara).  Hence it is also referred to as 'makara sankraanti'.  sankraanti literally means - proceeding well -samyak kraanti iti sankraanti. A celebration of harvest and crop is synonymous with the Sun, he being the basic originator of the entire food chain!  Without Him, there would be no energy for the plant sources and without plant sources, there would be no energy transmission to the carnivores either.  The Sun being the life savior  earth, is worshiped and thanked on this day. Many people throw away old clothes and buy new ones, marking the beginning of good times.  Sharing til-gud (a mixture of sesame seeds and jaggery) is customary among many people who celebrate this festival.  The combination of (til-gud) gingelly and jaggery is not only tongue tickling, but very enticing as well.  The poet beautifully wishes that kind of enticement into the spoken words and relationships of everyone!  When there is harmony in mind thoughts, actions and words, then there is no stopping, the un-abound happiness one can attain in his very being.  What better can one wish for his near and dear ones! May the Sun radiate Health, Happiness and Harmony into the lives of one and all. *************************************************************************************************** 113. అజరామర సూక్తి अजरामर सूक्ति Eternal Quote अकारणेनैव चतुराः तर्कयन्ति परेङ्गितम् । गर्भस्थं केतकीपुष्पम् आमोदेनेव षट्पदाः ॥ -प्रसन्नराघव  అకారణేనైవ చతురాః తర్కయంతి పరేఞ్గితం | గర్భస్థం కేతకీపుష్పం ఆమొదేనెవ షట్పదాః || -ప్రసన్నరాఘవ ఎదుటివాని మనసులో ఏమున్నదో వాడిని అడుగకుండానే తెలివయినవాడు తెలుసుకొంటాడు.కేతకీ పుష్పము ఎంత దాగియున్నా తుమ్మెద దాని ఉనికిని వాసనను బట్టి గ్రహించుచున్నది కదా ! సంఘములో సమర్థవంతముగా జీవించ దలచే  వ్యక్తికి ఇది సహజ లక్షణమై యుండవలెను. अकारणेनैव चतुराः तर्कयन्ति परेङ्गितम् । गर्भस्थं केतकीपुष्पम् आमोदेनेव षट्पदाः ॥ -प्रसन्नराघव सामने वाले का आन्तार्य , उसे बिना पूछे ही पहचानने वाला चतुर होता है जैसे भंवरा , केतकी पुष्पको छुपकर रह्नेसेभी उसका सुगंध से पहचान सकता है| जन समुदाय में रह्नेवाले को यह गुण जरूर रहना चाहिए| aakaaraNEnaiva chaturaa@h tarkayanti parE~ngitam | garbhasthaM kEtakIpuShpam aamodEneva ShaTpadaa@h || -prasannaraaghava  Without any summons, the clever inquire into others' intentions; Like the bees locate a hidden KETAKI flower with just it's fragrance.The outward actions reveal one's hidden intentions.  It is not necessary that a person expresses all his thoughts, in his actions or words.  The reasons for this could be many.  He may not have the necessary circumstances to express; or an ambiance; or may even lack the word skills to express himself. The intelligent should have the knack knowing it like the bee.  ************************************************************************************************ 114. అజరామర సూక్తి अजरामर सूक्ति Eternal Quote భయే వా యది వా హర్షే సంప్రాప్తే యో విమర్శయేత్ కృత్యం న కురుతే వేగాన్న స సంతాపమాప్నుయాత్ - సుభాషితరత్నభాణ్డాగారము భయము కల్గినా సంతోషము కౌగిలించుకొన్నా తన మనసును, ఇంద్రియములను నిగ్రహించుకొన్న వాడేనాడు దుఃఖమునకు ఎరగాడు. भये वा यदि वा हर्षे सम्प्राप्‍ते यो विमर्शयेत् कृत्यं न कुरुते वेगान्न स सन्तापमाप्नुयात् - सुभाषितरत्नभाण्डागार जो भी भय वा हर्ष को एक सामान देखके अपने मन और इन्द्रियों को काबू में रख्लेथा है वह सदा संतोष रहता है | bhayE vaa yadi vaa harShE sampraaptE yO vimarSayEt kRtyaM na kurutE vEgaanna sa santaapamaapnuyaat - subhaaShitaratnabhaaNDaagaaramu When in fear or in happiness, he who has total control on  his actions thoroughly and does nothing in haste, will not undergo sorrow (suffering).

****************************************************************************************

115. అజరామర సూక్తి अजरामर सूक्ति Eternal Quote जनिता चोपनेता च यस्तु विद्यां प्रयच्छति अन्नदाता भयत्राता पञ्चैते पितरः स्मृताः - चाणक्य नीति

జనితా చొపనేతా చ యస్తు విద్యాం ప్రయచ్ఛతి

అన్నదాతా భయత్రాతా పఞ్చైతే పితరః స్మృతాః

- చాణక్య నీతి

కన్నతండ్రి,దేవుని దరికి దారి చూపువాడు,విద్యాబుద్ధి చెప్పి అడుగడుగునా సాయపడుతూ, సందేహ నివృత్తి చేసే గురువు,అన్నదాత,అభయ దాత అంటే ఆపద వేళల అక్కున జేర్చుకొని కాపాడేవాడు , ఈ ఐదుగురు కలకాలము తలుచుకోవలసిన తండ్రి సమానులు. వీరి గొప్ప పదుగురికి తెలుపుతూ తానూ అటువంటి వున్నతి సాధించువాడు భగవంతుని ప్రేమ పాత్రుడు.

 పంచైతే పితరః స్మృతాః-ఇది భారతం ఆదిపర్వం శకుంతలో పాఖ్యానంలో కూడా 

చెప్పబడింది. మంచివిషయం:తలిదండ్రులకే గతిలేదు. యికవీరిసంగతా దేవుడెరుగు. 

కాలంయెంతమారింది?కాలమాలేక మానవుల యాలోచనలా?

जनिता चोपनेता च यस्तु विद्यां प्रयच्छति

अन्नदाता भयत्राता पञ्चैते पितरः स्मृताः

- चाणक्य नीति

जन्मदाता, भगवान् को पानेकेलिये सही रास्ता दिखानेवाला,ज्ञानदाता, एना डाटा और भय से छुटकारा दिलाने वाला , यह पाँच पिता सामान होते है| इनलोगों का रन हम कभी भी चुका नहीं सकते | जीवन भर उनके महानता याद करलेते  हुए खुद उसी तरह बननेका कोशिश करते रहना चाहिए |

janitaa chopanEtaa cha yastu vidyaaM prayachChati

annadaataa bhayatraataa pa~nchaitE pitara@h smRtaa@h

- chaaNakya nIti

One who gives birth, one who brings closer to God or to spirituality ( by means of initiating through the sacred thread ceremony for Brahmins and the like), he who gives knowledge, he who gives food, he who protects from fear - these 5 are deemed as fathers.

Commentary:

In the course of life, one comes across many a relationships that command respect. Respect, for their contribution, towards the growth in many different facets of his life.

1. A 'father' is one such figure. A father is an instigator, invoker and a propeller! At different stages of life, one comes across such father figures, who command the same exact respect as one's own father, who gave him birth!

2. 'upanetaa' -. That is the first step one takes towards a spiritual way of life. He who counsels or guides one towards that path is a father figure and is hence revered. (Who does upanayana fo brahmins and the like)

3. He who gives knowledge - a preceptor, educates his pupil selflessly. He, to the best of his ability, teaches them right from wrong, equips them with the skill set for survival and prepares them for their onward journey of life. A father always wants his children to surpass him. Similarly, a true preceptor rejoices when his pupil excel him! Isn't he a respectable father figure as well? He is called THE GURU.

4. He who gives food - helps one survive! When one is hungry, no amount of wealth can satiate his appetite. One who gives food, is giving him life! He is a father too.

5. He who protects from fear - quells one's insecurities and helps him overcome the hurdles of life. When one's fears are dispelled, he sees life in a new light! Such a person is respectable as a father.

 There is nothing in this world, by giving which, one can free himself from the debt of these 5 father figures.He has to be indebted all throughout his life. He can pass on the legacy to his own children, pupil or the society around him, by exhorting their greatness and being one such person himself!

***************************************************************************************************************************

116.


అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

दारिद्र्यनाशनं दानं शीलं दुर्गतिनाशनम्
अज्ञाननाशिनी प्रज्ञा भावना भयनाशिनी- चाणक्य नीति

దారిద్ర్యనాశనం దానం శీలం దుర్గతినాశనం

అజ్ఞాననాశినీ ప్రజ్ఞా భావనా భయనాశినీ

- చాణక్య నీతి

 

దానము దాతను గ్రహీతను ఇరువురిని ఉద్ధరించుతుంది. దాతకు మనో నైర్మల్యము పెంచి భగవంతునికి అతని ఆత్మను అనుసంధించుటకు దోహదపడుతుంది.పాత్రత కలిగిన గ్రహీత తన కష్టమును తీర్చుకొనుటయేగాక,దాతకు కృతజ్ఞునిగా ఉంటూ,  ఆ పరమాత్మ పై విశ్వాసమును పెంచుకొంటాడు.

రెండవది శీలము.'ప్రాణం వాపి పరిత్యజ్య మానమే వాభిరక్షతు' అన్నారు ఆర్యులు. మానము ఆడ మగ అన్న తేడా లేకుండా అందరూ కాపాడుకోవలెను. గునశీలములు లేని జన్మ వృధా కదా!
ఇక మూడవది ప్రజ్ఞ. ప్రజ్ఞ ఒక పగిలిపోని గాలి గుమ్మటము లాంటిది. దానికి ఎంత జ్ఞానాన్నయినా గ్రహించి భరించి మనలను అనుగ్రహించే శక్తి కలిగియుంటుంది.జ్ఞానము పెరిగితే అజ్ఞానము నశించవలసిందేకదా.

నాలుగవది అతి ముఖ్యమైనది మన ఊహ. ఆది శంకరులవారు ' రజ్జు సర్ప భ్రాంతి' ని గూర్చి ఎప్పుడూ చెబుతూనే వుంటారు. తాడును చూసి పాము అని భ్రమించినంత కాలము అది మనకు పాముగా నే అగుపించి భయము గొలుపుతూ వుంటుంది. 'యద్భావం తద్భవతి' అన్నది ఆర్య వాక్కు. కాబట్టి భయాన్ని బయటికి పంపితే మనలో నిలిచిపోయేది ధైర్యము మాత్రమె.

दारिद्र्यनाशनं दानं शीलं दुर्गतिनाशनम्
अज्ञाननाशिनी प्रज्ञा भावना भयनाशिनी- चाणक्य नीति

दान गुण  लेनेवालेका दरिद्रता दूर तो कर ही देती है उस के साथ साथ, दाता पर, उनमे एक कृतज्ञताभाव पैदा करता है|उसी तरह डाटा को भी मन निर्मल बनाके आत्माकू भगवान् के नजदीक पहून्च्नेका मार्ग सुगम करता है|
 
दूसरा है शीलता | 'प्राणं वापी परित्यज्य मानमे वाभिराक्षतु' यह आर्य वाक्य है | इस का मतलब ये है की प्राण जाए पर मान न जाए| जो सुशील होता है उन का आत्मा स्वच्छ होता है | स्वच्छता बढनेसे बुरे भावनाएं बिना बोले दूर होजाते हैं|

तीसरा प्रज्ञा है| प्रज्ञा बिना फटनेवाला एक गुब्बारा जैसा होता है| जितना ज्ञान उस में घुसा सकतेहो उतना ऊपर उद्सकते हो|

चौथा भावना है| 'यद् भावं तद्भावति' यह आर्य वाक्य है | तुम्हारे सोच में जो है तुम्हे वही दिखाई देता है|आदि शंकराचार्यजी अक्सर इस सिलसिलेमे 'रज्जु सर्प भ्रान्ति' का उदाहरण देते हैं| माने जब तक हम कम रोशनी में रस्सी को साँप समझते हैं  वह दर मन में वैसाही रह जाता है| जा वह भ्रान्ति दूर होता है तो हमारते दिल में धैर्य भार्जाता है |

daaridryanaaSanaM daanaM SIlaM durgatinaaSanam

aj~naananaaSinI praj~naa bhaavanaa bhayanaaSinI

- chaaNakya nIti

Giving quells poverty, integrity dispels bad times, awareness dismisses ignorance, contemplation dissipates fear.

1. Giving is an action which quells poverty of the giver as well as the receiver! The receiver gains what he wants and the giver gains on the scale of virtue. Hence, it eradicates poverty on different levels for all the people involved.
 
2. No matter, what the circumstance or conditions are, trading values and integrity is not a choice. Everything else may be in shambles, at least his soul won't be! Be it good times or bad, integrity of the person's character is what protects and brings him out in one piece from any adversity.
 
3. Awareness and ignorance are antonyms of each other, just as light and darkness. These two swords can never fit in one scabbard, when one is in, the other is out! When one has the awareness, there is no place for ignorance. It gets dismissed automatically!
 
4. Would one be afraid in his own house even if it were dark? Because of the his familiarity of the dimensions of the house, he won't obviously bump into the walls. That familiarity leads him to contemplate his space and time. This contemplation dissipates all fears in him and makes his view clearer.

To turn any weakness to strength, acquire the right tool that dispels it from the very roots!

************************************************************************************************************************

117.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ती

Eternal Quote

सर्पाणं च खलानां च परद्रव्यापहारिणाम्
अभिप्राया न सिध्यन्ति तेनेदं वर्तते जगत्- 

पञ्चतन्त्र, मित्रभेद

సర్పాణం చ ఖలానాం చ పరద్రవ్యాపహారిణాం

అభిప్రాయా న సిధ్యంతి తెనేదం వర్తతే జగత్

- పఞ్చతంత్రము, మిత్రభేదము

ఈ లోకములో అజగరములు అసజ్జనులు ఉన్నది వాస్తవమే . కానీ పరులను నాశనము చేసే 

వారి  దురాలోచనలు అన్నీ ఫలించే విధముగా వుండివుంటే ఈ లోకము బ్రతికి బట్టగట్టేదా!

सर्पाणं च खलानां च परद्रव्यापहारिणाम्
अभिप्राया न सिध्यन्ति तेनेदं वर्तते जगत्- पञ्चतन्त्र, मित्रभेद

इस जगत में अजगर और असज्जन के इरादे पूरे होते ही रहेंगे तो इस संसार निर्जीव होजाता था| सत्पथ पर चलने वालेको विनाश का सामना नहीं करना पड़ता |

sarpaaNaM cha khalaanaaM cha paradravyaapahaariNaam

abhipraayaa na sidhyanti tenEdaM vartatE jagat

- pa~nchatantra, mitrabheda

Snakes and evil doers (aim at) others' possessions. Their intentions never succeed, hence the world is still surviving.

 **********************************************************************************************

118.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ती

Eternal Quote

हस्ती अङ्कुशमात्रेण वाजी हस्तेन ताड्यते
 
शृङ्गी लगुडहस्तेन खड्गहस्तेन दुर्जनः- चाणक्य नीति

హస్తీ అంకుశమాత్రేణ వాజీ హస్తేన తాడ్యతే

శృఞ్గీ లగుడహస్తేన ఖడ్గహస్తేన దుర్జనాః

- చాణక్య నీతి

ఈ ప్రపంచములో ప్రతి ప్రాణినీ లోబరచుకొనుటకు ఒక ఆయుధము అవసరము.ఏనుగును 
అంకుశముతో,గుర్రమును చేతి తో, ఆవు ఎద్దు,బర్రెలను చిన్న ముల్లుగర్ర తో లోబరచుకొనవచ్చును. దుర్మార్గుని మాత్రము కత్తి తో లోబరచుకోవలసిందే! చాణక్యునిపై మన నాయకులకు ఎప్పుడు గౌరవము ఏర్పడుతుందో!

हस्ती अङ्कुशमात्रेण वाजी हस्तेन ताड्यते
 
शृङ्गी लगुडहस्तेन खड्गहस्तेन दुर्जनः- चाणक्य नीति

संसार के प्राणियों को काबू में रखनेकेलिये अलग अलग तारीखे होते हैं'| हाथी को अंकुश से,घोड़ेको हाथ 

से,गाय बैल, भैंस आदी जन्तुवों को लकड़ी के टुकड़े से काबू में लेते हैं | लेकिन दुर्जन को काबू में लेने केलिए 

तलवार ही ठीक है|

hastI amkuSamaatrENa vaajI hastEna taaDyatE

SR~ngI laguDahastEna khaDgahastEna durjanaa@h

- chaaNakya nIti

An elephant is (restrained) with just an anvil, a horse is hit with the hand, a horned animal with 

a stick in hand, an evil doer with a sword in hand.

There is a restraint for everything and everyone. Only one needs to figure out the right 

thing for the right one. Tried and tested are some of the means

****************************************************************************************************

119.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ती

Eternal Quote

गर्वाय परपीडायै दुर्जनस्य धनं बलम्
सुजनस्य तु दानाय रक्षणाय च ते सदा

గర్వాయ పరపీడాయై దుర్జనస్య ధనం బలం

సుజనస్య తు దానాయ రక్షణాయచ తేసదా

దుర్జనుని వద్ద గల ధనము వానికి అహంకార హేతువగుటయే గాక పరులను పీడించుటకు ఉపయోగ పడుతుంది. అదే ధనము సంమార్గుని వద్ద వుంటే ఇతరులకు సహాయ పాడుటకు గానీ పాత్రత నెరిగి దానము చేయుటకు గానీ ఉపయోగ పడుతుంది.

गर्वाय परपीडायै दुर्जनस्य धनं बलम्

सुजनस्य तु दानाय रक्षणाय च ते सदा

दुर्जन के यहाँ   अगर धन  है तो वह अहंकार के मारे  दूसरों को तकलीफ़ देने मे ही जुटा रहता है |लेकिन जो सज्जन होते हैं वे अपने धन और उन्नती को दूसरों के मदद में और  पात्रता के अनुसार लोगों में बाँटने में उपयोग करते हैं|

garvaaya parapIDaayai durjanasya dhanaM balam
sujanasya tu daanaaya rakShaNaaya cha te sadaaWealth and power of an evil doer, are for vanity and afflicting others. For a good person, they are for giving and protection always.

The sins are not committed by wealth and power that are used for the cause. It is entirely on the person in charge of those possessions. His attitude and priorities are what matter and how they are put to use.

***************************************************************************************************************************

120.

అజరామర సూక్తి 

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

उपसर्गे अन्यचक्रे च दुर्भिक्षे च भयावहे
असाधुर्जनसंपर्के यः पलायति स जीवति- चाणक्य नीति

ఉపసర్గే అన్యచక్రే చ దుర్భిక్షే చ భయావహే
అసాధుర్జనసంపర్కే యః పలాయతి స జీవతి
- చాణక్య నీతి

ఓటమి నిశ్చయమని తెలిసినపుడు ఎదురొడ్డి పోరాడుట దుస్సాహసమే. అదేవిధంగా తన సీమ కానపుడు తగిన జాగరూకత కలిగియుండుట అత్యంత అవసరము.కరువు కాటకాలలో ఉన్నచోటే ఉండాలన్న మంకుపట్టు ప్రాణఘాతము.ఇటువంటి సమయములలో పలాయనమే పరమావధి. పుట్టుక మన చేతిలో లేనపుడు చావును మన చేతికి తీసుకొనుటకు హక్కు లేదు కదా. ' బ్రతికి యుండిన సుఖములు బడయ వచ్చు' అన్నది ఆర్యోక్తి. బాటలో పయనించే బండికి ఎగుడు దిగుడు సామాన్యమే కదా. కానీ అవి శాశ్వతము కావు కదా. నడిపే చాకచక్యము కలిగియుంటే , కష్టాలు తీరితే ఆపై బండిది నల్లేరు పై నడకే గదా. పలాయనము పిరికితనము కాదు.శక్తిని క్రోడీకరించుకోవటమే!

उपसर्गे अन्यचक्रे च दुर्भिक्षे च भयावहे
असाधुर्जनसंपर्के यः पलायति स जीवति- चाणक्य नीति

अगर हारना तय ही हुआ है तो सामना करनेसे फ़ायदा क्या है| अपने सीमा से हटके दुसरे सीमाओं पे खदम रखना पडा तो बहुत सावधान से रहना चाहिए |अकाल के समय पे उसी जगह पर अटल रहना अविवेक ही होता है| अपने परिवार का देखबाल कौन करेगा| अगर जनम हम खुद नहीं लेसकते तो उसे गवानेका अधिकार कौन दिया है| हमारे जनन, जीवन, मरण सब भगवान् के हाथो में हैं| तो उचित समय आये तक कहीं और जाने में ही आदमी का भलाई है|

upasargE anyachakrE cha durbhikShE cha bhayaavahE
asaadhurjanasaMparkE ya@h palaayati sa jIvati
- chaaNakya nIti

In times of retreat, when in others' territory, in famine, in fear and in association with evil doers - he who runs, survives.

When the whole army is retreating, is it sane for a lone soldier to charge forward!

It is not a safe haven when one steps out of his boundaries and lands in others' property.
In times of a famine, if one can not fend himself and his family, what is the point in guarding the place?
When the opponent is much stronger and instills fear in the person, what is the point in marching on! When there is a lion in front, what if one says, 'I won't run away, because only cowards run'!?!
Company of the evil - this one's the worst of all. It does no good in any which way. Knowing that, if one hangs around, just so they don't call him a coward, doesn't make any sense.
In all these circumstances, if one steps back or runs away (keeps away), it is not called cowardice. It is called common sense :). Sometimes, taking that retreat is more appropriate than charging ahead.
Running away is not always cowardice, it is survival sometimes! So, survive!

*********************************************************************************************************************************

121.

అజరామర సూక్తి 

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

अक्रोधेन जयेत् क्रोधमसाधुं साधुना जयेत्
जयेत् कदर्यं दानेन जयेत् सत्येन चानृतम्- महाभारत, उद्योगपर्व

అక్రోధేన జయేత్ క్రోధమసాధుం సాధునా జయెత్
జయెత్ కదర్యం దానేన జయేత్ సత్యేన చానృతం

- మహాభారతము, ఉద్యొగపర్వము

కోపము అంటే కోరి పాపము మూట కట్టుకోవడమేమో! కోపము అహంకార హేతువు. సంయమనాన్ని పోగొడుతుంది. విచక్షణ ను 

కోల్పోవజేస్తుంది.సత్సహవాసాలకు సమాధి కడుతుంది. తమ దారిన తాము పోయే మానవులపై పాము కూడా కీడు 

తలపెట్టదంటారు.కోపాన్ని జయించ గలిగిన సాధనము శాంతము.అందుకే పెద్దలు తాలిమి తనను కాస్తుంది ఎదుటి వానిని కాస్తుంది 

అంటారు. పెనుగులాట మొదలైతే పేడ బెల్లము ఒకటౌతుంది.అందుకే కదా సుమతి శతక కర్త 

' 

తన కోపమే తన శత్రువు

తన శాంతమె తనకు రక్ష దయ చుట్టంబౌ 

తన సంతోషమె స్వర్గము 

 తన దుఃఖమె నరకమండ్రు తథ్యము సుమతీ '

 అన్నాడు. విషయము తెలుసుకోకుండానే అంతా నీతులు చేప్పేవాళ్ళే అని కొట్టి  వేయకుండా ఆ నీతిని పాటించుట తమకు మేలు కాదా అని ఆలోచించితే ఆనందాన్ని అందుకోగలుగుతారు.నెత్తురు పోటు (blood  pressure) ను అదుపులో వుంచుకోగలుగుతారు. 

అవినీతిని నీతితో జయించ మన్నారు పెద్దలు.దీనికి ఉదాహరణ గా ఒక భోజనము చేసే దృశ్యాన్ని తీసుకొందాము.మనము తిండి తినే పరిసరమును సామాన్యముగా శుచిగా శుభ్రముగా ఉంచుతాము. ఒకవేళ చిన్న పిల్లవాడే అశుద్దము చేసినామనము అన్నము  తినగలుగుతామా?వెంటనే ఆ ప్రదేశాన్ని శుభ్రము చేసి,చేయించి ఆతరువాతే భోజనము చేస్తాము. అవినీతిని సహించ లేని వాడు కూడా అదే పని చేస్తాడు . దీనినే విలోమముగా ఆలోచించుతాము. అంతా అశుద్దము గానే ఉన్నా, అక్కడే అందరూ తింటూ వున్నా ఒక్కనికి మాత్రము అది నచ్చదు. వాడు తినడు. మిగతా తినేవాళ్ళు కూడా వానిని తినమని అడగరు ఒకవేళ వారు అడిగినాఅతను తినడు . అవినీతి కూడా అంతే కదా. ఒక నీతి పరునికి అవినీతిపరుడు పని చెప్పుటకు పది మార్లు ఆలోచించుతాడు. తన గుట్టు రట్టయితే తనకే ముప్పు. గది నిండా చీకటి ఉన్నా చిన్న దీపము వెలిగించితే చీకటికి చీటీ చెల్లినట్లే కదా!

లోభము దానమునకు లొంగ వలసిందే. ప్రచారములో వుండే భారత కథ ఒకటి ఉంది. కర్ణుడి దానపరత్వము చూసి దుర్యోధనుడూ దానము చేయ మొదలుపెట్టినాడట. కథ ఇప్పుడు పూర్తిగా వ్రాయలేను. కావున చెడ్డ కూడా కంటిముందు మంచే కనిపిస్తూవుంటే మారక తప్పదు.భాస్కర శతకములోని ఒక పద్యము ఈ విధముగా వుంది:

సిరి గల వానికె య్యెడల చేసిన మేలది  నిష్ఫలంబగున్

నెరిగురి కాదు పేదలకు చేసిన మేలది సత్ఫలంబగున్ 

వరపున వచ్చి మేఘుడొక వర్షము వాడిన చేల మీదటన్ 

కురిసిన మేలు అంబుదుల కుర్వగ నేమి ఫలమ్ము భాస్కరా

ఇక నిజము అబద్ధము ను గూర్చి తలచుకొందాము.ఉన్నమాట చెబితే మనసు చాలా తేలిక పడుతుంది.అదే అసత్యమాడితే దానిని కప్పిపుచ్చుటకు ఎన్నెన్నో అబద్ధాలు ఆడవలసి వస్తుంది. ఇందులో కూడా, ఇతరులను గూర్చి చెప్పేటపుడు ఏ విధమైన సత్యమును మాట్లాడ వలె అని మన పెద్దలు చెప్పినారు

'సత్యం భ్రూయాత్ ప్రియం భ్రూయాత్ న భ్రూయాత్  సత్యమప్రియం

ప్రియంచ నానృతం భ్రూయాత్ ఏషా ధర్మః సనాతనాః'

ప్రియమైన సత్యము చెప్పమన్నారు అప్రియమైతే, ఎదుటి మనిషికి బాధ కలిగించేదైతే చెప్పవద్దన్నారు. అట్లని ప్రియమైన అబద్ధము చెప్ప వద్దన్నారు. ఎంతటి ఆచరణ యోగ్యమైన మాటలో చూడండి. 'సత్యం వద - ధర్మం చర' ఇది ఆర్యోక్తి. కానీ 'సత్యం వధ - ధర్మం చెర'

ఇది కార్యోక్తి. కానీ సత్యము తో కూడా పనులు చేసుకొనవచ్చును అన్నది గ్రహించితే సమాజము ఎంతో ప్రగతి సాధించుతుంది.

                                                                                                                                                                                                                                                        

अक्रोधेन जयेत् क्रोधमसाधुं साधुना जयेत्
जयेत् कदर्यं दानेन जयेत् सत्येन चानृतम्- महाभारत, उद्योगपर्व

क्रोध को शांती से हरासकते हैं| दोनों हाथ मिलानेसे ही आव्वज निकलता है| अगर एक क्रोध होकर दूसरा शांत रह्जाता है तो झगडा कैसा पैदा होसकता है | नीति के पथ से हेट लोगों को ठीक पथ पे लाना है तो आप नीति को आजमाईये | दूसरा भी अपना राह बदल लेगा | लोभी को दान गुण से जीत सकते हैं| महा भारत का एक कथा बचपन में सूना करता था | उस का सारान्श ये है की राधेय को देखकर दुर्योधन भी दान गुण अपनालिया|

आज कल के कमाने में भी सत्य का सहारा लेके हम अपने काम बना सकते हैं | एक असत्य  लाखो असत्यों का जनम देगी| अगर दिल रख के हमारा चाल चलन इस प्रकार करलेंगे तो समाज अपने आप सुधर सकता है|

akrOdhEna jayEt krOdhamasaadhuM saadhunaa jayet
jayet kadaryaM daanEna jayEt satyEna chaanRtam
- mahaabhaaratamu, udyogaparvamu

Anger can be won over with piecefulness and  calmness  i.e. without any anger atall; the immoral are to be won by morality ; a miser is to be won by charity and generosity; lies are to be won over with truth.

Eye for an eye, tooth for a tooth, then, limb for a limb, life for a life. There is no solace inspite! This is no way to put an end to any kind of misery! Unfortunately this is the advice given by a most prevalent religious text.

If one displays anger all the time and the onlooker continually keeps his calm, how long can the angry man keep his temper? He would feel like he is kicking his arms and legs against the air - no matter how much he tries, can't hurt the air. Eventually, he shall learn to keep his calm as he has no choice. Hence Anger can be oblitarated by piecefulness.When immoral laws are exercised, they are won over with morality. As a head , if you are morale your subordinates are bound to be morale. If you are a subordinate and you are moral then the boss , who is immoral, has to think twice before he entrusts any work. A man of morality will be gutsy and confronts any situation.

A miser is won over with generosity. Possessions are not for clinging on, but for putting it to good use for the welfare of those around. That is taught by giving. The story of Duryodhana related to Mahabharatha reveals that Duryodhana starts giving needy what is asked for, only by seeng Karna his subordinate who is otherwise called DANA KARNA.

Winning over lies is as simple as telling the truth! Honesty keeps the mind and soul peaceful. Lies need built up stories. Also, it is so much easier to be honest than not. When telling the truth, one doesn't have to remember anything! Don't have to keep track of all the lies or have the fear of being caught :). Moreover, truthfulness is the only way, when one's quest is the 'ultimate truth'. Truth is hence a win win situation for anyone.

Keep thy calm, morality, generosity and honesty. Makes life simple and peaceful too.

**************************************************************************************************************************

122.

అజరామర సూక్తి 

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

विद्या विवादाय धनं मदाय

शक्तिः परेषां परिपीडनाय
खलस्य साधोर्विपरीतमेतत्
ज्ञानाय दानाय च रक्षणाय

విద్యా వివాదాయ ధనం మదాయ
శక్తిః పరేషాం పరిపీడనాయ
ఖలస్య సాధోర్విపరీతమేతత్
జ్ఞానాయ దానాయ చ రక్షణాయ

విద్య, ధనము, శక్తి ఈ మూడు మానవునికి అత్యంత ఆవశ్యకములు.వీనినే బుద్ధిబలము, అర్థబలము, అంగబలము అని కూడా అంటారు.సమాజము లో వుండే మంచివారికి చెడ్డవారికి గూడా ఇవి కావలసిందే. కానీ వీని వాడకములోనే తేడా.

దుష్టులు విద్యను వివాదములకు,ధనమును విషయలోలతకు అంటే వ్యసనాలకు అంటే దురలవాట్లకు ,శక్తి ని  పరహింసకు, పర విత్త హరణకు ఉపయోగించుతారు.అదే సాత్వికులు విద్యను ఇంకనూ ఇనుమడింపజేసుకోనేందుకు,ధనము పరుల సహాయమునకు, శక్తి ఆర్తత్రాణ పరాయణతకు ఉపయోగించుతారు.
కావున ఒక వస్తువును సద్వినియోగము చేసినా, దుర్వినియోగము చేసినా, అది మన బుద్ధిని బట్టి మాత్రమె వుంటుంది. అందుకే ఋగ్వేదములో ఈ మాట ఉటంకించ బడినది.
'ఆనో భద్రాః క్రతవో యంత విశ్వతః' అంటే 'దశ దిశలనుండి సద్భావనా సరళి ప్రసరించుగాక' మరి ఇంతకంటే వేరు మంచిమాట వేరేమి కావాలి. ఈ మాట పదే పదే దినచర్యలో మనము మననము చేసుకొంటూవుంటే చేడుపుకు తావేదీ!

विद्या विवादाय धनं मदाय
शक्तिः परेषां परिपीडनाय
खलस्य साधोर्विपरीतमेतत्
ज्ञानाय दानाय च रक्षणाय

विद्या,धन और शक्ति मानव केलिए महत्वपूर्ण होते हैं| इन तीनोमे कोई परिवर्थान नहीं रहता लेकिन इंसानो में वह फ़रक रहता है| वे दो तरह के होते हैं| एक तो बुरे दुसरे अच्छे | बुरे लोग 'विद्या' को कुतर्क में, धन को विशयलोलता  में और शक्ति को पर पीडन में इस्तेमाल करते हैं| ऐसा करके इस अजरामर धन का निधन करते हैं| वही अगर अच्छे लोग यानी दिल के सच्चेलोग विद्या को अभी व्याप्त करलेनेकेलिये, धन को गरीबों में, अच्छा बुरा परखकर बाँटतेहैं और शक्तिको दुर्बलों को बचानेकेलिये उपयोग करते हैं |
उसीलिये रुग्वेद ऐसा कहता है "आनो भद्राः क्रतवो यंतु विश्वतः'' माने हर दिशासे अच्छे अच्छे भावनाएं ही गूंजना है|
अगर आदमी इस वचन को अपने दिल और दिमाग में रख्लेथा है तो दुनिया में बुराई कहाँ से आयेगी|


vidyaa vivaadaaya dhanaM madaaya
shaktiH pareShaaM paripIDanaaya
khalasya saadhorviparItametat
j~naanaaya daanaaya cha rakShaNaaya

Evil always consider Knowledge for argument, wealth for insolence, strength  for tormenting others - On the contrary  the noble use the same for awareness, giving and protecting respectively.

Getting a thing is not the problem but making use of it in the right way is all that matters.

Knowledge is applied for different purposes by different people. The evil apply their entire knowledge base to argue with others and to show off their prowess. Whereas, the noble are interested in learning more for their own awareness and bettering themselves than they were yesterday.

Money in an evil man's hand makes him arrogant and reckless. He walks around with the notion that the entire world is under his rule and everyone else is meant to serve him. The same asset in a noble man's hand is put to use for the benefit of others. His giving nature makes the resources available to those in need.

Strength is a faculty that can be dangerous when in wrong hands, . The evil use it for torturing and tormenting others.
To a good man, either in life or after death,his goodness accompanies. The seeds he has sown outlive him and benefit the society long after he is gone as well. 

Put thy invaluable assets and wealth to use in the right directions and leave an indelible mark in the hearts of your brothren . That is what makes a world of difference!

**************************************************************************************************************************

123.

అజరామర సూక్తి 

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

पात्रापात्रविवेकोऽस्ति धेनुपन्नगयोरिव
तृणात्सञ्जायते क्षीरं क्षीरात्सञ्जायते विषम्- सुभाषितरत्नभाण्डागार

పాత్రాపాత్రవివేకోస్తి ధేనుపన్నగయోరివ
తృణాత్సంజాయతే క్షీరం క్షీరాత్సంజాయతే విషం

- సుభాషితరత్నభాణ్డాగారము

యోగ్యతా యోగ్యత మధ్య గల అంతర్యాన్ని ఎంత విపులముగా కవి తెలిపినాడో చూడండి. ఈ మాట మనము ఎన్నో పాత్రల ద్వారా చలన చిత్రములలో కూడా వినియుంటాము. కానీ ఈ మాటలకు కుదురు ఈ సంస్కృత శ్లోకము లో వుంది అంటే ఎంత ఆశ్చర్యమైన విషయమో చూడండి. పాత్రునికి అపాత్రునికి గల వ్యత్యాసము ఆవుకు అజగరమునకు ఉన్నంత.ఆవు గడ్డితిని పాలిస్తే పాము పాలుత్రావి విషమిస్తుంది.
అందుకే పెద్దలు అపాత్ర దానము పనికిరాదన్నారు.

पात्रापात्रविवेकोऽस्ति धेनुपन्नगयोरिव
तृणात्सञ्जायते क्षीरं क्षीरात्सञ्जायते विषम्- सुभाषितरत्नभाण्डागार

चलचित्रों में हम कई बार इस वाक्य को सुने रहते की 'गाय घास खाकर दूध देती है और साँप दूध पीकर जहर देते है| लेकिन इस बात का मूल इस संस्कृत श्लोक में है| शास्त्रों के अनुसार 'जो दान के पात्र नहीं होते उन लोगों को कभी भी दान नहीं देना चाहिए|अच्छे आदमी को दान देनेसे वह समाज को अपने तरफ से जितना होसके उतना 
भलाई करता है| वही अगर कुजन को देते हैं तो वह समाज को विघात पहूँचाके अपना स्वार्थ देखलेता है| 

paatraapaatravivEkOsti dhEnupannagayOriva
tRNaatsanjaayatE kShIraM kShIraatsanjaayatE viSham
- subhaaShitaratnabhaaNDaagaara

Discrimination between the deserving and undeserving is, just as between a cow and a snake. From grass is produced milk (in a cow); from milk is generated poison (in a snake).The deserving, when offered even the slightest assistance, make maximum use of it and give back to the society more than what they received. That keeps the goodness in the world alive. But those that take all that is given to them and apply it to harm those around, were obviously undeserving, to begin with.

**************************************************************************************************************************

124.

అజరామర సూక్తి 

अजरामर सूक्ति
Eternal Quote 

दह्यमानाः सुतीव्रेण नीचाः परयशोऽग्निना

अशक्तास्तत्पदं गन्तुं ततो निन्दां प्रकुर्वते- चाणक्य नीति

దహ్యమానాః సుతీవ్రేణ నీఛాః పరయశోగ్నినా

అశక్తాస్తత్పదం గంతుం తతో నిందాం ప్రకుర్వతే
- చాణక్య నీతి

ఓర్వలేనితనము ప్రళయాగ్ని వంటిది.ఆ చింత మనిషిని బ్రతుకనివ్వదు.'చింతా దహతి జీవితం' అన్నారు పెద్దలు. నేను ఎదుటి వానికన్నా ఇంకా అభివృద్ధి లోనికి రావాలి అన్న ఒక స్పర్ద మనసులో ఏర్పడితే ,దానికి కృషి తోడ్పడితే ఏదయినా సాధించవచ్చు. ఎదుటివాని ఐశ్వర్యమును చూసి ఏడ్చుటవల్లతానేడిచి తన కళ్ళే పోయె ఎదుటివాని కేదిచీ తన కళ్ళే పోయే నన్న చందమౌతుంది. కావున మనకున్నదానితో సుఖపడదాము. ఇచ్చే వానికి ఏమివ్వాలో ఎంతివ్వాలో తెలిసినపుడు ఎదుటి వాడిని చూసి ఎడ్చుట ఎందుకు?

दह्यमानाः सुतीव्रेण नीचाः परयशोऽग्निना
अशक्तास्तत्पदं गन्तुं ततो निन्दां प्रकुर्वते- चाणक्य नीति
दूसरों के धन संपत्ति देख कर अगर कोई रोता है तो उन्हीका आरोग्य बिगडजाता है| संस्कृत में 'चिंता दहथी जीवितं' बोलते हैं, यानी चिंता आदमीको ज़िंदा जला देता है| जब देनेवालेको ये पता है की हमें कितना देना है तब दूसरों को देख के जलना क्यों|

dahyamaanaa@h sutIvrENa nIChaa@h parayaSOgninaa
aSaktaastatpadaM gantuM tatO nindaaM prakurvatE
- chaaNakya nIti

Niggard burn intensely in the fire of jealousy on others' prosperity. Incapable of taking those measures by himself, he criticizes the prosperous tirelessly.

Envity is the dumbell's choise, for they can not find a single advantage to be gained from it. Enivity or jealousy only bring torment on to himself. It is uncalled for self-inflicted pain, with no worthwhile gain. Jealousy originates from inferiority and insecurity. These qualities will not add any thing to the positive character of a person and on the contrary he invites all sorts of hazards including his own health. "The envious die not once, but as often as the envied win applause."Be thyself and leave the rest to Him! 

**************************************************************************************************************************

125.

అజరామర సూక్తి 

अजरामर सूक्ति
Eternal Quote 

अयुक्तं स्वामिनो युक्तं युक्तं नीचस्य दूषणम्

अमृतं राहवे मृत्युर्विषं शङ्करभूषणम्

- चाणक्य नीति

అయుక్తం స్వామినే యుక్తం యుక్తం నీచస్య దూషణం

అమృతం రాహవే మృత్యుర్విషం శఞ్కరభూషణం

- చాణక్య నీతి
మహనీయులకు అయుక్తమైనదే ఉండదు. వారికి ఏదయినా యుక్తమే.పరమేశ్వరుడు గరళము మ్రింగి లోకరక్షణ చేసెను కదా. 

అదే నీచులకు ఎంత ఉపయుక్తమైనదైనా తమ చేతకాని తనము వల్ల అది వారి దూషణ హేతువు కావచ్చు, వినాశాకారి 

కావచ్చు, ప్రాణాంతకమే కావచ్చు. రాహువు నకు, అమృతము కొరకు పాల కడలిని మధించు నపుడు జరిగినది అదే కదా.

अयुक्तं स्वामिनो युक्तं युक्तं नीचस्य दूषणम्

अमृतं राहवे मृत्युर्विषं शङ्करभूषणम्

- चाणक्य नीति

महापुरुष योग्य अयोग्य के बारेमे नही सोचते| वे, कुछ अयोग्य वस्तु को भी योग्य बनादेते हैं|महाशिव गरल को भी अपना 

कंठभूषा बनादिये | उसी तरह जो नीच लोग होते हैं ,अगर कोई बेहद अच्छा चीज भी मिलता है तो भी उस का लाभ नहीं उठा 

सकते| उसी लिए राहू अमृत पी कर भी बच नहीं पाया| कंठ तो काया से अलग होगया |

ayuktaM svaaminE yuktaM yuktaM nIchasya dUShaNam

amRtaM raahavE mRtyurviShaM Sa~nkarabhUShaNam

- chaaNakya nIti

Even that which is inappropriate is suitable for a master, (but), even that which is approved is a misfit for 

the inferior. The divine nectar brought death to raahu, where as, poison became an adornment to Lord 

Siva.One size fits all', isn't the rule always! Even that which is grossly inappropriate may fit quite alright 

with the master. But even that which is deemed perfectly perfect, brings disgrace to the inferior!

The example given by the poet is that of Rahu and Siva. Being a demon, Rahu, stealthily sat amidst the 

Devas (demi Gods) and consumed the divine nectar (which bestows immortality). Seeing this, Lord 

vishnu slew his head off. But as he had already consumed a portion of the nectar, he lived on, with his 

head separated from his body! Hence, even the divine nectar proved disastrous for Rahu! On the other 

hand, Lord Siva drunk the poison that ensued in the process of churning out the nectar, in order to save 

the world of its ill effects. His wife, Goddess Parvati, held it down at his neck, making him Neelakantha 

(the blue necked one). Even poison became an adornment for Lord Siva.

**************************************************************************************************************************

126.


అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

दुर्जनः परिहर्तव्यो विद्ययाऽलङ्कृतोऽपि सन् ।

मणिना भूषितः सर्पः किमसौ न भयङ्करः ॥

- नीतिशतक, भर्तृहरि

దుర్జనః పరిహర్తవ్యో విద్యయాలంకృతోపి సన్ |

మణినా భూషితః సర్పః కిమసౌ న భయఞ్కరః ||

- నీతిశతక, భర్తృహరి

నీతి శతక కర్త యైన భర్తృహరి మహనీయుని ఈ శ్లోకానికి ఏనుగు లక్ష్మణ కవి గారి తెలుగు సేత ఈ విధంగా వుంది.

విద్యచే భూషితుండయి వెలయుచున్న

తొడరి వర్జింపదగు సుమీ దుర్జనుండు

చారు మాణిక్య భూషితశస్తమస్త

కంబు గల పన్నగము భయంకరము గాదె

ఎంతటి విద్యావంతుడైనా సహవాసానానికి యోగ్యుడు కాదు. ఎంతటి విలువగల మానిక్యమును తలపై

కలిగియుండినా సర్పము సమీపమునకు కూడా భయము వలన పోలేము కదా!

दुर्जनः परिहर्तव्यो विद्ययाऽलङ्कृतोऽपि सन् ।

मणिना भूषितः सर्पः किमसौ न भयङ्करः ॥

- नीतिशतक, भर्तृहरि

दुर्जन कितना भी पदेलिखे हो हम उन से दोस्ती नहीं करसकते| क्योंकि अपने फण पर कितनाभी अनमोल मणि रह्नेसेभी दर 

के मारे उस का करीब नहीं जासकते|

durjana@h parihartavyO vidyayaalankRtOpi san |

maNinaa bhUShita@h sarpa@h kimasau na bhaya~nkara@h ||

- nItiSataka, bhartRhari

An evil doer should be evaded, even if ornate with knowledge too! Just because it is adorned with a 

jewel, isn't a snake scary?

*********************************************************************************************************************

127.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति 

Eternal Quote

मित्रद्रोही कृतघ्नश्च यश्च विश्वासघातकः ।

ते नरा नरकं यान्ति यावच्चन्द्रदिवाकरौ ॥

- पञ्चतन्त्र, मित्रभेद

మిత్రద్రొహీ కృతఘ్నశ్చ యశ్చ విశ్వాసఘాతకః |

తే నరా నరకం యాంతి యావచ్చంద్రదివాకరౌ ||

- పంచతంత్ర, మిత్రభెద

మిత్రద్రోహి, కృతఘ్నుడు, విశ్వాస ఘాతకుడు అయినటువంటివారు ఆచంద్ర తారార్కమూ నరకలోకవాసులే.

मित्रद्रोही कृतघ्नश्च यश्च विश्वासघातकः ।

ते नरा नरकं यान्ति यावच्चन्द्रदिवाकरौ ॥

- पञ्चतन्त्र, मित्रभेद

जो मित्रद्रोही ,कृतघ्न और विस्वासघात होते हैं वे, जब तक सूरज, चाँद और तारे अम्बर पे होते हैं तब तक नाराकावास ही 

करते हैं|

mitradrohI kRtaghnaScha yaScha viSvaasaghaataka@h |

tE naraa narakaM yaanti yaavachchandradivaakarau ||

- panchatantra, mitrabheda

He who is treacherous to a friend; he who is ungrateful for rendered benefactions; he who is a traitor will 

attain hell as long as the sun and moon exist. Back stabbing that credence is not dharma in any which 

way.

***********************************************************************************************************************

128.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

दुर्जनेन समं वैरं प्रीतिं चापि न कारयेत् ।

उष्णो दहति चाङ्गारः शीतः कृष्णायते करम् ॥

దుర్జనేన సమం వైరం ప్రీతిం చాపి న కారయేఎత్ |

ఉష్ణొ దహతి చాఞ్గారః శీతః కౄష్ణాయతే కరం ||

దుర్జన సాంగత్యానికి ఎప్పుడైనా దూరంగా ఉండటమే మంచిది. ఉదాహరణకు బొగ్గును తీసుకొందాము. అది

కాలునపుడు పట్టుకొంటే చేతిని కాలుస్తుంది. చల్లగా ఉన్నప్పుడు పట్టుకొంటే చేతిని నలుపు చేస్తుంధి. కావున

ఎప్పుడూ దుష్టునికి దూరముగా ఉండుటే మంచిది.

दुर्जनेन समं वैरं प्रीतिं चापि न कारयेत् ।

उष्णो दहति चाङ्गारः शीतः कृष्णायते करम् ॥

दुर्जन को कभी भी दूर रखना चाहिए. इसका एक उदाहरण देखिये|कोयला अगर जलते समय हाथ में लेंगे तो हाथ जल जाता है 

और बिना जलते समय लियेंगे तो हाथ काला होजाता है| इस का टिपण्णी ये है की उसे कभी भी दूर रखना ही है| इसी तरह 

दुर्जन कोभी किसी भी हालत में अपनाना नहीं चाहिए|

durjanena samaM vairaM prItiM chaapi na kaarayet |

uShNo dahati chaa~ngaaraH shItaH kRuShNaayate karam ||

Do not develop enmity or affection with the evil. When hot, coal burns; when cold, blackens the 

hand!When one comes across an evil doer, what kind of bond should he build? Should he make friends 

with him, so that he doesn't get on the evil doer's bad books? Or, should he rub him on the wrong side 

and erupt an argument, declaring open enmity?

Poet says..., neither! He establishes his stance thus - a piece of charcoal, when hot, will burn the hand 

holding it. Now, can we say, it is okay when it is not lit up? Not necessarily. Because, a piece of 

charcoal, when cold, will blacken the hand that handles it!! It is not a pleasant outcome either way. The 

best way is to keep evil at arms length.

***********************************************************************************************************************   129.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

आत्मनो मुखदोषेण बध्यन्ते शुकसारिकाः
बकास्तत्र न बध्यन्ते मौनं सर्वार्थसाधनम्- सुभाषितरत्नसमुच्चय

ఆత్మనో ముఖదోషేణ బధ్యంతే శుకశారికాః
బకాస్తత్ర న బధ్యంతే మౌనం సర్వార్థసాధనం

- సుభాషితరత్నసముచ్చయము
శుక శారికలు  తమ అందమో మాటకారితనమో ఆకర్షించుటకు ఉపయోగించి వెతగానికి దొరికిపోతాయి. దీనిని మూర్ఖత్వమనక ఏమననౌతుంది. అదే కొంగలు నోరు విప్పవు. అందుకే అవి తప్పించుకొంటాయి. కావున మౌనము  అధిక ప్రయోజనకారి.
అందుకే రామదాసు రాములవారిని 'పలుకే బంగారమాయెనా! ' అని అన్నాడు. 
చిలకలు మరియు ఇతర మాట్లాడటం పక్షులు, తమ నోరు కారణముగా  అవాంఛితముగా వేటగాని దృష్టిని ఆకర్షిస్తాయి. కాబట్టి పంజరములో బంధించుటకు వేటగాడు వానిపై వలను విసరియుంచుతున్నాడు. . కానీ  కొంగలు తమ  మౌనము కారణముగా వేటగాళ్ళణు అధికముగా  ప్రలోభపెట్టుట  లేదు. కాబట్టి మనము మౌనము పాటించుటలో కొంగను అనుసరించవలసి యున్నది.
మాట అన్నది ఒక సమ్మోహక మంత్రము. మనము నోరు విప్పి మాట్లాడితే ఎదుటివానికి తిరిగీ నోరుతెరిచే అవకాశము రాకూడదు.ఆవిధముగా లేని పక్షములో నోరు మూసుకొని యుండుటే మంచిది. విజ్ఞానుల సాంగత్యము కోరదగినదే కానీ ఆ సమయయములో మౌనము పాటించి వింటే మనకెంతో విజ్ఞానము లభిస్తుంది. లేదంటే మనకు మిగిలేది ఈసడింపే. నోరు తెరువనంత వరకే కాకికీ కోకిలకు పోలిక . నోరుతెరిస్తేనో కాకి కాకే కోకిల కోకిలే! 
అందుకే వూరకున్నంత ఉత్తమము బోడిగుండంత సుఖము లేదన్నారు పెద్దలు. 
  
ఔచిత్యంతో  పదాలను ఉపయోగించండి. మనిషికి మౌనము బంగారమునకు తావి లాంటిది.
आत्मनो मुखदोषेण बध्यन्ते शुकसारिकाः
बकास्तत्र न बध्यन्ते मौनं सर्वार्थसाधनम्- सुभाषितरत्नसमुच्चय
तोते और उसी तरह के कुछ अन्य  पक्षी    अपने ही मुख के कारण कब्जा कर लियेजाते हैं। निरा को कब्जा नहीं करते क्यों की वह बोलनेमे उत्सुकता नहीं दिखाती और मौन रहना ही उस का गुण है। तो मौन साधना सभी प्रयोजनों को प्राप्त करने में महत्वपूर्ण भूमिका निभाती है! भाषण  चांदी है और मौन सुनहरा है!
उनकी बकबक के कारण या सुन्दरताके कारण तोते और अन्यपक्षियों, खुद पर अवांछित ध्यान आकर्षित करती हैं। वसे पक्षियों को 
पिंजरे में बंद करनेकेलिए शिकारी, उन पर  जाल बिछाता  है। लेकिन 'मूक'निरा, उनकी चुप्पी रखने के कारण और  रूप  से  शिकारी को न लुभाने के कारण से वह बाख जाता है। तो कभीभी बक्नेसे मौन रहना अच्छा होता है।
आदमी रूपसे और अपने वेशभूषा से  सुन्दर तो लगसकता है लेकिन उन्होंने अपना मुख खोलके बात करनेसे लोग समझ जाते हैं की वह मूएख है या  ज्ञानी। उसी लिए जब हम पंडितों के कूट में बैठते हैं तो हम सावधान और सतर्क से बर्ताव करना चाहिए । किसी भी विषय पर हम मुह खोलनेके पहले, जो विषय के बारे में हम बोलना चाहते हैं यह चिंता करना चाहिए की हमें उस विषय का पूरी जानकारी है।
कव्वा और कोयल देखनेमे तो एक होते हैं लेकिन क्व्वेको मूँ खोलनेसे भागना ही पड़ता है।
इसीलिए अगर हमें विषय का पूरा ज्ञान है तो  नहीं बोलना बेहतर होताहै या अगर बोलनेका उतना ही जरूरत पद्ताहाई तो कम बोलना बहुत बेहतर है । 
शब्द शस्त्र जैसा है, सिर्फ समय आनेसे ही अकलमंद उसका इस्तेमाल करता है ।
aatmanO mukhadOShENa badhyantE SukaSaarikaa@h
bakaastatra na badhyantE maunaM sarvaarthasaadhanam
- subhaaShitaratnasamuchchaya

Parrots and other talking birds get captured due to their own folly. Storks are not captured. Silence is instrumental in attaining all purposes!

Speech is silver, silence is golden! 

Parrots and other talking birds, due to their chattering, attract unwanted attention on to themselves. Hunters aspiring to cage a talking bird, spread nets to capture them. But the 'dumb' storks :), keep their silence and don't entice the hunters as much. Ever heard of a stork being captured to adorn a cage! It is as if, his silence saved him from trouble.

It is very true for humans as well. Time and again, it is felt by all, 'why ever did I open my mouth!', after letting words slip through his lips! Before speaking, is the time to remind oneself 'Silence is instrumental in attaining all purposes!' For, sped arrows and spoken words can never be taken back.

Use thy words judiciously. Also, know when it is best not to use it at all!

**********************************************************************************************************

 130.

అజరామర సూక్తి

अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

पात्रापात्रविवेकोऽस्ति धेनुपन्नगयोरिव
तृणात्सञ्जायते क्षीरं क्षीरात्सञ्जायते विषम्- सुभाषितरत्नभाण्डागार

పాత్రాపాత్రవివేకోస్తి ధేనుపన్నగయోరివ
తృణాత్సఞ్జాయతే క్షీరం క్షీరాత్సఞ్జాయతే విషం
- సుభాషితరత్నభాణ్డాగారము
  యోగ్యత  మరియు యోగ్యతల నడుమ  వ్యత్యాసము  కేవలం ఒక ఆవు మరియు ఒక పాము మధ్యన ఉండే విధముగా ఉంటుంది. గడ్డి తిని ఆవు  పాలిస్తే పాము పాలు త్రాగి విషము కక్కుతుంది.
ఈ మాటను తెలుగులో విరివిగా వాడుతాము కాని మూలము సంస్కృతము లోనిదే. దేవ భాష నేర్చుకొంటే కొంచెమయినా దైవత్వము మనలో కూడా వస్తుందేమో!
ఏదయినా స్వీకరించుటకు ముందు ఆవ్యక్తి నా దాతకు నేను తిరిగీ ఏమివ్వగలను. ఆ ఇచ్చేది తీసుకొన్న దానికన్నా మిన్నయైతే ఎన్న దగిన 
ఆనందము పొందవచ్చును, పరమాత్ముని మన్ననా పొందవచ్చును. దానిని కృతజ్ఞత అంటారు.కానీ కొందరిలో ఆ ఆలోచన ఇసుమంతయు ఉండదు. వారి విధానమంతా 'మా ఇంటికి వస్తే ఏమి తెస్తావు మీ ఇంటికి వస్తే ఏమి ఇస్తావు' అన్నట్లుగానే వుంటుంది. అంతకంటే హీనమైనవారు పాము వలె మాత్రమే ఆలోచించుతారు . దీనిని కృతఘ్నత అంటారు. ఒక అక్షరమే తేడా ! మంచిని పెంచడానికి మనిషినే తుంచడానికి. కానీ ఒకటి మాత్రము నిజము. మంచివారి వంశము ఎప్పటికీ అభివృద్ధి అవుతుంది. దుష్టుల వంశములు క్షీనిన్చావలసిందే! 
మనకు స్ఫురించే తక్షణ ప్రశ్న మరి లోకమంతాచెడ్డనే కదా వుండేది ? ఇది నిజము కాదు. చెడ్డ కంటికి సులభముగా గోచరింతుంది. మంచి ఎప్పుడూ ప్రతిఫలాపేక్ష , గుర్తింపు మొదలయినవి కోరకుండా తన పని తానూ చేసుకొంటూ పోతుంది.

యోగ్యునకు దానమిచ్చుటకు గ్రహీత యోగ్యతను అంచనా వేయుట అత్యంత ఆవశ్యకము.

पात्रापात्रविवेकोऽस्ति धेनुपन्नगयोरिव

तृणात्सञ्जायते क्षीरं क्षीरात्सञ्जायते विषम्- सुभाषितरत्नभाण्डागार

योग्य और अयोग्य के बीच भेदभाव सिर्फ एक गाय और एक साँप के बीचका है। गाय घास खाकर  दूध का उत्पादन करता है; और साँप दूध पीकर जहर उत्पन्न करता है।


  हमेशा एक अच्छा व्यक्ति को प्राप्त करने के लिए पहले मनुष्य एक योग्य उम्मीदवार होना चाहिए । लेकिन  कैसे एक योग्य और अयोग्य के बीच अंतर होता है? यह तो बहुत आसान है। दोनों के बीच अंतर सिर्फ एक गाय और एक साँप के बीच का है। एक गाय सूखी हो या कच्चा घास खाती है और बदले में दूध वापस देता है। जबकि, एक सांप दूध को लेती है और जहर वापस में देती है!  योग्य कभी भी उनको क्या मिला ए नहीं सोचते बल्कि उने तरफ से  वापस में अच्चे से अच्छा  क्या देसकते हैं ए सोचते हैं। लेकिन दुष्ट कभीभी ज्यादा से ज्यादा अच्छा पानेकेलिए सोचते हैं और देनेमे कितना हानिकारक चीजें समाज  को डे सकते हैं , यह सोचते है । बुरे लोग यह कभी नहीं सोचते की अच्छेलोगों का आबाद बढता है और बुरे लोगोन का घटता है । यह नहीं समझिये की बुरे लोग ही दुनिया में होते हैं। बुराई कभी भी जल्दी सामने आजाती है और अच्छाई देर से ।

योग्य लेनेसे अधिक देनेकेलिये सोचता है और अयोग्य देनेसे अधिक लेनेकेलिये सोचता है ।

paatraapaatravivEkOsti dhEnupannagayOriva
tRNaatsa~njaayatE kShIraM kShIraatsa~njaayatE viSham
- subhaaShitaratnabhaaNDaagaara  

Discrimination between the deserving and undeserving is, just as between a cow and a snake. From grass is produced milk (in a cow); from milk is generated poison (in a snake).

Whether it is an act of giving or offering aid, it is always said that the person receiving must be a deserving candidate. But how does one differentiate between the deserving and the undeserving? Very simple. The difference between the two is just as between a cow and a snake. A cow eats dry grass and gives back milk in return. Whereas, a snake feeds on milk and produces poison! Same goes with people. The deserving, when offered even the slightest assistance, make maximum use of it and give back to the society more than what they received. That keeps the goodness in the world alive. But those that take all that is given to them and apply it to harm those around, were obviously undeserving, to begin with.

Isn't it better to deserve without receiving than to receive without deserving!
********************************************************************************************************131.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

एकवृक्षसमारूढा नाना वर्णा विहङ्गमाः |
प्रभाते दशसु दिक्षु तत्र का परिवेदना ||- चाणक्य नीति
ఏకవృక్షసమారూఢా నానా వర్ణా విహఞ్గమాః |
ప్రభాతే దశసు దిక్షు తత్ర కా పరివెదనా ||
- చాణక్య నీతి

ఎన్నో పక్షులు ఎన్నో గూళ్ళు. అన్నీ అదేచెట్టుమీదనే! రాత్రంతా సేద తీర్చుకొంతాయి అన్నీ అక్కడే తెల్లవారుతూనే పొట్ట చేత పట్టుకొని దశదిశల కూ ఎగిరి పోతాయి. అంత మాత్రాన చెట్టు ఆ పక్షులను గూర్చి అవి తనకు కృతజ్ఞతతో ఉండలేదని అనుకొనుట తప్పు కదా!

జీవితం లో నైనా ఇదే జరుగుతుంది! ఎవరెవరో ఎక్కడెక్కడ నుండియో వస్తారు . తమ పని తీరిపోతూనే ఎవరిదారి వారిదే! ఈ విషమై వాల్మీకి రామాయణములో ఈ విధముగా అంటాడు.
యదా కాష్టంచ కాష్టంచ సమేయేతాం మహార్ణవే
సమేత్యపి వ్యపేయేతాం కాలమసాధ్య కంచన
అరణ్యకాండ 105.26
ఒక పెద్ద వరదలో అటువైపునుండి ఒక దుంగ ఇటువైపునుండి ఒక దుంగ కలిసి కొంత దూరము పయనించుతాయి. కానీ ఆవి కాలమనే ఒరవడికి విడిపోతాయి. ఇది ప్రకృతి సహజము. పైగా ఇక కలవవు అని కూడా చెప్పలేము. లేక తప్పక కలుస్తాయి అనలేము. ఒకే చెట్టు పక్షులు ఎటు తిరిగినా రాత్రికి రావలసినదే కదా! చెట్టుకు కూడా ఆ సహనము కావాలి.
మనకైనా పై విషయము అదే విధముగానే వర్తిస్తుంది. ఏవేవో కారణాలతో ఒకేచోట పోగైనవారు తమ అవసరము తీరగానే తమదారి తాముచూసుకొంటారు. వారు కృతజ్ఞత చూపలేదే అని మనము బాధపడితే కోరి రోగాలు కొనితెచ్చుకోవడమే! దానికంటే వారి రాకపోకలవల్ల మనకు వచ్చిందీ లేదు పోయిందీ లేదు అని ఊరకుంటే ఆరోగ్యము వుంటుంది ఆనందమూ వుంటుంది.
ఆశ్రయించినవారికి అయినంతవరకు సమకూర్చు. కృతజ్ఞత చూపలేదని కృంగిపోవద్దు.
एकवृक्षसमारूढा नाना वर्णा विहङ्गमाः |
प्रभाते दशसु दिक्षु तत्र का परिवेदना ||- चाणक्य नीति

अलग अलग रंग पंख के पक्षी, सभी एक पेड़ पर आराम कर, सुबह आते ही, दस दिशाओं में उड़ जाते हैं। उन के बारे में पेड़ को तड़पना क्या है?
एक पेड़ कई तरह के रंगीन पक्षियों को सोने के लिए सुरक्षित ठिकाना देता है। यहां तक कि सुबह की थोड़ी सी दरार से पहले, वे सब एक बीज या कीड़ा की तलाश में, अलग अलग दिशाओं में उड़जाते हैं। पेड़, इन पक्षियों के बारे में अगर ऐसा तड़पता है की - 'ओह, मैं उन्हें रात भर आश्रय दिया!वे मेरे लिए बिना कुछ भी परवाह किए सुबह होतेही उड़ान भरे बिना कोई कृतज्ञता दिखाए ।' यह कितना तक ठीक है हम इस नीचे विचार करते हैं।
जीवन के विभिन्न क्षेत्रों से लोग, सभी के जीवन में, विभिन्न बिंदुओं पर विभिन्न प्रयोजनों के लिए मिलते हैं। उस उद्देश्य की सेवा की जाती है, तो वे आगे बढ़ते हैं। क्या उन के बारे में तड़पना ठीक है? किसी को हमेशा आभारी रहना या अधीन में रहना नमुमकिन है और इस तरह का उम्मीद रखना भी ठीक नहीं है! मिलना बिचाद्ना तो वक़्त का दस्तूर होता है। जुदा होक भी कोई यादों से दूर ना होता है। सुबह चले जाते हैं तो रात को आजाते हैं । लेकिन इतने में उतना परेशान क्यूँ? अगर उन लोगों का आना ना भी होतो पेड़ वैसाही रहता है ।

पेड़ तो न कुछ खोता है न पाता है।

EkavRkShasamaarUDhaa naanaa varNaa viha~ngamaa@h |
prabhaatE daSasu dikShu tatra kaa parivedanaa ||
- chaaNakya nIti

Birds of different colored feather, all resting on one tree, come morning, shall fly off in ten directions. What is there to agonize about?

A tree houses many a colorful birds and gives them a safe haven to sleep in. Come morning, even before the slightest crack of dawn, they all fly away in different directions, in search of a seed or worm. Does it make sense for the tree to agonize about the birds - 'Oh, I gave them shelter all night long, in the morning they did not care for me and flew away on their own accord!'

Same happens in life! People from different walks of life, all meet for different purposes at different points in life. When that purpose is served, they move on. What is in it to agonize about? Feeling that someone should be indebted to him forever and be subservient to him is baseless! People who leave for various reasons can not obliterate the past from the mind . If they leave in the morning will surely come in the evening. It is the the question of waiting with patience. We meet people for a reason, season or a lifetime. Sometimes, there are short lessons to be learnt or to be shared. At times, the exchange of lessons needs a little longer time. But there are certain people and relationships that need a whole lifetime, to learn, share and grow together with. But then, when their growing is done here, even they, pass on!

The lesson is that the tree neither looses nor gains. Then why worry in the middle?

***********************************************************************************************************************

132.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

मूर्खस्तु प्रहर्तव्यः प्रत्यक्षो द्विपदः पशुः
भिध्यते वाक्यशल्येन अदृष्टो कण्ठको यथा- चाणक्य नीति
మూర్ఖస్తు ప్రహర్తవ్యః ప్రత్యక్షో ద్విపదః పశుః
భిధ్యతెఏ వాక్యశల్యేన అదృష్టో కణ్టకో యథా
- చాణక్య నీతి
ఏవిధముగా ఒక ముల్లు శరీరములో కుచ్చుకొన్న తరువాత కంటికి కనపడకుండా బాధపెడుతూనే ఉంటుందో , ఒక మూర్ఖుడు కూడా తన విషపూరితమైన ప్రేలాపనలతో మనసును గాయ పరుస్తూనే ఉంటాడు. ఆతను ద్విపాద పశువుతో సమానము.
.

ఒక ముల్లు శరీరములో కుచ్చుకొంటే అది బాధిస్తుంది. అది సహజమే! కానీ దానిని తొలగించుదామంటే కంటికి కనిపించదు. పోనీ వూరకున్తుండా అంటే బాధపెడుతూనే వుంటుంది. అదేవిధముగా ఒక మూర్ఖుడు తన మాటల తూటాలతో నొప్పించుతూనే వుంటాడు గానీ ఆలోచించి అది అనవసరమని గ్రహించాడు. అటువంటి వానిని రెండు కాళ్ళ జంతువు అని పిలువక వేరేమని పిలువగలము.ఒక జంతువు భావోద్వేగాలు అర్థము చేసుకోలేని జంతువులు కూడా కొన్ని అసాధారణ సమయాలలో దయ జాలి కరుణ సానుభూతి చూపిస్తాయి. కానీ ఈ రెండు కాళ్ళ జంతువు తన బఠానీ మెదడు లోనికి అటువంటి ఒక ఆలోచన రానివ్వలేడు. జీవితములో మనము అలాంటివారిని ఎదుర్కొంటే అధిగమించుట కష్టము కాదు, కష్ట తరము.

मूर्खस्तु प्रहर्तव्यः प्रत्यक्षो द्विपदः पशुः
भिध्यते वाक्यशल्येन अदृष्टो कण्ठको यथा
मूर्ख को एक दो पैर वाले पशु के रूप में समझा जाना चाहिए। एक अदृश्य काँटा शरीर में छेद किया, बस के रूप में
वह अपने भाले जैसे अनागरिक बातोंको शरीर में घुसाकर दर्द पहूँचाता है। एक काँटा शरीर में घुसजाता है और प्रयाण करनेसे नहीं मिल पाटा है तो दर्द सह्नाही पड़ता है । मूर्ख ,जो इस तरह के एक कांटा है,से भी इसीतरह छुटकारा पाना आसान नहीं है। , एक मूर्ख व्यक्ति लगातार असभ्य शब्दों के साथ हमला करता ही राहता है। ऐसे लोग दो पैर वाले पशु होते हैं। साधारनतय एक जानवर दूसरों की भावनाओं के साथ सुसंगत नहीं होगा, लेकिन असामान्य परिस्थितियों में करुणा दिखाने वाले जानवरों को सुने हैं और देखेभी होंगे।लेकिन यह दो पैर वाले जानवर अपने मटर मस्तिष्क मेंऐसे विचार नहीं ला सकता है। ऐसे लोगों के साथ सामना करेंगे, तो उन के ऊपर काबू पाnaa के लिए कठिन है।
mUrkhastu prahartavya@h pratyakShO dvipada@h paSu@h
bhidhyateE vaakyaSalyEna adRShTO kaNTakO yathaa
- chaaNakya nIti

The imbecile should be deemed as a two legged animal. He pierces with verbal spears, just as an invisible thorn pierced into the body.
.
When one is pricked with a thorn, it hurts alright! First thing he would want to do, is, remove it. But if it is invisible, or deep seated with in that he can't reach it?An imbecile is such a thorn, which can not be easy to get rid of it. Till it is removed it pricks constantly. Similarly, an ignoramus person constantly attacks with rude words, as if they were verbal spears. He keeps poking and prodding without respite.Such people can be called as a two legged animal! An animal would not be coherent with the emotions and feelings of others but at times we see animals showing compassion under atypical circumstances. But this two legged animal will never budge an inch as he can not let his pea brain to think. It is hard to overcome if we are encountered with one such fellow.

********************************************************************************************************************

133.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति

Eternal Quote

सुश्रान्तोऽपि वहेद्भारं शीतोष्णं न च पश्यति
सन्तुष्टश्चरते नित्यं त्रीणि शिक्षेच्च गर्दभात्- चाणक्य नीति
సుశ్రాంతో పి వహేద్భారం శీతోష్ణం న చ పశ్యతి
సంతుష్టశ్చరతే నిత్యం త్రీణి శిక్షేచ్చ గార్ధభాత్
- చాణక్య నీతి

గడ్డి గాద మెసవి కడు భార మెత్తుచు

గాలివాన ఎండ చలిని గనక

కష్ట మందు తృప్తి కలిగి యుండు ఖరము

రామ మొహనుక్తి రమ్యసూక్తి

బరువుకు లొంగిపోక, వాతావరణమునకు క్రుంగిపోక, సంతృప్తితో జీవనము సాగించే గాడిద ఈ మూడు

వైఖరులను నేర్పుటకు మనకు గురుతుల్యము కాదా!

ఒక గాడిద నుండి కూడా నేర్చుకోవలసి పాఠాలు ఉన్నాయి! ఒక గాడిద బరువు మోయుటకు ఉపయోగిస్తారు.

'వీడు గాడిద బరువు మోస్తున్నాడు' అన్న సామెత కూడా కద్దు. నవ్వేందుకు ఒకమాట చెబుతాను. ఒక

ఆకతాయి గురువు గారిచేతిలోని పిల్లల 'వ్యాస వ్యాసంగ పొత్తము' ను (Composition Book ) జూచి '

గురువుగారూ గాడిద బరువు మోస్తున్నారే' అన్నాడట. అందుకు ఆయన 'ఇది గాడిద బరువు కాదు నలభై

గాడిదల బరువు అన్నాడట.' అంటే గాడిద బరువు మోయుటకు ప్రతీక అన్న విషయమునకు ఈ మాట

చెప్పుట జరిగింది. అది ఎండ గాలి అనకుండా ఎంత పనయినా చేస్తూనే వుంటుంది. పని దప్ప

పరిసరాలకు, పర్యావరణకు స్పందించదు!

ఇది అందుబాటులో వున్నా ఎందు గడ్డి ఎండుటాకులు పారవేసిన కాగితములను తినుటలోనే సంతృప్తిని

పొందుతుంది. కృషి పట్టుదల ఆదర్శము కలిగిన మానవులకే ఇది సాధ్యము.

ఈ మూడులక్షణములను కలిగిన వ్యక్తి లోకారాధ్యుడు కాడా! కాబట్టి సృష్టిలో దేనినీ చిన్నచూపు చూడకుండా

స్థావర జంగాములలో దేనినండయినా మనము నేర్చుకొనుటకు వినుదీయరాదు. అందుకే ఆదిశంకరులు

'చండాలోస్తు సతుద్విజోస్తూ గురురిత్యేషామనీషా మమ ' అన్నారు.

అసలు ఖరమును గూర్చిన ప్రసక్తి ఋగ్వేదము (3.53.23); ఐతరేయ బ్రాహ్మణము (4.9); తైత్తరీయ

సంహితలలో (5.1.2.1) మనకు కనబడుతుంది. ఖరము ఎంత పురాతనమైనదో గమనించండి.

सुश्रान्तोऽपि वहेद्भारं शीतोष्णं न च पश्यति
सन्तुष्टश्चरते नित्यं त्रीणि शिक्षेच्च गर्दभात्
- चाणक्य नीति

वजन उठाने और ठीक जगह पर पहून्चाने मे थक नहीं जाता ,गर्मी या ठंडक बिना मन में लिए वहन करता है, हमेशा तुष्टि से जीवन बितानेवाला - एक गधे से इन तीन गुण हमें सीख्नेको मिलता है।

एक गधे से भी हम सीखने का सबक हैं! एक गधा वजन ले जाने के लिए प्रयोग किया जाता है। यह बोझ उठाना ही अपना फ़र्ज़ मानता है। लेकिन यह शिकायत करनेकी बात ही नहीं पैदा होती !

यह, धूप हवा, बरसात या धूल भरी वातावरण में भी अपने काम से बिना हटे करलेता है। यह जानवर,भेदभाव या किसी तरह का प्रतिक्रिया नहीं करते हुए काम में लग जाता है!

सूखी घास या कुछ पत्ते, और रद्दी कागज़ जो कुछ भी उपलब्ध है वही खाके संतुष्ट होता है । अपना काम खुद करलेनेके बिना किसीसे कोई स्पर्धा नहीं मोललेता है ।

इन 3 लक्षण गधेसे हमें सीखना है । प्रशंसा के लायक लक्षण हम किसी से भी सीख सकते हैं। मेहनती ,संकटों से निडर और संठुष्टि को सतत अप्नानानेवाला अगर हम अंतर्दृष्टि से देखेंगे तो एक गधे में मिलते हैं।
भारतवर्ष में इसका प्राचीनतम उल्लेख वैदिक साहित्य में मिलता है (ऋग्वेद 3.53.23; ऐतरेय ब्राह्मण 4.9; तैत्तिरीय संहिता 5.1.2.1)।

suSraantO pi vahEdbhaaraM SItOShNaM na cha paSyati
santuShTaScharatE nityaM trINi SikShEchcha gaardhabhaat
- chaaNakya nIti

Carries weight even when tired, doesn't mind hot or cold (weather), wanders in contentment always - learn these 3 (attitudes) from a donkey.

There are lessons to be learnt even from a donkey! A donkey is used to carry weight. It is even called as the 'beast of burden'. But it never complains!

Whether it is sunny, windy, rainy or dusty, it carries on with its chores. It doesn't discriminate or react to its surroundings!

It grazes on dry grass or some leaves, whatever available. Yet, it is content with itself. It is in no rush to win any rat race smile emoticon. It wanders happily going about his chores.

These 3 traits are worth the praise in any being. Who doesn't want to be content, level and industrious! When the brighter side is seen, a donkey has insights to give as well .

We can see the oldest reference of a donkey in Rigved 3.53.23; Aitareya Brahman 4.9; Taittareeya Samhitha 5.1.2.1 .

***********************************************************************************************************************

134.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

विप्रयोर्विप्रवह्न्योश्च दम्पत्योः स्वामिभृत्ययोः
अन्तरेण न गन्तव्यं हलस्य वृषभस्य च- चाणक्य नीति
విప్రయోర్విప్రవహ్న్యోశ్చ దంపత్యోః స్వామిభృత్యయోః
అంతరేణ న గంతవ్యం హలస్య వృషభస్య చ
- చాణక్య నీతి
ఇద్దరు వేదాంతుల నడుమ; విప్రునికి పవిత్ర అగ్నికి నడుమ; భర్త మరియు భార్య కు నడుమ ;యజమాని మరియు సేవకునికి నడుమ; ఎద్దుకు నాగలికి నడుమ .ఇంగిత జ్ఞానం ఉన్నవాడెపుడూ రాడు !

జన్మనా జాయతే శూద్రాః ( పుట్టిన ప్రతియొకడూ శూద్రుడే)
సంస్కారాత్ ద్విజ ఉచ్యతే (సంస్కారము ద్వారానే ద్విజుడౌతున్నాడు. అంటే యజ్ఞోపవీత ధారణ నిత్య కర్మానుష్ఠానము చేత బ్రాహ్మణుడౌతున్నాడు. )
వేదపఠనాత్ భవేత్ విప్రః (వేదాల అధ్యయనం ద్వారానే అతడు విప్రుడు అనిపించుకొంటున్నాడు)
బ్రహ్మ జానాతి బ్రాహ్మణః (బ్రహ్మను తెలుసుకొన్న పిదపనే బ్రాహ్మణుడౌతున్నాడు.)
ఈ వచనములు ఆత్రేయ స్మృతి (ఋగ్వేదం యొక్క 141-142 ఐదవ మండలము నుండి. )

(వేదాలు తెలిసిన - వేదాంతులు) విప్రులు తమ విబేధాలు కోసం ప్రసిద్ధము! వారి వాదనల నడుమ మనము తల దూర్చుట అవివేకము. అసలు మనము శ్రోతలుగా వుంటే ఎన్నో విషయములు మనము తెలుసుకొన వచ్చును. అట్లుగాక మనము మిడి మిడి జ్ఞానముతో ఏదయినా మాట్లాడటమో ఒకరి పక్షము తీసుకొనటమో చేస్తే కేవలము మన అజ్ఞానమును ప్రదర్శించుకొనుట మాత్రమె కాగలదు. మనము అడకత్తెరలో పోక కాగూడదు.
సద్విప్రుడు నిరతాగ్నిహోత్రుడు. హోమగుందమునందు వేసే హవిస్సులు దేవతలకు వాహకుడై అందించువాడు 'అగ్ని'. మనము ఆ క్రియకు అంతరాయము కలిగించుట కేవలము ఆపద కొనితెచ్చుకొనుట మాత్రమే! కాబట్టి ఆ పవిత్రకార్యములో మనము కేవలము ప్రేక్షకులమే!
భార్యాభర్తల నడుమ వాదములేనిదే వద్దికే లేదు. కానీ వాటిని పతమలో తామే పరిష్కరించుకొంటే ఆ పిమ్మట కలిగే అనుభూతే వేరు. ఎవరికీ ఏ పరిస్థితిలోనూవారి మధ్య తగుదునమ్మా అని పోవుట కొరివితో తల గోకునుత మాత్రమే!
ఒక యజమాని మరియు అతని సేవకుని మధ్య తగాదాలో మధ్య వర్తిగా మసలదలచుట తప్పు. తన సేవకుని గూర్చి యజమానికి తెలిసినంత వేరెవరికీ తెలియదు, అదేవిధముగా తన యజమానిని గూర్చి కేవలము సేవకునికి మాత్రమె తెలుస్తుంది. మరి అటువంటి సమయములో మన ప్రమేయము అవంఛనీయము. కావున వూరకుండుటే ఉత్తమము.
ఒక ఆబోతు పొలములో నాగలి లాగుతుంది. కదిలే నాగలి ఎద్దు యొక్క గతి, మనస్థితి పై ఆఅధారపడియుంటుంధి. మరి రెంటికి నడుమ నడిస్తే కార్యభంగమే కదా!
కాబట్టి మన సరిహద్దులు మనము తెలుసుకొనకుండా, సరియైన ఆలోచన లేకుండా ప్రతికూల లేదా అవాంఛిత విషయముల లోనికి అడుగు పెట్టుట కేవలము అవివేకమే !

विप्रयोर्विप्रवह्न्योश्च दम्पत्योः स्वामिभृत्ययोः
अन्तरेण न गन्तव्यं हलस्य वृषभस्य च- चाणक्य नीति

दो धर्मशास्त्रियों; धर्मशास्त्री और पवित्र अग्नि; पति और पत्नी; मालिक और नौकर; हल और बैलके बीच में कभी भी नहीं जाना है।

जन्मनः जयते शूद्राः (हर एक जन्म से शूद्र है)
संस्कारात द्विज उच्यते (संस्कारों से ही वह द्विज बनता है)
वेद पठणात्भवेद्विप्रः (वेद का अध्ययन करके ही वह विप्र )
ब्रह्मा जानाठी ब्राह्मणः (ब्रह्मत्व जो जानता है वही ब्राह्मण है )
इस श्लोक अत्रेयास्मृति (ऋग्वेद के 141-142 पांचवीं मंडला से है।)
(वेद जो जानते है वे धर्मशास्त्रि कहलाते हैं।) वे अपने असहमति के लिए लोकप्रिय हैं! वे जल्दी से बहस में पड़ते हैं और उन दोनों के बीच होना या किसी एक का पक्ष लेना सुरक्षित नहीं माना जाताहै क्यूँ की हम में उतना ज्ञान नहीं है।
विप्र अनुदिन 'होम' करते हैं। जो भी 'हविस' के रूप में देवताओं को अग्नि के द्वारा उस विप्र से भेजा जाता है , उस प्रक्रिया बीच में कोई भी आना केवल एक रुकावट है! इसी लिए कोई भी बीच में नहीं जाना चाहिए ।
एक पति और पत्नी के बीच, कोई एक तर्क उत्पन्न होती है। लेकिन वे खुद, उन्हें व्यवस्थित करने के लिए सबसे अच्छा है। किसी और बाहरी व्यक्ति उन दोनों के बीच में कभी भी नहीं जाना है। किसी भी परिस्थिति में, पति और पत्नी आपस में ही समझौता करलेना है और बीच में हम नहीं जाना चाहिए क्यों की वे तो किसी भी तरह एक होजाते हैं और हम पराये बनजाते हैं।
एक स्वामी और उसके नौकर के बीच अगर कोई आता है तो वह समझदार नहीं है। वे दोनों , एक के बारे में दूसरा अच्छा जानता है। बीच में हम हस्तक्षेप करके किसी का पक्ष लेतें है तो दुसरे को बहुत अन्याय करना है।
एक बैल खेतों में हल खींचती है। चलती हल की गति को बैल की दया पर निर्भर होता है, बैल के बीच चलने के लिए और हल की प्रक्रिया बिगाड़ना तो सिर्फ मूर्ख ही करता है।
उसीलिये हम अपने अपने सीमाओं पतारख के समझदारी से रहना चाहिए । बिना आवश्यकता हस्तक्षेप किसी काम करना अक्लमंद का काम नहीं है ।

viprayorvipravahnyoshcha dampatyoH svaamibhRutyayoH
antareNa na gantavyaM halasya vRuShabhasya cha
- chaaNakya nIti

Never go between - two theologians; theologian and the sacred fire; husband and wife; master and servant; plough and the bull.
Common sense! None of these scenarios have any scarcity for screaming danger .

Janmana jayate shudrah(One is a Shudra by birth)
Samskarad dvija ucyate(By observing Sanskara one becomes a Dvija)
Vedapathi bhaved viprah(By studying the Vedas one becomes a Vipra)
Brahma janati brahmanah(One who knows Brahman is a Brahmana)
These verses are from Athreya Smrithi (141-142 Fifth Mandala of Rig Veda).

Vipras ( One who knows Vedas - Theologians) are popular for their disagreements! Eachwill have his own set of opinions and they quickly get into arguments. Being between them or being forced to take the side of one or the other, is not a safe place to be in .

A Vipra worships the fire. Many types of sacrifices are offered to the fire which ultimately go to the Devas in the form of 'Havis' Being in the way is only an interruption to the process and invitation for trouble!

Between a husband and wife, many an arguments arise. But they themselves, are the best people to settle them. Anyone else, will prove to be an outsider. It is best not to get between a husband and wife, under any circumstance.

Coming between a master and his servant isn't sensible either. The orders of the master are better when received by the subordinate himself and the mind of the subordinate is best known to the master. Intervening in between is nothing but to spoil the relationship .

A bull pulls the plough in the fields. When the pace of the moving plough is at the mercy of the bull, to walk between the bull and the plough is nothing but spoiling the process.

Know thy boundaries. Do not step into unfavorable or unwanted territories or situations without sensible thinking!

*******************************************************************************************************************************************

135.

అజరామర సూక్తి
अजरामर सूक्ति
Eternal Quote

पक्षीणां काकश्चाण्डालः पशूनाञ्चैव कुक्कुरः
मुनीनां कोपी चाण्डालः सर्वेषां चैव निन्दकः- चाणक्य नीति
పక్షీణాం కాకశ్చాణ్డాలః పశూనాఞ్చైవ కుక్కురః
మునీనాం కొపీ చాణ్డాలః సర్వెషాం చైవ నిందకః
- చాణక్య నీతి
పక్షులలో కాకి హీనమైనది; జంతువులు మధ్య కుక్క హీనమైనది అందుకే 'కుక్క చావు', 'కుక్క కన్నా హీనంగా' అన్న పలుకుబడులు వ్యాప్తిలోనికి వచ్చినాయి; సన్యాసులలో ఒక కోపిష్టి నికృష్ఠుడు; కానీ తన స్వార్థము కొరకు ఇతరులపై నింద మోపేవాడు అధమాధముడు,నీఛానీఛుడు, హీనాతిహీనుడు .

కాకి ఏదైనా ఆ మాటకొస్తే ప్రతిదీ తింటుంది. ఇది అందుకే పక్షుల జాతిలో హీనమైనదని యంటారు. కుక్క ణు పవిత్రమైన జంతువుగా పరిగణించరు. అసలు తిథులయందు పిండములు కుక్క ముడితే తిరిగీ శ్రాద్ధకర్మనే చేయవలసి వస్తుంది.

ప్రశాంతత సన్యాసికి ప్రథమ లక్షణము. తన రక్ష యగు శాంతము కొరకు తానూ దేనినైనా వదిలివేయవలసియుంటుంది. ఆ వదల వలసిన వానిలో అతి ముఖ్యమైనది కోపము. తన కోపము తన శత్రువు తనశాంతమె తనకు రక్ష అన్న ఆర్యోక్తి మనకు తెలిసినదే కదా !
'జంతునాం నరజన్మ దుర్లభం ' అన్న ఆర్యోక్తి మనకు తెలిసినదే. తెలిసి తెలిసి అరిశ్ద్వార్గాములను ఆప్త మిత్రులుగా వ్తలచినవానికి అధః పాతాళమే గతి."శరీర మాద్యం ఖలు ధర్మసాధనం" అని ఋషులచే పేర్కొనబడింది. కాబట్టి ధార్మికుని ప్రథమ కర్తవ్యం అటువంటి ధర్మ సాధనమైన శరీరాన్ని రక్షించుకొనటమే. ఏదైనా సాధించాలంటే సాధనం బాగుండాలి. తుప్పు కట్టిన కత్తితో యుద్ధం చేయలేడు.

కాబట్టి యుద్ధానికి వెళ్ళేవాడు సాధనమైన కత్తికి పదును పెట్టుకోవాలి. ప్రయాణానికి సాధనం వాహనం. ప్రయాణం చేయదల్చుకొన్నవాడు వాహనాన్ని బాగుచేసుకొనాలి. అలాగే ధర్మకార్యం చేయాలన్నా ముక్తిని పొందాలన్నా సాధనమైన శరీరాన్ని అనుకూలంగా సిద్ధం చేసికొనాలి. ఆ లక్ష్యంతో మనకు మహర్షులు అందించిన మార్గమే సదాచారం. మరి అటువంటపుడు తన స్వార్థము కొరకు ఇతరులపై అభియోగములు మోపువానికన్నా హీనుడు లోకములో కనబడుతాడా! అందుకే పెద్దలేపుడూ ఆచారాలను గూర్చి కట్టుబాట్లను గూర్చి ఎన్నో ఉదాహరణలు చెప్పినారు. వారు చెప్పిన ఈ మాట వినండి.

ఆచారాల్లభతేహ్యాయుః అచారాదీప్సితా ప్రజాః
అచారాద్ధనమక్షయ్యం ఆచారోహంత్యలక్షణం

ఎంత మంచి మాట చూడండి. సదాచారమువల్ల ఆయుస్సు,అభీష్ట సిద్ధి, అనంత సంపద, అవలక్షణముల హరించుట అన్న ఇన్ని విధములైన మంచి జరుగుతుంది. మనము బ్రతుకుటేగాదు కావలసినది మన సమాజమును బ్రతికించడము. సమాజము అంటే సాటి మనుషులే కదా! కాబట్టి మన బాగుకు ఇతరులపి అబద్ధపు అభియోగాములను మోపరాదు. కలికాలములో ఒక చేతితో చేస్తే వేరొక చేతితో అనుభవించవలసినదే! పరుడు అంటే ఇతరుడు అనికాదు అర్థము పరుడు అంటే పరమాత్ముడని. కాబట్టి పరులలో పరమాత్ముని చూస్తే ప్రకృతి పులకిస్తుంది ప్రపంచము పరవశిస్తుంది.

पक्षीणां काकश्चाण्डालः पशूनाञ्चैव कुक्कुरः
मुनीनां कोपी चाण्डालः सर्वेषां चैव निन्दकः- चाणक्य नीति
पक्षियों के बीच, एक कौवा अधम है; जानवरों के बीच एक कुत्ता नीचे है; संन्यासियों में एक आग्रही परित्यक्त है; हर किसी के बीच में, एक अभियोक्ता निर्वासित है।

कौवा कुछ भी और सब कुछ खाती है। यह इसलिए पक्षियों में अधम कहा जाता है। एक कुत्ता शुभ नहीं माना जाता और कुत्तों को पाल्नेसे कुछ श्वास सम्बंधित बीमारियाँ आनेका भी संभावना है । । शांति एक तपस्वी की सबसे बड़ी विशेषता है। अपने शांत बरकरार रखने के लिए और नाराजगी कभी नहीं अपनाना है । मनुष्यों में ,दूसरों पर आरोप जो लगाता है वह सबसे बुरा है। उससे ज्यादा नीच कोई भी नहीं रहता है। उनका एकमात्र लक्ष्य के लिए अन्य व्यक्ति को दोषी ठहराना हीनातिहीन होता है। एक दिल में दूसरे व्यक्ति के हित के लिए बिना कोई जगह रखतेहुए आरोप लगाते हैं। वैसे दुर्जन से कोई भी हीन नहीं होसकता ।सबके और सब कुछ में एकता को देखकर है, जो अनन्त लक्ष्य है, के लिए सहायक नहीं है।

दूसरों के सम्मान रखे । अपनापन भायीचाराको अलग करतेहुए अन्य जन के ऊपर आरोप लगाते हुए जीना भी क्या जीना है!

pakShINaaM kaakaSchaaNDaala@h paSUnaa~nchaiva kukkura@h
munInaaM kopI chaaNDaala@h sarveShaaM chaiva nindaka@h
- chaaNakya nIti

Amongst birds, a crow is basal; among animals a dog is bottom; in ascetics an angry one is a derelict; amongst everyone, an accuser is an outcast.
Crow eats anything and everything. It is hence called the basal of birds. A dog is not considered auspicious and is hence least preferred amongst animals.

Calmness is one of the foremost characteristic of an ascetic. One that can not keep his cool and gets angry, would be the most derelict of ascetics.

Amongst all kinds of beings, one who accuses, is the worst of all. There is no one lower than him, says the poet. An accuser has no good feelings toward the accused. His sole goal is to put the other person down. When one doesn't have the interest of the other person at heart, that is when he accuses. The is not supportive to the eternal goal, which is, seeing oneness in everyone and everything.

Be mindful of others. Accusing is not the only way of communication!

***********************************************************************************************************************